Sexo ou xénero, onde centrar a atención?Está
claro que para dar pasos cara á transformación social hai que traballar en ambos. Con todo, creo que nos últimos anos dedicamos máis tempo á cuestión de xénero que ao sexo. Desenvolvemos infinidade de teorías sobre iso e afastámonos moito do sexo. O xénero é o sexo social, o que pasa é que lle demos o nome de xénero, pero no fondo derívase do sexo. Eu creo que ao separarnos do sexo afastámonos da plenitude que ofrece o “corpo” e da asociación (o encontro) que se dá entre os individuos.

Que esquecemos ao separarnos do sexo?
Posibilidades, peculiaridades e variables que se dan na reunión individual. Nas relacións que creamos, cando nos fixamos nelas, dámosnos/dámonos conta de que non todas as teorizaciones sobre o xénero e as relacións de poder son suficientes para entender o encontro en si mesmo. Vivir o sexo é traer ao centro formas de relación entre as persoas: á fin e ao cabo, entre tantas teorías, como demos facemos para que ti e eu relacionémonos entre si? Sabemos que estamos nunha situación de subordinación, pero non sabemos como relacionarnos.

Na nosa contorna, cal é a maior necesidade que ves neste campo?
Euskal Herria sempre foi un pobo moi vivo e curioso. De todos os xeitos, aquí hai tanta diversidade como hai en calquera país, non somos especialmente diferentes nese sentido. Con todo, é certo que en Euskal Herria a influencia das grandes correntes políticas foi notable; por exemplo, o feminismo ten un gran potencial. Pero, insisto, estivemos demasiado na cabeza e na teorización e en demasiadas ocasións esquecemos aos que nos rodean. Estou convencido de que o coñecemento e a apropiación do corpo poden ter un gran potencial político, e de que no noso caso a toma de conciencia pode ser decisiva para os procesos de liberación.

Ese momento no que conflúen o colectivo LGTBQI e o feminismo, cal é?
Eu creo que habería que unir máis; comparten o mesmo manancial represivo, o heteropatriarcado. Con todo, tiveron unha evolución moi diferente. Unha loita de mulleres, outra de homosexualidade e outra de transexualidad. Nesta orde desenvolvéronse as reivindicacións, en parte pola existencia de listas de espera e xerarquías.

Deberían, pois, darlles a man?
Por suposto. E non o digo como crítica, porque, á fin e ao cabo, as cousas móvense cando a xente se mobiliza polas cousas, e a loita polas mulleres mobilizou a moita xente. Con todo, aínda que a reivindicación de categorías de muller/home pode ser politicamente útil, eu creo que hai que empezar a falar de interseccionalidad. Unha alianza que, por tanto, pode facer forza: como co tempo podemos superar o binarismo e reivindicar outras identidades.

LGTBQI, un termo cada vez máis extenso...
É perfectamente comprensible. Pensemos que nas persoas conflúen os masculinos e femininos de todas as ordes: sociais, culturais, endocrinos, biolóxicos… Todos eles dinnos que somos individuos intersexuais, e iso non ten nada que ver coa genitalidad. Neste sentido, o movemento LGTBQI é un clúster. Este acrónimo fálanos da identidade e da orientación: co tempo fomos expresando o que estamos a reivindicar, e falamos de toda esa diversidade para que cada cal se sitúe onde queira.

Cal foi o percorrido da oficina que acabades de abrir en Pamplona?Foi
moi longo. Hai dezaseis anos empezamos a traballar por iso en Pamplona. Todo comezou cando estabamos en EHGAM tras unha discusión sobre a necesidade dun servizo LGTB, cunha viaxe a Amsterdam entre Gomi e eu. Sabiamos que alí se estaban movendo moito. Por certo, as piscinas municipais abríanse os domingos para os homosexuais, para que tivesen un punto de encontro, e con iso encantounos. Chegamos de alí e abrimos a oficina Kattalingorri na zona vella de Pamplona. Pasaron dezaseis anos e nesta ocasión ata que nos axudaron a pór en marcha a oficina non tivemos ningún apoio institucional.

En todo isto, en que poden axudar as institucións?
Pois, para empezar, o público volve encher de significado. O sector público é o da xente, nin máis nin menos. Neste sentido, deixar á comunidade LGTBQI os recursos municipais, é dicir, os recursos da xente, é engadir unha nova dimensión á publicidade. Todas estas persoas estiveron sen o servizo e a atención das institucións, e iso non é correcto. En calquera caso, non será só un servizo asistencial, senón que queremos facer campañas para toda a sociedade. Queremos ser unha nova referencia sexolóxica para a cidadanía de Pamplona.