Elkarrekin Podemos era a novidade destas eleccións e, como novidade, deu unha medida, once deputados; pero dos miles de votos que na primavera chegaron aos portais dos ceos, 150.000 votantes perdéronlle a memoria de hai tres meses. Pregúntome si perdeu un tipo de apego diferente á simple diferenza política que pode haber entre as eleccións xerais e as autonómicas, pero non son capaz de definilo.

Idoia Mendia presenta unha novidade para explicar o declive imparable do PSE-EE. Ten razón, moitos dos votos que non se lle quedaron en casa foron os que conseguiron esa nova forza. Pero esa razón é técnica, aritmética, non política en absoluto. En política hai que preguntar por que esa nova forza afectou aos partidos que non son de dereitas. Hai algunha razón moi grave, máis aló da novidade, para que o partido que viaxou durante a lexislatura suba e pérdase fúndalas dos pantalóns e todo pola novidade. Mentres non se dean respostas políticas, será moi difícil pór freo á decadencia do socialismo en Euskal Herria.

E o outro é a esquerda abertzale, creo que non acerta a decidir si quedouse en soidade política ou si quedou subcampión. Ambas son certas, para as dúas tamén puxeron a escusa desta famosa novidade, pero a resposta política, polo menos de momento, é a soidade que lle tocou. A Tokita foille a hexemonía do discurso nacionalista nos últimos anos; a evolución do nacionalismo nos próximos anos vai ser un espectáculo. No momento máis glorioso, o máis grave politicamente, da noite electoral, ninguén empezou a soñar con Elkarrekin Podemos, o PSE-EE, e con todos os inimigos que se necesitaban. A dereita saíu coa maioría absoluta, o PNV-PP, algo que, aínda que non se esqueza, non se debe esquecer.

Que méritos recoñeceu o electorado vasco ao PNV? Diría que neste momento no que nos estamos convertendo nunha sociedade pacífica non se xerou ningunha tensión grave e non se tentou crear desequilibrios entre as principais sensibilidades que estamos neste país. Facelo recoñecendo que é moito mellor vivir fecheiros, angustiados e irritados que vivir. Eu diría que o PNV se deu conta de que canto máis lonxe do independentismo, da unilateralidad, mellor resposta danlle os cidadáns, e inventou o independentismo do século XXI. Hai que saber en que consiste e que diferenzas hai entre eles. Niso imos dar a próxima lexislatura, diferenciando os dous discursos do nacionalismo e consolidando a crenza que, por vontade da cidadanía, prefiren que sexa este do século XXI. Sempre co permiso da maioría sindical, non se esqueceu deles.