O berro difundiuse nas redes sociais, acompañado de vídeos, o pasado 20 de setembro: “Isto non é Pompeya, isto é Alepo”. Non, non era a cinza que arroxaba o volcán Vesubio a que cubría aos nenos mortos e feridos, senón a que provocaba as bombas lanzadas polos avións de Rusia e Siria, cuxos poderosos explosivos destruíran grandes edificios enteiros.

O de Pompeya foi unha desfeita natural, polo que é mellor comparar a Alepo coas cidades convertidas en mártires nas guerras do século XX. O embaixador de Francia, François Delattre, dixo: “Alepo é Alepo na guerra de Siria, foi Saraievo na de Bosnia ou Gernika na de España”.

Pola contra, as autoridades sirias e rusas atoparon outro paralelismo ao de Alepo: Stalingrad, II. Asediado por unha suposta invasión alemá imparable durante a Guerra Mundial, defendido sen renderse polos soviéticos, que finalmente sementou a semente da derrota nazi.

Aínda que ten esa épica para as dúas partes que loitan na guerra de Siria, o prezo sanguíneo da masacre de Alepo debería conmocionar ao mundo. Desde Nacións Unidas reprocharon ás autoridades de Moscova e Damasco que incumpran as leis mínimas de humanidades que aprobaron as autoridades. Ban Ki-moon declarou que a noticia das masacres do último fin de semana de setembro quedara desolada. A breve tregua pactada entre Estados Unidos e Rusia referíase aos danos da nova ofensiva militar iniciada en Alepo polos militares de Bashar Ao-Assad.

Despois de que en agosto a guerra agravásese coa invasión do Exército turco, Estados Unidos e Rusia, que cada vez meten a man máis dentro en Siria, acordaron negociar con gran fatiga a menia de setembro. Nun primeiro momento, a pesar de que a partir do 13 non se apaguen completamente os tiros, o pacto ía recoñecendo á maioría das partes interesadas no conflito, as autoridades de Damasco, as monarquías do Golfo, OTAN... Pero non por moito tempo.

Naqueles días, a web do Centro de Investigacións Estratéxicas CSR de Teherán preguntaba na análise asinada por Afifeh Abedi: “A estratexia de Rusia en Alepo: militar ou política?”. Os iranianos entendían que Estados Unidos e Rusia estaban a achegarse a un acordo sobre a guerra de Siria, especialmente con respecto á cidade de Alepo.

“Moitos analistas pensan –dicía Abedik- que a batalla de Alepo é tan importante que condicionará a crise de Siria na súa totalidade, pero tamén pode ser moi complicada”. E non vía a Rusia disposta a desatascar o nó, ou porque non quería gastar demasiado en liberala, porque unha parte máis importante de Siria, fundamentalmente a base militar de Damasco e Tartus, estaba ben controlada, ou o ataque aéreo de Alepo íalle a traer unha mala imaxe internacional causando moitas vítimas civís.

O malo sinal produciuse o 17 de setembro. Cando en Deir Ezzor os avións de Estados Unidos atacaron ao exército sirio e mataron a case un centenar de soldados. Desde Washington quixeron aclarar rapidamente que se tratou dun descoido, resultado do petto que fixeron ao analizar as informacións procedentes do campo de batalla. Por outra banda, fíxose unha interpretación diferente: O Estado islámico, que controla practicamente todo o leste de Siria, ten cercado a Deir Ezzor, que quería expresar o seu apoio aos islamitas cando golpeaban aos soldados de Assad para estabilizar a división de Siria. Unha provocación.

A resposta chegou o 20, un ataque a Umm ao Kubra no que se atacaron camións de Nacións Unidas que acompañaban á poboación civil a través da tregua. Quen? Foi obra dos rusos, di o Oeste. Rusia, négao. A ofensiva de Alepo comezou dous días despois. Antes de enviar á infantaría a eliminar aos rebeldes dos barrios orientais, os avións envorcaron polo aire todos os seus edificios.

Un abismo moral como o mundo

En Alepo xógase en gran medida a guerra de Siria, na que a maioría dos analistas móstranse de acordo. A cidade máis grande do país e a auténtica capital económica, independente da revolta contra Bashar O Assad, si Damasco a recompensa completa, deixará en evidencia que o Goberno non está para caer mañá. UU., OTAN, Israel e as potencias do Golfo. Pero para iso... O Assad debe controlar a Alepo na súa totalidade.

Os bombardeos do tres primeiros días da nova ofensiva deixaron entre 200 e 300 mortos e moitos máis feridos. Os hospitais, os fogares, todas as infraestruturas están demolidas. Ademais do asedio, as bombas, o abastecemento apenas chega aos barrios do leste de Alepo. Staffan de Mistura, nomeado mediador da ONU para Siria, denunciou que os últimos oito días de setembro foron os máis duros do seis anos de guerra.

De Mistura denuncia os bombardeos sistemáticos de avións rusos para facilitar o paso das tropas de Damasco: “Está a atacarse desde o aire con armas de novo tipo nos barrios onde hai moita xente, entre elas bombas incendiarias que destrúen toda a contorna para esmagar bunkers. A súa utilización en lugares poboados pode considerarse un crime de guerra. Isto hai que paralo”.

Pero coas imaxes de Alepo, os representantes de Estados Unidos, Reino Unido e Francia que se saltan os crimes de guerra de Rusia e Bashar O Assad nas asembleas da ONU quererían ocultar que os rebeldes islamitas fan o mesmo coas armas e municións máis sofisticadas que eles venderon. A guerra de Siria tamén se practica na propaganda.

O escritor libanés Elias Khoury, que ademais da pluma a favor dos palestinos, tamén loitou con armas, no seu artigo “Palestina, Siria e a nosa cegueira” sinala que a guerra de Siria demostra a medida da ética do mundo, tal e como demostrou a expulsión de centos de miles de palestinos en 1948 para crear o Estado de Israel. Como seguir celebrando as masacres do pasado dicindo “Nunca máis!” e ao mesmo tempo calar o drama sirio que se está estendendo estes días?

“En 1948 todo o mundo –di Khoury- incluído o mundo árabe, fixo como que non o sabía [con Nakba] ou mentiu. Hoxe ninguén pode dicir que non saiba o que pasa en Siria. As fotos de nenos sirios convertéronse nunha icona da vergoña do noso universo, a morte dos sirios converteuse nunha indiferenza e os sufrimentos de millóns de refuxiados, sen fogar, enfermos e famentos entraron nas nosas casas, pero non parece que iso preocupe a ninguén. A sima moral é como o mundo”.

O subdirector de UNICEF, Justin Forsyth, dixo: “Alepo está a morrerse aos poucos e o mundo segue mirando, agora ademais cortaron a auga, é o último exemplo da inhumanidad”.