Serán ás 09:45 da mañá e a saída da memoria comezará ás 10:00. Que faremos, achegarnos aos poucos ou tomaremos un café para espabilar antes? Esa primeira cita pode durar moito... Esa foi a primeira pregunta que nos fixeron chegar a Ondarroa: O meu amigo e eu. Decidimos tomar café polo si ou polo non. Pero equivocabámonos/equivocabámosnos ao dubidar de que a excursión se fixese longa. Leváronnos durante unha hora á Guerra do 36 e aos anos duros que seguiron escoitando as historias de Patxi, Doita e Inma durante outros tantos anos. Emocionáronnos coas explicacións que nos deron no porto de Ondarroa ou no lugar onde foi o cárcere de Saturraran e ensináronnos as fotos daquela época.

E despois de lembrar o pasado para que non caia no esquecemento, o salto ao presente. A feira púxose en marcha cun pequeno acto de apertura, no que participaron a exposición Transicións, que se exhibiu ao longo de todo o día, e no que os nenos e nenas tomaron o protagonismo con xogos educativos. Algúns empezaron a facer as súas primeiras compras antes de que terminase o acto de benvida, os máis pequenos estaban a gusto coas mans metidas nas arxilas no taller de Nendo Dango e non faltaban quen, ao abrir a txosna, agarráronse ao pintxo dando un primeiro golpe ao txakoli.

Proposta no Encontro de Afeccionados á Luz

Estes serían os últimos en sentar no Encontro de Argiazaleon, pero esta cita anual tamén se volveu bonita a medida que se foi formando a pequena familia. O obxectivo principal é que a comunidade se reúna e fálese do proxecto. Pero cada cita ten a súa particularidade. O foco púxose no formato da revista e o proxecto de Usurbil, coa axuda das opinións recollidas no mesmo púidose presentar o número 0 reformado en Oñati... e este ano que? Reunindo nun círculo ao grupo de amigos, os membros de ARGIA propuxeron un novo modelo de subscrición ou axuda no que queren participar.

Durante moitos anos estableceuse unha tarifa para o abonado e ligado a ela un determinado intercambio. A pregunta que se quere cambiar é: que queres ou podes achegar para apoiar o proxecto? E despois desa pregunta vén o que queres recibir por iso. Trátase de dar a todo o mundo a posibilidade de axudar e ler ARGIA á súa maneira, e deixar nas súas mans a decisión da contía. A comunidade que se reuniu en Ondarroa escoitou atentamente a proposta e aproveitou o tempo para reflexionar sobre a mesma, para expor as súas dúbidas e achegar as súas achegas.

Antes, con todo, fixemos unha breve rolda rápida para explicar a conexión que tiñamos con ARGIA nos encontros; e no espazo escoitei a tres subscritoras de Lea Artibai. Antes de comer entretívenme a charlar con eles.

“Para min ARGIA é máis que unha revista –díxome un abonado ondarrés–, é un proxecto de construción popular, unha ferramenta necesaria para ser unha sociedade informada. Traballa os temas de actualidade desde unha perspectiva crítica e dáme confianza. Paréceme que é un proxecto importante para Euskal Herria e para os vascos e gustaríame seguir adiante, porque hoxe en día esa información crítica e ampla é a única que dá en eúscaro”.

Faloume, tamén con optimismo, do Día da Luz e da comunidade: “Gustoume a decisión que tomou hai dous anos ARGIA de saír á rúa en Usurbil. Aí vese o vínculo que existe entre este proxecto e os subscritores e é fermoso que os subscritores ou lectores sintan que realmente se conta connosco”.

Outro subscritor explicounos como se mantivo a cadea intergeneracional: “Hai moitos anos que estamos subscritos en casa, e cada semana estamos a esperar a que chegue a LUZ. Son artigos ben elaborados, en profundidade. E a pesar de vivir en Elorrio vin moi a gusto con Argia Eguna en Ondarroa. Agora a filla tamén se fixo subscritora e creo que segue lendo máis a gusto que nós”.

Tamén nos contou como fixo o seu primeiro contacto con ARGIA: “Coñezo a LUZ desde a época do alumnado. Faciamos cursos de alfabetización, e entón eran os que se facían en eúscaro Anaitasuna e Zeruko Argia. Para min foron un descubrimento, ver que había algo que ler en eúscaro... E en canto púxenme a traballar, subscribinme a ambos. Despois terminou Anaitasuna, e continuei en ARGIA”.

O subscritor de Etxebarria fala con transparencia á hora de referirse á traxectoria de todos estes anos: “Fai uns oito ou dez anos tiven algunhas dúbidas para continuar coa subscrición, non me enchía do todo, pero decidín esperar un pouco. E agora non teño ningunha dúbida. Estou contento co traballo que se fai en ARGIA e ofréceme información que non podo conseguir en ningún outro sitio”.

Soberanía alimentaria, lanzamento de DNI estraño...

Despois de ouvilos pódese ir comer! -díxenme-. Velaquí o seguinte detalle, que non é pequeno. Á altura das mesas, en pancarta representando o sete territorios de Euskal Herria e no interior algúns pobos e produtos, como mostra da orixe dos alimentos que comeriamos na comida. E todo era chapeau, claro.

Os bertsolaris, o teatro e o taller de danza encheron o ambiente da sobremesa, e mentres tomaba o café, estaba a tomar o café onde lle vexo; o gran campión de lanzamento do DNI estranxeiro, cun pequeno sorriso na boca, como dicindo “si, son eu e veño manter o meu liderado”. Marca: 29,2 metros. Cando me dei conta do cartón que pasou por encima do meu oído, deime conta de que o concurso estaba a piques de empezar, a terceira de Euskal Herria. Adestrando á xente con seriedade, desexando roubarlle a técnica ao veciño, coma se outros farían ben os seus deberes.

Total, xa empezou o campionato e todos os pobres diaños estamos ao redor dos 5 metros, rindo uns a outros, e aí vén o líder, coa súa técnica especial... silencio e un aplauso. Non superou a marca, pero andou por aí de novo. Até a chegada de Oier. De Lekeitio. Despois de finxir un tolo, non o tirou a máis de 40 metros? Foise a casa cunha nova marca e un premio, dicindo con orgullo: “En Ondarroa non hai que superar isto. Grazas Ondarroa!”.

Desde pequeno, o día pechouse cos concertos de Occhi di Farfalla e o solista de Jon Basaguren, en colaboración coa comunidade. Despois de facer un repaso de todo o día, non quero esquecerme de todos os axentes e persoas que traballastes antes e durante todo o día, así como dos que vos achegastes. Hai novos retos por diante, e vin con ganas á comunidade de ARGIA en Ondarroa, e si antes estabamos convencidos con esta frase, coa do sábado aínda e máis: moita xente pequena, en moitos sitios pequenos, facendo cousas pequenas... pode cambiar o mundo.