“O que vin no hospital público de Salónica asustoume, non esperaba atopar o sistema sanitario tan devastado”, dixo Yvon Englert, ex responsable de ginecología e profesor universitario do hospital Erasme de Bruxelas. “Os directores das clínicas, reunidos cada semana con outros responsables, deciden que produtos non van ter para os pacientes esa semana”.

O responsable do centro solidario Englert Urgences Grece, visitou este pasado verán Grecia, onde permaneceu detido desde hai varias semanas. Durante a súa estancia en Salónica, tocoulle comprobar que durante tres días paralizáronse todas as operacións cirúrxicas que necesitaban sangue: un hospital que non tiña un produto para testar hepatite e sida no seu sangue... “Aos traballadores das clínicas tocoulles traballar nunha situación do Terceiro Mundo, pero sen prepararse previamente para iso. Entre bágoas cóntanche as súas impotencias e a desesperación de que todo o mundo estea esquecido”.

Pode lerse no blog Urgences Grece: “No berce da civilización europea, tres millóns de cidadáns non teñen acceso aos servizos de saúde. A taxa de mortalidade infantil duplicouse desde 2008. Parece incrible que isto ocorra na nosa moderna Europa, que ten como un dos seus alicerces o acceso á seguridade social e aos servizos de saúde para todos”.

Non á Folga de Saúde! Iniciaron unha campaña para esixir ás autoridades europeas que estes dereitos fundamentais sexan respectados tamén en Grecia e para iso queren establecer unha medida concreta: que en calquera orzamento e programa económico estea blindado o sistema de saúde, garantindo polo menos a situación antes da crise de 2008. Volver aos servizos sanitarios a 2008... aínda que pareza pouco dicir, hoxe en Grecia é moito pedir.

A líder dos Verdes na Eurocámara, Rebecca Harms, entregou en xuño en Atenas ao primeiro ministro, Alexis Tsipras, unha carta que resume a dramática situación. Desde que a troika impuxo en 2010 a Grecia o primeiro memorándum sobre como canalizar a súa débeda, produciuse un recorte drástico de diñeiro e persoal ao sistema sanitario.

En 2009, a sanidade vasca contiña o 7% do Produto Interior Bruto (PIB) na mesma media que os países europeos, e na actualidade redúcese ao 3,5% ao 4%. Os hospitais gastaron en 2012 2.000 millóns de euros, o ano pasado 1.300 millóns e este ano 1.160 millóns...

A crise humanitaria ha comezado a verse en Grecia desde 2013, cando a crise humanitaria desatouse en todo o país. A taxa de mortalidade infantil incrementouse entre o 2,7% e o 4% en 2012. Nos dous últimos anos, o número de nacementos descendeu un 2,1%, mentres que as defuncións aumentaron un 1,17%.

Entre as enfermidades, entre 2009 e 2015 os infartos aumentaron do 1,4% ao 2%, as diabetes pasaron do 7,9% ao 9,2%, as depresións pasaron do 2,6% ao 4,7%.

Un estudo do Instituto de Prevención de Enfermidades elaborado o pasado ano mostrou que un de cada catro pacientes que necesitan un medicamento a diario reduciu pola súa banda a compra de remedios por dificultades para pagalos. Un de cada cinco abandonou por completo todos os medicamentos, porque non pode pagalas.

O recorte dos orzamentos sumiu aos hospitais públicos na escaseza de material e de persoal. A algúns lles envían material as clínicas humanitarias organizadas con axuda internacional. As listas de espera dos pacientes alargáronse de forma espectacular. As persoas con cancro deben esperar entre 4 e 5 meses para contraer radioterapia, o que aumenta considerablemente as probabilidades de morte.

O informe recoñece ao Goberno de Syriza os esforzos que fixo durante estes meses, pero engade que aínda non se viron os resultados. A prioridade agora é sacar ao sistema sanitario grego dos programas de recortes orzamentarios, dixo o ministro.

Pagar ou morrer a curación

A carta dos Verdes Europeos a Tsipras estaba asinada polo cardiólogo George Vichas. Vichas é o fundador do hospital de auzolan MCCH Metropolitan Community Clinic da cidade de Hellini. Do mesmo xeito que MCCH está a facer en Hellinico con 8 ambulatorios máis pequenos dos barrios, en toda Grecia hai outros 50 que atenden gratis á xente entre médicos voluntarios, enfermeiras e outros moitos cidadáns.

Vichas traballa a soldo e fóra de hora nun hospital público de MCCH. Actividade esgotadora que esixe unha boa forma física e que demostra moito da crise e dos recortes: “Desde hai un ano, a miña filla xa non me pregunta cando vai terminar a crise”.

Do mesmo xeito que moitos outros doutores, Vichas non soportaba ver as estreitezas de moitos enfermos que caeran na pobreza, que a xente se agravase e morrese por falta de diñeiro e medios. En agosto de 2011, Vichas atopábase no concerto de Mikis Theodorakis no aeroporto militar abandonado do Hellinico, onde escoitou ao cantante mítico pedindo axuda aos médicos para axudar aos enfermos que quedaron sen seguro social, marxinados do sistema sanitario polas restricións impostas pola Troika.

Tras solicitar autorización ao director do hospital público onde traballa, que tamén estaba “preocupado pola redución do 40% dos orzamentos en sanidade e o despedimento de moitos médicos”, organizaron a policlínica humanitaria cun grupo de médicos e enfermeiras no vello aeroporto de Hellinico.

Ao diario alemán Der Tagesspiegel, Vichas explicou que os traballos voluntarios non son máis que parches, unha forma probisional de aliviar os sufrimentos da xente, que o obxectivo é restablecer rapidamente o sistema sanitario público. E tan mal está o sistema público... “O ano pasado traballaron durante meses nun hospital do norte de Grecia sen pinzas para atar cordóns umbilicais de nenos recentemente nados, porque non podían compralos”.

Os diabéticos tamén sofren moito por non poder pagar a insulina. Non se pode esquecer o aumento das mortes por cancro, debido á falta de encarecemento e coidado dos medicamentos. Pero, ademais, refórzanse tres enfermidades que son o sinal da crise: a sida, a tuberculose e a hepatite. Vichas avisa a Europa de que estas infeccións non coñecen fronteiras.

Indigna ao doutor Vichas –sen perdoar as súas culpas aos anteriores gobernos de Atenas– o memorándum da troika aos gregos, que explica con todo detalle os recortes no sistema sanitario público. “A miúdo pregunteime por que nos violan a recortar gastos, sabendo que con iso só conseguen aumentar a débeda de Grecia. Ao final cheguei á conclusión de que na práctica queren impor unha ideoloxía que di que quen ten diñeiro ten dereito a vivir e quen non ten diñeiro ten que morrer”.