Nork
Xabi Paya, Patxi Gallego
BERTSOLARI
100. zenbakia, 2015
Nos últimos anos, a revista Bertsolari apostou por axuntar bertsos e cómics coa creación dunha sociedade. No 89, Patxi Galego e Xabi Paya comezaron a publicar as primeiras páxinas do libro Nork, que leva por título Hamar bertsolaritxo. Foron anzois no número 100 para publicalos na súa totalidade.
Este traballo combina diferentes camiños habituais no cómic: a ukronia, a historia de detectives e a parodia. Existe unha pequena ukronia, xa que a trama arrinca no Campionato de Bertsolaris de 2013, pero para empezar o xogo da ficción: Andoni Egaña é o campión en 2013. Mesmo cando se vai a despedir, Egaña é asasinado no campionato. Aí comeza a actuación dos detectives e tamén a parodia.
O primeiro paso desta parodia é o perfil dos detectives: non hai un só detective, como é habitual, senón un grupo de detectives: Bertsokop, que parpadea nos espazos tecnolóxicos do bertsolarismo; Amaia Ezpeldoi, detective errural das novelas de Itxaro Borda (debuxado no cómic como alter ego do escritor); Jesika Fletxeberria, que lembra ao detective de cultura popular; e o aguacil de Amezketa, personaxe de debuxos animados de Fernando Amezketarra. Como se reflicte na elección dos detectives, xogan coa intertextualidad para crear humor; xunto a personaxes coñecidos do mundo do bertsolarismo debuxaron xente coñecida na cultura visual (políticos, cociñeiros, músicos, presentadores…), e nalgún momento personaxes de cómic (Gartxot, Ipurbeltz, Punki, Xabiertxo, Xabinaitor, Zakilixut). Souberon identificar a cultura visual arraigada no imaxinario colectivo, e Patxi Galego, unha vez máis, demostrou a habilidade de imaxinar as caras e os corpos.
A achega de Xabi Paya foi fundamental, tanto para intercalar versos no cómic como para parodiar as tendencias, costumes e actitudes do mundo do bertso. En canto á temática, predominan os xogos de poder, os choques de autoridade e a competencia do bertsolarismo e a acción cultural. Neste sentido, abórdanse, entre outras cuestións, algunhas das preocupacións que xa se fixeron explícitas no bertsolarismo: as genealogías dos bertsolaris, os conflitos de xénero e as delegacións territoriais. En calquera caso, os conflitos de xénero materialízanse nuns bertsolaris concretos (con algunha representación sexista da corporalidad), mentres que as reflexións sobre a territorialidad non se materializan nuns bertsolaris concretos, xa que se representan baixo a cobertura aos representantes dos países.
O cómic mantén a intertextualidad, a tensión narrativa: por unha banda, no devir da trama, debido á boa dosificación da información sobre a investigación (e á boa cosido das tramas secundarias); doutra banda, ás opcións tipográficas, aos múltiples encadres e á rica sintaxe do cómic, a narración mantivo perfectamente o ritmo visual.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Gaur, urtarrilak 21, gure oraintsuko historiaren efemeride interesgarri bat gogora ekartzeko eta hari buruz hausnartzeko eguna dugu. 50 urte bete dira Potasas de Navarra enpresako 47 langilek itxialdia amaitu zutenetik. Hamabost egun iraun zuen itxialdi horrek eta greba orokorra... [+]
Fai un par de semanas publicáronse varios datos de Noruega. Neste país de Europa do Norte predominaron os coches eléctricos, sendo a marca Tesla a a máis vendida, cun 90% de enerxía reciclable que se consome alí. Pola contra, as empresas públicas norueguesas non teñen... [+]
Estas foron as miñas últimas palabras cando fómosche, collidos da man no teu profundo soño respiratorio. O teu corazón quedou para sempre sen unha dor especial, sinxelo, digno. Como vostede queira e esixa. Como queiramos e respectamos.
Xa un mes antes da chegada do... [+]
Hoxe en día, as voces das mulleres e dos nenos e nenas permanecen no seo dunha cultura que deslegitima as súas voces, silenciando as súas experiencias, dentro dun sistema tendente a minimizar ou ignorar os seus dereitos e necesidades básicas. Un exemplo mediático deste... [+]
O martes deuse a coñecer a sentenza contra cinco novos de Lapurdi, condenados por pertenza a Segi. Quince meses de cárcere por reversión a dous mozos, cunha multa de 500 euros cada un; 140 horas de traballo forzado e 500 euros de multa a outros dous mozos; e, finalmente,... [+]
O outro día, mentres repasaba a famosa serie de televisión The Wire, chegou unha escena que me lembrou a desesperación. Alí, a dirección do diario The Baltimore Sun reuniu aos traballadores e avisoulles dos cambios que se aveciñan, é dicir, dos despedimentos e dos... [+]
A cultura consumista que vivimos, manda a todo usuario a un goce desmesurado. Como di Slavoj Zize, Goza do teu fetiche, converteuse no rudo mandato da hiper-modernidade. O goce actual leva a cabo a través dos dispositivos tecnolóxicos existentes para ocupar o lugar do... [+]
Unha pantasma atravesa as cociñas: As pantasmas de Carlos.
Karlos non se presentou ao Master Chef Celebrity. Tras analizar o seu patrimonio culinario, ten moi claro que non vai superar a selección dos seus adversarios. De feito, a Academia da Gastronomía e os medios de... [+]
En 2018 apaguei as redes sociais e a maioría das comunicacións dos dispositivos para tentar controlar onde centrarme na vida. Cada día sigo nesa tarefa, á luz da polilla, porque a miña curiosidade busca constantemente información fresca que me axude a entender a realidade... [+]
Beyoncé ao descanso dun partido de fútbol americano en Houston, Texas. A cantante estadounidense ha saído ao centro do estadio cun traxe de cowboy ao que tivo acceso. O chapeu cóbreo o bonito, as pernas as botas longas até os xeonllos. O escaso traxe branco móstralle as... [+]
O novo mandatario sirio retirou a man ao peito do ministro de Exteriores alemán, a ministra, e negoulle o apertón de mans. Amablemente, Annalena Baerbock sofre un desprezo. Antes, o sirio Ao-Golani tendeu a man ao ministro de Exteriores francés, Jean-Noel Barrot, e... [+]
A mañá de ano novo é o título dunha redondez creada por Joxe Ansorena, irmán do noso avó Isidro, para que os txistularis tocasen polas rúas durante a mañá do ano novo. No aire desa melodía, iamos recollendo os restos da noite, como os camións do lixo. Unha vez, un... [+]
Gritabamos “Ano novo, que nos trae?”, á volta da primeira noite do ano, aos prematuros que cruzabamos polo camiño. Esperando aos poldros, borrachos, nós. E como aínda non había runner nin selfie, atopariamos á maior parte dos rusos que saíran para botar abaixo os... [+]
Donald Trump tomará de novo posesión do seu cargo o próximo 20 de xaneiro e volverá exercer o cargo de presidente de EE. Si no anterior mandato, 2017-2021, mostrouse pouco vergoñoso na toma de decisións, neste mandato eliminará eses escasos complexos e fará o que queira,... [+]