Un exemplo diso é que “algúns homes son máis parlanchines que moitas mulleres”, di no dicionario, mostrando os estereotipos que van pegados ás palabras.

Nos estereotipos sempre hai algo de verdade. Por iso, é posible que ás mulleres váialles adaptando unha maior parte da banda sonora da vida cotiá. E é posible que na división de roles por sexos que segue sendo maioritaria asignouse ás mulleres, en maior medida, o que pretende garantir a función fática da linguaxe, as pontes de comunicación e os camiños abertos. O papel pragmático e fundamental, sen dúbida –como o coidado das persoas ou a pervivencia dos valores sociais–, pero que nos afasta do discurso social dominante, que é o núcleo da función referencial: a moitas mulleres ouvinlles queixarse de que os homes non teñen en conta as súas palabras, e nos debates sobre iso os homes sempre din que o fluxo constante de palabras das mulleres empúxalles a non facer caso das súas palabras.

A violencia contra as mulleres (malos tratos, agresións sexistas…) converteuse en parte do discurso social dominante (tan evidente que é imposible que se faga o cego), e o rexeitamento a esta violencia é un elemento imprescindible, afortunadamente, en palabras dos representantes políticos que, na maioría dos casos, son homes. É de agradecer isto, así como a actitude comunicativa firme e clara que nos últimos tempos adoptaron moitas institucións para facer fronte ás agresións sexistas, como informar sobre elas a medida que se van producindo, sen permitir que se convertan en meros datos estadísticos dos balances.

Por iso, os discursos quedan curtos. A miúdo axitan as palabras con patas (como o “peso da lei” ou o “rexeitamento social”), sen dicir nada sobre o substrato que permite a violencia de xénero (diso só falan feministas e case sempre se lles descarta do discurso principal). Non se mencionan as cousas vergoñosas que, como mulleres, fannos algúns homes co seu rol de homes. A maioría das mulleres temos máis dun acontecemento que contar: algunhas palabras poden ser unha mirada ou, máis a miúdo do que se cree, un ataque físico. Avergoñados, gardámolos en segredo e poden pasar décadas ata que nos atrevamos a dicir algo. Trátase de feitos “leves” que pasan desapercibidos, que non penalizan os pesos da lei ou o rexeitamento social, nin teñen cabida nas axendas políticas ou nos discursos.

As señoras temos que empezar a visibilizarlas, a contalas en público. O relato Galtzerdi zuria de Miren Agur Meabe (Berria, 14-08-2016) pode servir de exemplo. Son moitas as mulleres que mellor reflicten as súas vivencias que moitas palabras amables.