O organizador da Bandeira dA Cuncha, Donostia Kultura, fixo oficial o pasado mes de xuño o que até entón estaba na fala da xente. Co obxectivo de “dar un paso máis” para impulsar o remo feminino, os dous primeiros domingos de setembro decidiu aumentar de catro a oito o número de embarcacións femininas que compiten na bahía de San Sebastián. A pesar de que a intención da organización era coñecida, a decisión deu moito que falar, mesmo entre os remeiros. Miren Iriondo (Deba, 1994) rema na traiñeira de Orio, e di que a decisión se tomou demasiado pronto: “Neste momento hai moita diferenza entre os barcos. Con oito clasificacións, a competencia redúcese. San Juan e Hibaika, por exemplo, poden relaxarse na regata clasificatoria, xa que saben que aínda que o fagan moi mal van deixar dúas por detrás”.

Edurne Moreno (Donostia-San Sebastián, 1991), de Donostia Arraun Lagunak, tamén é consciente da diferenza no nivel da embarcación, pero valora positivamente a decisión: “Sabendo que a Bandeira dA Cuncha é a regata que máis espectadores congrega, paréceme que a medida pode dar visibilidade ao remo feminino. Sobre todo para saber que somos máis que as catro embarcacións que xogan na liga Euskotren”. Do mesmo xeito que en categoría masculina co Club de Remo Kaiarriba-Donostiarra, Moreno e os seus compañeiros de equipo están xa clasificados, é dicir, a traiñeira donostiarra Lugañene. Nas próximas edicións, se ademais desta traiñeira houbese outras embarcacións da cidade, disputaríase unha regata clasificatoria entre ambas as traiñeiras, do mesmo xeito que en categoría masculina Ur Kirolak e Arraun Lagunak.

Irati Iñarra (Pasai Donibane, 1993) coincide con Iriondo: “Pode ser beneficioso para uns, pero a outros só pódelles facer dano, porque o compañeiro da traiñeira que queda moi atrás pode perder a ilusión polo remo. Iso é perigoso”. Iñigo sabe do que se trata: nos dous últimos anos gañou a Bandeira dA Cuncha grazas a un remo no barco de Batelera, pero no remo en xeral sufriu “máis derrotas que vitorias”. De feito, nas cinco primeiras edicións, as embarcacións galegas impuxéronse na bahía donostiarra por maioría absoluta. Zumaia foi a gañadora en 2013, e nos dous últimos anos, a traiñeira de Pasai Donibane, á que pertence Iñarra. Este ano queren gañar o terceiro.

A pesar de que cada traiñeira
aumente o seu número de traiñeiras, Iriondo e Moreno non cren que vaia haber un cambio na cabeza da clasificación. “San Juan é o campión dos dous últimos anos e proclamáronse campións da liga Euskotren. Son os grandes favoritos”. Con todo, non hai moitas posibilidades de relaxarse, “porque como se viu durante o verán, Hibaika váiselles encima para darlles conta”, di Iriondo. Subliña que eles tamén van camiñar por diante, pero non cre que sexan capaces de chegar á altura das dúas embarcacións: “Vemos a bandeira lonxe, a verdade”.

Segundo explicou Iriondo, nas últimas semanas tentaron axuntar máis remo e cambiaron a traiñeira: Até o momento, utilizouse como proba a embarcación construída polo enxeñeiro Iñaki Lasa en base ás características das mulleres. Nas últimas semanas, con todo, aparcóuselle: “O adestrador Santi Zabaleta deuse conta de que non ten moita diferenza co Txiki que tiñamos antes na sociedade, e volvemos a tomalo”. Agora, Hibaika fíxose cargo da proba de Branka, e parece que non lle vai nada mal: na primeira regata utilizada, en Colindres (Cantabria, España), conseguiu a bandeira con 15 segundos de vantaxe sobre a segunda.

Moreno recoñeceu que son inferiores ás traiñeiras que participaron na liga Euskotren (San Juan, Hibaika, Orio e Cabo) e que teñen outros plans na Bandeira da Cuncha: “Queremos dar un empuxón ao remo feminino de Donostia, si é posible, na quenda de honra”. Indica que se trata de ir a máis dun ano. De feito, en Arraun Lagunak

o barco leva só dous anos no mar.

Este ano só participaron na liga Gipuzkoa –non conseguiron clasificarse para a liga Euskotren–, pero desde o ano pasado han notado esta melloría. Non en balde, o 16 de xullo conseguiron a primeira bandeira da historia para a traiñeira feminina de Donostia, na contrarreloxo disputada en Orio: “Coa ausencia de embarcacións da liga Euskotren ábrensenos oportunidades, e entre Getaria-Zarautz e nós créase unha bonita competición. Nós gañamos en Orio e eles en Zumaia”.

Aínda que se igualou o número
de traiñeiras que competirán en cada categoría, a cantidade de diñeiro que se reparte a través dos premios seguirá sendo diferente. En categoría feminina, o gañador embolsarase 12.000 euros, unha cantidade que se irá reducindo en función da clasificación; o oitavo clasificado, 3.000 euros. Nada que ver co que reciben os homes: En total, repartiranse premios de entre 24.000 e 5.000 euros en premios en metálico. A iso hai que sumar o premio especial que outorgará este ano a asociación de empresarios de Gipuzkoa, ADEGI, que concederá 5.000 euros á traiñeira guipuscoana que obteña o mellor tempo en ambas as xornadas, tanto en categoría feminina como masculina.

Para Iñarra “aínda queda moito por consolidar” no remo das mulleres, e este é un exemplo máis diso: “Coas decisións que se toman en cada momento é difícil conseguir a forza necesaria. A modo de exemplo, o gañador levaba os primeiros 8.000 euros e o ano pasado subiuse aos 12.000 euros. É benvido, pero non sei cal é o criterio co que se realizan estes cambios”. Segundo o remeiro de San Juan, o feito de que eles xoguen unha regata de 2.778 metros, na que os homes fan o dobre, ten que ver co tamaño dos premios: “Iso tamén haberá que analizalo. Hai moitos cambios por facer, e hai que facelo co paso dos anos, debaténdoo con serenidade. Decidir as cousas de golpe non serve para nada”.

Moreno tamén ve a necesidade dun cambio, tamén no que se refire aos premios: “O argumento que nos dan a nós é que nos permiten competir facilitando o camiño, pero que o diñeiro é outra cousa”. A torrador de Lugañen cre que a situación é "vergoñosa", pero non cre que o remo vaia cambiar mentres a sociedade estea equivocada. Algúns temos que pagar para remar, mentres outros cobran grandes cantidades”. A pesar de que a distancia entre ambos é cada vez menor, as traiñeiras masculinas seguen mantendo unha ampla diferenza de embarcacións.