Case as vésperas da reunión que os xefes da OTAN ían celebrar en Varsovia a principios de xullo, en xuño, as forzas militares elites da organización realizaron as 16 manobras de Anakonda no norte de Polonia: Tropas de 20 países equipadas con armas de última tecnoloxía derrubaron o muro de Berlín e realizaron a maior manobra da OTAN desde o final oficial da Guerra Fría.

Máis de 30.000 militares, dos que 14.000 son norteamericanos, levaban consigo 200 carros blindados, 105 avións e 12 barcos, ademais doutras artillarías, mísiles e saquitos sofisticados. A referencia á Guerra Fría non é gratuíta: nas manobras, as tropas da OTAN defendían a Europa do ataque dunha chamada “Unión dos Vermellos”, que contaría coa axuda dos “Hombrecillos Verdes”; dito sen moito disimulo: O exército da antiga Unión Soviética e os comandos estranxeiros que a apoian, facéndose pasar polos separatistas.

Un mes despois, a principios de xullo, os líderes da OTAN reuníronse en Varsovia na asemblea xeral da organización. Os medios de comunicación subliñaron as dúas principais liñas estratéxicas que utiliza hoxe a OTAN: por unha banda, fortalecer a presenza dos exércitos da OTAN no Magreb Africano para endurecer a barreira do islamismo, cada vez máis próximo a Europa; e por outro, combater a ameaza de Rusia no Leste.

Quen lea a última declaración do cume de Varsovia, que está na web oficial da OTAN en francés, inglés e… en ruso!, poralle de relevo o cheiro da Guerra Fría con Rusia. Iníciase o apartado 9 dos 139: “Nos últimos 80 anos a OTAN tentou construír unha cooperación con Rusia, principalmente a través do Consello da OTAN – Rusia. As últimas actuacións e políticas de Rusia deterioraron a estabilidade, cambiaron o clima de seguridade. A pesar de que a OTAN respecta os compromisos internacionais, Rusia violou os valores, principios e compromisos sobre os que se sustenta a relación OTAN - Rusia”.

No seu blog Defense en Ligne, que segue aos exércitos de Le Monde Diplomatique, Philipe Lemayre relatou que a OTAN quixo subliñar a política que mantén con Rusia nos últimos anos, sendo os seus principais defensores os antigos socios da Unión Soviética ou autoridades de países dependentes.

O ambiente nas fronteiras do leste de Europa, angustiado polos conflitos de Xeorxia, Crimea e Ucraína, foi aumentando a presenza militar da OTAN nestas zonas. Recentemente, o secretario de Defensa estadounidense, Ashton Carter, anunciou que multiplicará por catro o que o Pentágono gasta en Europa oriental, até os 3.400 millóns de dólares, para consolidar unha brigada blindada de 4.000 militares.

“Estas medidas –escribe Lemayr- deben situarse na estratexia de ‘disuasión e diálogo’ da OTAN, mentres que Moscova considera que violan o pactado en 1997 coa OTAN sobre a ampliación ao Leste, onde se entendía que a OTAN non ía establecer unha base fixa nos países limítrofes con Rusia”.

Arma nova: “Antiaccess/área denial”

Vinte anos máis tarde, a OTAN evitou ese fío de promesa creando unha nova forza armada: dise que a nova brigada blindada do Leste –por tanto, non unha base estable– pasa cada nove meses por Polonia, Romanía e Bulgaria, empezando polos países bálticos. As autoridades polacas e outros europeos de Oriente consideran que Rusia se apropiou de Crimea e introduciu aos pequenos homes verdes en Donbass, polo que a OTAN é libre de violar a promesa de 1997.

Moscova, pola súa banda, chama á política agresiva e pecha dos barrios occidentais; non en balde Romanía cedeu espazo a EEUU para construír unha basee antimísiles e Montenegro, separada de Serbia, está a piques de converterse no socio 29 da OTAN, dando un novo paso na estratexia de illamento de Rusia.

As verdades rusas tamén estiveron provocando durante anos aos occidentais. Os seus avións chegaron ás fronteiras do espazo aéreo de Francia, Gran Bretaña e Noruega, onde se realizaron manobras en barcos e avións estadounidenses, que respondían a desafíos da OTAN anteriormente. Non sabería dicir quen lle picou máis que ninguén.

E aos poucos a tensión militar entre a OTAN e Rusia foise quentando. A medida que o Tratado Atlántico amplía as súas posicións cara ao leste, Moscova modernizou as baterías de mísiles de Kaliningrado, nas que se van a instalar os novos mísiles Iskander-M que poden levar até 500 quilómetros de carga atómica… Á fronte de todo, o orzamento militar ruso multiplicouse por tres, dentro dun plan de rearmamento de vinte anos.

Desde o oeste obsérvase cada vez máis que os rusos se adiantaron nunha táctica. Ao parecer, Rusia está a axudar ao goberno de Bachar ao Assad en Siria e ao redor da cidade de Latakia demostrou que é capaz de impedir o traballo de avións e mísiles inimigos nunha zona de centenares de quilómetros, creando así burbullas de protección mediante sistemas S-400 e S-500.

Estas burbullas de protección organízanas despregando unha rede de radares fixos e móbiles tipo cortina de baixa frecuencia, detectando de antemán calquera arma que se achegue ou conducindo mísiles para facerlles fronte. Nun radio de 400 quilómetros de lataquia, bloqueáronse os sistemas de condución de todos os avións e mísiles dos inimigos, saturando a contorna con ondas de baixa frecuencia.

O boletín de defensa e estratexia militar ttu Très Très Urgent, na súa edición de marzo, apunta a que as forzas da OTAN, e en concreto as de Estados Unidos, atopáronse en Siria incapaces de facer o seu traballo, porque os seus avións non podían atacar nin apoiar aos aliados en terra polas burbullas creadas polos rusos. “Desde o fin da Guerra Fría –di TTU–, a OTAN nunca se podía atopar fronte aos problemas de ‘antiaccess/área denial’”, é dicir, tentando entrar nalgún sitio e coas súas comunicacións completamente bloqueadas.

Agora hai que neutralizar polo oeste a vantaxe dos inimigos. TTU sinalou, por exemplo, que Estados Unidos ten preparados avións para explorar novas burbullas rusas, pero que os franceses que venden armas aínda non o están. Os fabricantes apresúranse a mellorar as capacidades das armas. E entre todos quentando a Guerra Fría do século XXI.