Mendata (Biscaia), 1819. Nace Eulalio Intxausti Gomeztegi –algunhas fontes, como Joxemiel Barandiaran e José Luís Ortigosa din que se chamaba Hilario–. De mozo traballou no caserío e nunca aprendeu castelán; sempre se adaptou exclusivamente ao eúscaro. Na Última Guerra Carlista, comezou a dicir as predicións con gran certeza, e enseguida empezóuselle a chamar profetas ou adivinos.

Non sabemos exactamente de onde lle procedía este don. Unha vez no caserío Salbide de Kortezubi visitou á súa irmá e, de volta, no camiño de Mendata, atopouse cunha muller que se atopaba con ela. Cando chegaron á igrexa de Santo Tomás de Arratzu, a muller comezou a facer predicións sobre o seu estado de saúde. Outra versión di que unha vez se atopou cun misterioso home e a partir de entón empezaron a chegar as súas visións futuras.

O caso é que Intxausti conseguiu un gran éxito e cada mañá recibía a numerosos visitantes no caserío en busca de respostas sobre o futuro.

Ademais de recibir clientes particulares, realizou numerosas predicións xerais para o século XX. Os carros rodarían como un lóstrego, a aglomeración de Bilbao devoraría ás xentes, a relixión católica derrubaríase por culpa dos mesmos sacerdotes, os farois iluminarían todos os recunchos coma se fosen unha luciérnaga, aparecerían no ceo como grandes paxaros conducidos por homes, e eses paxaros, guiados por prusianos, ían a Gernika.....

Moitos ven aquí o anuncio do bombardeo de Gernika de 1937, pero como nunca escribiu o que Intxausti vía, non sabemos si deu explicacións con esa precisión ou si as súas palabras foron posteriormente adaptadas para coincidir co sucedido.

Vía preto o fin do mundo, e dicíase que en todas partes había encrucilladas e bares en case todas as portas. O Pai Barandiaran di que a referencia aos bares non era infrecuente e que, por exemplo, en Ataun e Zeanuri tamén se uniron o chorro e a Apocalipse.

O adiviño de Mendata nunca fixo proselitismo, non saíu do caserío en busca de seguidores. Tampouco cobraba oficialmente polos seus servizos. Iso si, os visitantes chegaban coa galiña ou as verduras debaixo do brazo. Quizá adiviñaría que, sen habelo solicitado, ía recibir unha paga extraordinaria.