Cal é a situación dos mozos en Irlanda?

A miña perspectiva é rural. En Irlanda do Norte, onde non hai traballo e recursos suficientes, os mozos teñen que marcharse ás cidades. A taxa de paro xuvenil é moi alta e os traballos deficientes son moi precarios. Nalgúns casos, con todo, a alta cualificación dos mozos tamén adoita ser un problema. Os mozos teñen unha sensación moi negativa con respecto á política e iso provócalles unha apatía. Senten que a política está lonxe dos cidadáns, baixo o control dalgunhas elites. Na actualidade non se fomenta a política cidadá. Os mozos non saben como empezar a organizarse para levar a cabo un cambio.

A relixión é un estorbo?

Si, Irlanda é un país moi católico. O sindicato de estudantes Union of Students of Ireland realizou unha gran campaña a favor do aborto e tivo un gran impacto na cidadanía. Con todo, a pesar da pouca importancia da relixión entre os mozos, a relixión segue sendo un mecanismo para frear posicións progresistas, unha especie de freo.

Cales son os principais problemas da mocidade?

Por unha banda, a taxa universitaria non pode pagarse. A matrícula da universidade pública de Irlanda do Norte ten un custo de 4.500 euros ao ano. Os alumnos deben endebedarse para facer fronte aos gastos. Ademais, moitos mozos que van estudar a Belfast non son capaces de pagar a súa vivenda. Por iso, algúns deles están obrigados a durmir nos sofás dos seus amigos. Doutra banda, nos últimos anos aumentaron moito as enfermidades relacionadas coa saúde mental. A taxa de suicidios é moi elevada. Os acordos de Venres Santo asináronse entre 1998 e a actualidade cun número de suicidios superior ao de persoas que perderon a vida nun conflito armado en Irlanda. Ademais, moitos dos dereitos básicos da mocidade non están recoñecidos: dereito á vivenda, dereitos de gais e lesbianas…

Que forza ten o movemento feminista en Irlanda?

Como Irlanda é un país moi tradicional, estamos a traballar o discurso “os nosos corpos os nosos dereitos”. Queremos romper co binomio da muller e a cociña. Nas homenaxes do movemento republicano son as mulleres as que serven cafés e tés. Á muller non se lle dá liderado porque non se busca o seu empoderamiento. Hai unha mentalidade masculinizada e machista en Irlanda do Norte. Xogo no fútbol gaélico. No noso pobo hai grupos de mozos e mozas. A diferenza do que ocorre cos homes, o noso grupo non recibe ningún tipo de axuda económica.

Hai alternativas para reverter a situación?

O 26 de abril, no centenario da independencia de Irlanda, miles de persoas congregáronse nas rúas de Dublín. Alegreime de ver nas celebracións moitas reivindicacións sociais á marxe do movemento republicano. O poder do pobo será a forza que provoque o cambio. Se se quere conseguir algo sen esta forza será imposible. Para que o Sinn Féin sexa a forza política que canalice ese poder social, terá que pór en marcha unha estratexia que deberá estar baseada nese obxectivo. Hai que mirar máis aló do Sinn Féin e ter honestidade. É importante establecer alianzas con todos estes sectores populares, xa que son eles os que poden provocar o cambio.

Cal é o plan de independencia do Partido Republicano?

O problema é que o Sinn Féin non ten un plan de independencia, é dicir, non está claro si lóitase pola independencia dos 32 condados irlandeses ou se as provincias norirlandesas uniranse ao Sur. Comezamos a pagar os servizos que aínda son públicos en Irlanda do Norte (auga, educación básica, saúde)? Que significa a unidade de Irlanda e como a imos a facer? Actualmente non hai plans para empezar a traballar niso. Necesítase un consenso entre o norte e o sur. A perspectiva non pode ser ir pisar á comunidade unionista, senón que hai que convencerlles de que a unidade de Irlanda vainos a beneficiar a todos. Para iso, os partidos republicanos terán que conseguir a maioría necesaria nos executivos de Irlanda do Norte e Irlanda do Sur. Hai que facer unha proposta aos loialistas para que participen neste proxecto. O máis importante é levar a utopía que temos na cabeza, realizando unha investigación económica, política e sociolóxica profunda.

O movemento Right2Change, creado en Irlanda do Sur contra a privatización da auga, vai por ese camiño?

Se queremos conseguir estes obxectivos, debemos ir máis aló das políticas dos partidos. Right2Change é un bo exemplo diso. Persoas de diferentes sensibilidades e partidos uníronse para protestar contra a privatización da auga. O movemento independentista escocés foi máis aló do SNP, o partido independentista escocés: activáronse a través do movemento de mulleres, sindicatos e estudantes.

Quen vai ter que facer ese traballo de activación?

Pode ser calquera. Erica Fleming pronunciou un discurso antolóxico no congreso do Sinn Fein que se celebrou en abril en Dublín. O mozo de 30 anos permaneceu máis dun ano sen fogar coa súa filla de nove anos, xa que non ten suficiente diñeiro para alugar unha casa. O caso de Fleming é un exemplo diso, xa que conseguiu crear un movemento desde a súa situación persoal. O feito de que hoxe en día esa muller convértase nun símbolo a favor do dereito á vivenda demostra que a vangarda do cambio non ten por que ser unha organización ou un partido político.