O gran azul do Estado español ha deixado negro o futuro, esa é a principal conclusión que se pode sacar das eleccións xerais do domingo. Os últimos catro anos do pp foron os negros desde un punto de vista social e progresista, e a mesma tendencia vaise a notar no próximos catro anos. Os números da composición de goberno seguen sendo complicados en Madrid, pero esta segunda volta deixou máis claras as cousas e, aínda que é matematicamente posible, é moi difícil imaxinar un goberno alternativo ao pp.

O goberno da gran coalición tamén perdeu forza no momento no que o PSOE se empeña e o pp segue en alza. O resultado máis lóxico é que o PSOE se absteña e deixe ao pp a chave da Moncloa para que goberne en minoría. Máis difícil que coa maioría absoluta será agora o caos e en moitos temas sociais quizá non será tan brutal como na anterior lexislatura, pero nos temas básicos –economía, organización territorial, Unión Europea…– terá o apoio suficiente de Cidadáns e do PSOE.

Nesta España negra volven sobresaír dous puntos, Cataluña e Hego Euskal Herria, pero non como é habitual. Si este feito foi sempre desde o punto de vista nacionalista, nesta ocasión gañou Unidos Podemos (EAD), unha forza política que leva no corazón a lóxica do Estado. Por exemplo, o que saca as vellas gafeñas da política vasca dirá que se impuxo o “voto españolista ”; as novas lentes subliñarán que é a forza a favor do dereito a decidir de Euskal Herria.

En calquera caso, en Madrid a voz vasca maioritaria é a de Unidos Podemos, o que simbólicamente supón un golpe importante para o PNV, que adoita acaparar esa voz. A mirada está cravada o pasado mes de decembro, pero desde o punto de vista histórico o resultado da EAD é extraordinario, xa que a obtención de resultados espectaculares en Hego Euskal Herria é un fenómeno moi insólito, aínda que non pode negarse que o resultado obtido pola nova forza en España escurece o éxito de aquí, como é normal nunha forza con lóxica estatalista. E con todo, a vitoria segue sendo xigante: A primeira forza na CAV en votos e escanos (en Bizkaia por diante do PNV!) e a segunda en Navarra, preto de UPN. En 2011 ninguén podería imaxinalo.

Podemos foi clave para poder constituír o goberno do cambio en Navarra, e agora é o seu principal apoio. Con todo, desde a perspectiva do cambio, os resultados deixaron imaxes duras en Navarra: UPN-PP, PSN e C’s teñen uns resultados similares aos de decembro (2.000 votos máis agora), pero 40.000 votos máis que as forzas que sustentan o goberno do cambio.

EH Bildu non perdeu moito no vello Reino, pero conseguir 3.000 votos menos para quen teña un escano na cabeza é decepcionante. Non digamos nada para Geroa Bai, que perdeu a metade dos votos; é evidente que non son tempos para as filosofías. De acordo, non se pode comparar o tipo de eleccións, pero os números están aí para que se fagan as lecturas que se queiran. Ao Goberno do cambio quedoulle unha imaxe dura: O partido da presidenta, Uxue Barkos, obtivo un 4,28% dos votos. Non vai ser fácil atopar un presidente de goberno que teña o mesmo apoio que o seu partido.

Destas eleccións pódense sacar moitas achas, pero merece a pena centrarse en EH Bildu, que segue sendo o gran perdedor. Tiña a esperanza de empezar a saír do grave porto de decembro do ano pasado, pero non foi así. Nin o maior enfoque social, nin os cambios na candidatura, nin Abian, nin Arnaldo Otegi, nada impediu que se engole máis o buraco negro: de novo perdeu 35.000 votos (en 2011 conseguiu 333.000, en decembro 219.000 e agora 184.000). O voto nas eleccións ao Parlamento Vasco adoita ter outra tendencia, pero non pode negarse que unha tendencia como a de EH Bildu é moi perigosa para o futuro de calquera partido.