Oholtza gaineko bertsolaritza utzi berri, Ulises euskaldunaren azalean agertu zen Xabier Amuriza Bilboko Bidebarrieta liburutegian, maiatzaren 19an. Maisua omentzeko beste emanaldi berezi hauek egingo dira ekainean: 16an Etxanon Amurizaren gaiak eta garaiak berbaldia; 17an Durangon Emaidazue freskura lagunarteko kantaldia eta 19an Etxanotik Berrizera Amurizaren bideak eta aireak erromesaldi artistikoa.
Xabier Amuriza mostrouse moi atento, expectante e esperanzado no escenario. Vestido de negro, nótaselle un toque de solemnidade. “De súpeto deime conta de que era Ulises”, comeza o recital. Así, un neno chamado Ulises comeza unha fascinante viaxe pola vida no que ve os avatares do mundo, pero non sempre os comprende.
Trátase dunha audición dividida en cinco actos nos que Ulises vivía ben. Coa palabra no seu único instrumento, Amuriza tivo a todos os seus oíntes enganchados á historia durante hora e cuarto, e os minutos pasaron rapidamente. O programa teno de memoria, tamén de humor. Con anécdotas cómicas, historias fascinantes e reflexións enxeñosas, os asistentes coñeceron a traxectoria vital de Ulises e preguntáronse si están a escoitar un relato de fantasía ou dun intenso realismo.
De feito, no mundo de Ulises, as persoas teñen nomes tomados da Grecia clásica, mentres que os animais teñen aos pensadores máis prestixiosos, como Descartes, Newton e Kafka. Da mesma maneira, Ulises atoparase con personaxes da sociedade tradicional do mundo rural: sacerdotes, pastores, bertsolaris, etc.
Ulises, na primeira parte do programa, mostrará o mundo desde a inocencia dun neno. Na segunda, algo máis dentada e cun traballo de carteiro, aprenderá os agridoces da vida a través duns curiosos personaxes. A terceira e cuarta parte son máis curtas, cun humor máis acedo e unha maior esaxeración.
No apartado quinto, completa a audiencia cun espazo para a reflexión. Desde a atalaia dos anos, Xabier Amuriza considera que unha vez vivido xa é suficiente, xa que si vivísemos por segunda vez volveriamos facer o mesmo. “Hai que cheirar a morte para empezar a gozar da vida”, dixo, citando a Gabriel García Márquez. Niso afanábase por espremer a vida. Testemuñou o ben que vivía Ulises: “Non me retirei, cambiei de barco”.
Ulises, na viaxe continua do carteiro, coñeceu a maioría das reviravoltas da vida, do mesmo xeito que Xabier Amuriza tamén os coñeceu. “Tardei 75 anos en darme conta de que aquel neno chamado Ulises era eu”. Chegou o momento de volver a casa, pero non se desviou polo camiño de Itaka. “Volvín a Euskal Herria, a Zornotza, a Etxano, a Torreburu e no camiño atopeivos a todos vós”.