Por mor da diglosia cultural, alguén podería pensar que vou falar da famosa canción do cantante español Raphael. Pois non. Referireime á actitude das institucións cara ao eúscaro, que creo que chegou a ser escandalosa.

Efectivamente, levo comigo a miña loita. A pesar de que a lei me recoñece a posibilidade de utilizar a lingua oficial que desexo para relacionarme con calquera institución, sempre que elixo o eúscaro, sempre atopo algunha traba en todas as institucións, sen excepción: Concello de Bilbao, Goberno Vasco, Deputación de...

Ás veces ocórreme cando actúo como persoa, outras veces en nome dunha asociación, tamén no ámbito laboral. Un dos problemas habituais é que eu presentaba un documento só en eúscaro e eles respondían só en castelán, rompendo as leis vixentes e mostrando falta de respecto cara a min.

Pero hai outra cousa, aínda que sexa de forma indirecta, que como cidadán euskaldun aféctame continuamente: o funcionamento das institucións. É dicir, que a maioría das veces funcionan en castelán e iso ten graves consecuencias nos vascos. Moitas veces algúns impresos ou documentos non existen en eúscaro, e cando os hai, case sempre son só unha tradución do castelán. E nótase, porque a comprensión é case imposible.

Isto vese claramente na publicidade que publican. O último exemplo foi a campaña da Deputación de Bizkaia contra a homofobia do 17 de maio. Coñecín a campaña na fase de proxecto, por casualidade. O contido, aínda que sexa con altibaixos, gustoume, pero o uso das linguas escandalizoume. Era evidente que a campaña estaba pensada en castelán. Había cinco carteis e cinco lemas diferentes, pero todos tiñan algo en común, que dalgunha maneira daba unidade á campaña: todos empezaban coa palabra “tamén”. Como tamén estaban obrigados a facelo en eúscaro, por suposto, alguén tería que traducir eses refráns. E esta é a miña sorpresa: Ademais de que a “tradución” (por chamala dalgunha maneira) é unha barbaridade gramatical, ademais de ser un pouco especial... non tiñan elementos evidentes xuntos, e debido á falta desa unidade, perdíase en gran medida a eficacia da campaña. Así as cousas, non puiden reprimir e enviei un e-mail aos responsables propondo traducións verosímiles que respectasen a unidade da campaña. Afortunadamente, fixéronme caso, e son as traducións que eu mesmo fixen as que se poden ver nos carteis. Creo que xa é hora de que as institucións esixan ás empresas publicitarias que traballen tamén en eúscaro. Esta vez fíxenlles parte do traballo. E non cobrei!