Calzado para andar
Unha foto de marzo: unha zapatilla de fieltro de inverno. Esquecido entre follas secas. Durmida inmóbil. Pegóuselle no talón un brión verde, amarelo pálido. O zapato destaca sobre as vellas follas do arce xeado. Parece unha especie de testemuño: “Porque estiveron aquí, son aquí”. Un sinal de firmeza.
Co paso do tempo senten ganas de reflexionar sobre o inverno, o pasado. Non cambiará o recordo, si, quizá, axude a entender o que vén: as flores de sanjosé son fermosas, quizá porque o inverno foi chuvioso, ou sobre todo frío, ou morno, ou seco.
Lembrar non pide desquite. Nin sequera un perdón. Fainos máis fillos do pasado. Alabago. Niso consiste a súa proeza
Coa chegada de Kukutza adóitanse lembrar a primeira táboa periódica do ruso Dmitri Mendeleiev, a reivindicación das mulleres traballadoras, a morte de Karl Marx, a invasión estadounidense de Vietnam... No calendario hai tantas efemérides como se queira, dunha cor ou outro, todas do pasado. Como unhas zapatillas esquecidas.
Unha foto de abril: unha muller anciá con zapatos para o bosque no foco, un abrigo groso, unha bufanda… fai frío na montaña. Un recordo nas mans. Bandeira republicana no peito... “Porque fun sangrando, agora estou nas rosas”. Porque non, ou sempre é mellor o pasado.
En Elgeta lembraron ás mulleres represaliadas e resistentes da época da guerra: milicianos dos pés de guerra, enfermeiras, hacedores de trincheiras, xornalistas... e, unha vez roto a fronte, as que se renderon no lume dos combatentes: a nai do bidueiro, a esposa da familia, as fillas dos seus.
Lembrar non cambia a historia; como máximo, estala no seu bico a bocha de bágoas. Lembrar non pide desquite. Nin sequera un perdón. Fainos máis fillos do pasado. Alabago. Niso consiste a súa proeza.
Unha foto de maio: vellos zapatos militares, coas botas, as saias de acá e de alá e adóitea desgarrada, cos cordóns magoados pola rsta. Unha bandeira xunto a eles: branca coa cruz de Borgoña. Ao fondo, a letra da canción Oriamendi escrita nunha páxina en forma de pergamiño. Coma se tratásese de vellos.
A avoa, que unha vez se esqueceu das zapatillas no soportal da súa casa, a mesma que se puxo as botas fortes para ir a Elgeta, di que, para mirar ben no armario, o cambio de época esixe uns zapatos á medida, axeitados para o verán: “Non nos aburrimos tanto nas flores de maio como nas vésperas”.
Son longos os percorridos do ser humano, mellor actuar sen durmirse no pasado, porque hoxe é o punto de partida da historia do mañá. Por encima da constancia. Por encima da nostalxia. Imposible por encima de todo.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Non quero que a miña filla se disfrace de xitana nos caldereros. Non quero que os nenos xitanos da escola da miña filla gocen de xitanos nos caldereros. Porque ser xitano non é un disfrace. Porque ser xitano non é unha festa que se celebra unha vez ao ano, manchada de roupa... [+]
O camiño faise paso a paso, e hai un tempo aprendín que parece feito polo principio. Pero a xente tamén quere aprender a encher esa frase de contido. Só non podemos conseguir nada, quizá axiña que como comecemos. Incluso a gran afluencia de xente pode complicar a... [+]
Non actuou correctamente, había que tomar medidas, si non, non aprendemos. Ao parecer, non se daba conta do impacto do que fixera, seguía normal, ás veces cun aspecto máis feliz que os que lle rodeaban. Ademais, fala demasiado alto, iso non lle gusta a ninguén. Como as... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Profesor de Historia en homenaxe a un ex compañeiro que acaba de xubilarse. Bravo e máis bravo!
As leis educativas subliñan a importancia de fomentar o pensamento crítico no alumnado. Pero o claustro de profesores, nun tempo un espazo de debate de ideas e contraste de... [+]
A democracia liberal nos países occidentais parécese cada vez máis a unha democracia minimalista. O núcleo da definición sería que se respectan os cambios de goberno nas eleccións. A esta variante autoritaria, os politólogos Levitsky e Way chamárono autoritarismo... [+]
Mentres escribía esta columna, tiven que cambiar o tema, porque a miña atención se viu afectada polos aranceis de Trump. Necesitaredes poucas explicacións, é novo en todos os sitios, impuxo aos produtos chineses un 10% e aos produtos canadenses e mexicanos un 25%. O que... [+]
Esta cuña que o anuncio de substitución da bañeira por unha ducha en Euskadi Irratia anima xa ás obras no baño de casa. Anúnciase unha obra sinxela, un pequeno investimento e un gran cambio. Modificáronse as tendencias dos sanitarios nos aseos e estendeuse de forma oral a... [+]
Recollín o seu e-mail no portal da folga, no correo persoal. Ao principio pensei que era para dar a coñecer, como moitos outros, as posibilidades que temos ante a folga. Pero non, o e-mail recibido era o movemento político e comunicativo contra a folga.
Confesareivos que me... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
O día anterior, en Bilbao, reuninme cun amigo no bar Bira. Púxenme a pasear e dixen: “Claro, como es Giputxia, ja, ja”. E el subliñou que non era guipuscoano. Sen entendelo, continuei dicindo, “Ah! Non? Pero naciches en San Sebastián?”. “Si, nacín alí, pero eu... [+]