Para iso, nos encontros déronse algunhas pautas e nas liñas que seguen recolléronse tres exemplos: Guía elaborada pola Escola de Fútbol de Burlada, a Escola de Deportes de Irun e a Deputación Foral de Álava para a promoción do lecer en eúscaro.

Burlada, fútbol en eúscaro

En Burlada (Navarra), varios pais e nais crearon a Escola de Fútbol de Burlada en 2009, tomando o deporte e o eúscaro da man. Segundo explicaron os seus creadores e promotores, até agora en Burlada, e en Navarra en xeral, as políticas relacionadas co eúscaro foron moi agresivas. Atoparon moitas dificultades no camiño, pero hoxe en día os nenos e nenas gozan do fútbol en eúscaro e no ambiente vasco.

“En Burlada, cada deporte funciona pola súa conta e é o padroado de deportes o que se encarga de coordinar todo”, antes non había ningunha posibilidade de facer deporte en eúscaro, e ante esta situación púxose en marcha a loita para poder practicar o fútbol en eúscaro en 2004; cinco anos despois conseguiuse a Escola de Fútbol de Burlada. Non é, por suposto, o único equipo de fútbol do pobo. Anteriormente xa existía o Burlades Futbol Taldea, que funciona integramente en castelán. A diferenza entre ambos é evidente: “Nós temos unha filosofía clara: O fútbol en eúscaro”.

En canto á estratexia que utilizan para facer deporte en eúscaro, os da Escola de Fútbol de Burlada están de acordo con Larrañaga: “Queremos que os nenos sentan cómodos, non lles corrigimos as palabras mal. O neno debe sentirse cómodo e a gusto; o obxectivo é protexer a zona”, explican.

A creación dunha iniciativa deste tipo require a participación de todos: ao principio non recibían subvencións, e concluíndo que non procedía que para poder facer deporte en eúscaro fose necesario pagar máis, tiñan que obter financiamento doutros lugares. Hoxe en día, ademais dos nenos, os pais e nais, o concello, o comercio local… tamén axudan a que a Escola de Fútbol de Burlada siga adiante: “A participación é importante nos partidos, moitos pais e nais colaboran, tamén pomos un bar e a música vasca desde os altofalantes; créase un ambiente moi bonito”.

Agora, no padroado de deportes de Burlada está a posibilidade de facer fútbol en eúscaro, e segundo explicaron, manteñen unha boa relación co resto de equipos. Ademais, realizan encontros co resto de equipos de fútbol que traballan en eúscaro en Navarra, “para socializar aos nenos e crear as súas relacións en eúscaro entre eles”.

35 educadores deportivos de Irun

En Irun fixeron un esforzo especial para euskaldunizar o deporte escolar. Responsables do Concello e da empresa BPXport explicaron o proxecto.

Fai 11 anos en Irun a maioría dos nenos falaban en castelán cando facían deporte. Explicaron que conseguiron falar en eúscaro con paciencia e co tempo. Para iso, apostaron pola formación e a profesionalización dos monitores e monitoras de tempo libre. “Os monitores e os pais son un referente para os nenos e ten unha gran importancia o idioma no que falan”. Os monitores crearon postos públicos para traballar máis tempo e con mellor formación: na actualidade traballan 35 educadores deportivos. O obxectivo é crear un programa que incida no uso do eúscaro e que queira ser un axente educador.

Segundo explicaron os representantes municipais, como se pode apreciar nos últimos anos, o uso do eúscaro mellorou de forma notable, aínda que aínda se notaron algúns aspectos nos que hai que mellorar. Os xuíces e os voluntarios son alleos á escola de deportes, polo que aínda non poden acreditar o seu mínimo nivel de eúscaro. Doutra banda, déronse conta de que no deporte escolar hai poucas mozas e recoñeceron a necesidade de darlle a volta á situación.

Por tanto, sinalaron varias claves para que o deporte e o tempo libre en xeral fáganse en eúscaro: facer un esforzo para vincular o eúscaro coa actividade e os sentimentos positivos –evitar a corrección–, falar menos sobre o eúscaro e máis en eúscaro, e impulsar a profesionalización dos monitores e educadores.