Mazás podre a diario. Almorzamos todas as mañás diante do xornal con café e torrada. Hoxe Bárcenas, mañá CAN, pasadomañá Noos, FIFA Gate, De Miguel, Gurtel, Gurtel, Taboleiro, portas xiratorias, paraísos fiscais… non son suficientes os caracteres que me ofrece esta páxina. A pesar da longa lista, fanse grandes esforzos aquí e alá para negar que o problema é estrutural. Quitando esas mazás acábase o problema, iso é o que nos queren facer crer.

Pero a cesta é a que está podre. Non se trata de casos illados a extirpar. Non son só persoas inxustas que se enriqueceron ilegalmente dentro dos partidos. É unha forma de facer, unha maneira de facer que foi habitual nos partidos políticos e nas institucións públicas. O mesmo ocorre cos paraísos fiscais, que son redes organizadas para non pagar impostos que van máis aló da fraude de entidades ou empresas concretas.

Todos os estamentos do Estado español cheiran a óso desde hai tempo. Non é casualidade a desmesurada impunidade que existiu até agora en Navarra e Valencia, que foron capaces de manter a cohesión interna. Con todo, tras anos de silencio, todos os casos están a verse agora no pelotón. Tanto, que tamén teñen aspecto de explosión programada. Antes de que o Estado caia, mellor será reconfortarlo. Lembremos a expresa abdicación do rei Juan Carlos.

Parece que esta onda de corrupción pode provocar a dor da sociedade e pór o problema en vías de solución, pero algúns dos síntomas que houbo até agora son moi diferentes. Por unha banda, ver tantos casos día a día supuxo un certo efecto vacunal, a noticia máis grave a forza de desesperación recollémola dentro da normalidade. Por outra banda, os partidos reputados por corrupción optaron pola generalización: Baixo a lema “A corrupción está en todos os partidos” e “todos os políticos son iguais”. E non é certo. No reverso da corrupción e a corrupción hai xestor e modelo de xestión. Coñecemos a militantes moi fiucegos que entenden a política como un instrumento para construír unha sociedade máis xusta. Quérennos levar a pensar que non existe unha forma alternativa de xestión con todos eles metidos no mesmo saco.

Non podemos esquecer que a corrupción é tamén unha secuela endémica do capitalismo neoliberal. O foco diríxese moito aos corruptos e pouco aos corruptos. Nunha loita implacable entre empresas e capitais, utilízanse todas as físgoas para aumentar os beneficios, incluída a influencia dos cargos públicos nos puntos de decisión. Actualmente o poder político contabilízase en euros. Non hai que ir moi lonxe para ver os indicios diso, todos coñecemos algúns das artimañas que se fixeron nos concellos da zona, xa sexan enchufes, recualificacións de terreos ou licitacións públicas por amizade.

Deste xeito, ademais de aumentar o control e a transparencia da administración pública fronte á corrupción, sería fundamental a democratización das empresas. Esta transparencia tamén se debe esixir ao mundo empresarial. A participación activa dos traballadores na xestión pode ser unha vía para iso, como as cooperativas que funcionan ben. Se non se establece un control máis estrito por ambos os lados, a roda seguirá virando na mesma dirección e de cando en vez darannos un “caso” ao pobo, o petcero no momento no que os corruptos finxen pagar o que lles corresponde. A preocupación das elites políticas e económicas non é que o sistema estea corrupto, senón que podreza e cuéstionase o sistema que lles vai tan ben.