Como viviches este catro anos despois de perder o ollo?

Foron moi duras. A perda do ollo tivo profundas consecuencias para min. Teño unha tensión post-traumático e teño que ir ao psicólogo. No ámbito físico teño unha discapacidade absoluta e non podo realizar o meu traballo anterior. Ademais, o traballo realizado para dar a coñecer o meu caso tamén foi moi laborioso. Este último, con todo, tivo un premio.

Convertíchesche na imaxe da loita pola retirada das pelotas de goma.

Non estou seguro de por que, pero creo que hai algúns factores para iso. Son muller e non pertenzo a ningunha institución, colectivo ou grupo político. Víronme como unha persoa normal, e por iso moitos sentiron que o que me pasou a min tamén pode sucederlles a eles.

A pesar de que os vídeos demostran o contrario, o Departamento de Interior da Generalitat e os Mossos desmentiron repetidamente o uso das pelotas de goma.

Sentín impotencia. Nos últimos catro anos publicáronse preto de sete versións diferentes destas cancións para ocultar o sucedido. Ofrecíalles unha e outra vez a posibilidade de reunirme para mostrarlles vídeos e fotografías que demostran que ese día se utilizaron pelotas de goma e que houbo cargas, pero nada. Mantiñan a súa versión. Tres conselleiros pasaron polo Departamento de Interior desde entón e só o último púxose en contacto comigo. Creo que Jordi Jane ten vontade para resolver o caso... Ou quizá para que se acougue, non estou seguro. De feito, o Departamento de Interior recoñeceu que me feriron no transcurso dunha acción policial, pero que non houbo ningunha culpa por parte deles. Para demostralo tivemos que acudir ao xuízo.

Como entende que non haxa ningún tipo de apoio institucional?

Está claro que tratan de ocultar casos de violencia policial. Que a miña ferida foi causada por unha pelota de goma, por exemplo, os médicos do hospital, que estaban moi remisos á hora de escribir o informe. Tanto o Departamento de Interior como os Mossos non recoñeceron aínda o sucedido na xornada de folga convocada para mañá. Protéxense. Entendo a solidariedade entre compañeiros de traballo, pero tapar algo que está mal é inaceptable.

Como consecuencia das pelotas de goma nos últimos anos producíronse varias vítimas, como é posible que non haxa recoñecemento oficial por parte das institucións?

Si recoñécesenos como vítima, deberíannos indemnizar e os policías impútanselles. Isto suporía un precedente para todas as cuestións que poidan xurdir a continuación, e está claro que as institucións non son partidarias diso. O meu caso é o primeiro que chegou ao xulgado en Cataluña, a pesar de que nos últimos dez anos perderon o ollo doce persoas. Algo non funciona nos estamentos das organizacións. Non sabemos onde está o erro, pero aí está.

As institucións protexen a actuación policial? Por que?

As institucións queren criminalizar a protesta e a Lei mordaza é o último exemplo. Pisan o pobo para que non proteste e para que as cousas permanezan tranquilas. As autoridades van seguir igual si ninguén di nada, por iso a protesta é a única maneira que temos de dar a coñecer a nosa opinión.

A Lei mordaza dificultará os vídeos e as fotos nas que se poidan demostrar as vulneracións de dereitos humanos.

Si, será máis difícil. Si hai material, poderase utilizar nun xuízo, pero quen se atreverá a sacar fotos ou gravar vídeo se está en perigo de ser procesado? No meu caso, por exemplo, os vídeos nos que os mossos lanzan pelotas de goma non existirían.

A Generalitat indemnizoulle con 260.000 euros e recoñeceu que vostede resultou ferido "no marco dunha actuación policial". Con todo, o proceso aínda non terminou. O xuízo contra os Mossos comezará o 11 de abril coa celebración dun novo xuízo. Que é o que queres conseguir?

O meu obxectivo é facer xustiza. Calquera que sexa o veredicto, creo que foi unha vitoria para o resto de vítimas de pelotas de goma que non conseguiron que a Policía lles demande. Coa sentenza veremos como é a xustiza. Si son absoltos é porque o sistema está mal. Estou contento, con todo, co traballo realizado a favor da xustiza social. A xente sabe o que me ocorreu e a policía foi a culpable.

As vítimas das pelotas de goma tiveron dificultades para demandar aos responsables, sobre todo aos altos cargos. Vostedes tiveron o mesmo problema?

Non sei o que ocorreu noutros casos, pero nós queriamos que todo o estamento policial e político estivese chamado a declarar. Desde o conselleiro Felip Puig até o axente que disparou. Queriamos saber quen permitiu o uso das pelotas de goma. Con todo, no momento en que o xuíz de instrución viu a lista que presentamos, díxonos claramente que non ía declarar ningunha persoa determinada que estivese na lista. Creo que o xuíz de instrución fixo todo o que estaba nas súas mans, pero o Departamento de Interior e os Mossos non estaban dispostos a axudar. Non quixeran presentar a maior parte das probas, non valían as poucas que presentaran e sempre as presentaban por orde xudicial, nunca voluntariamente.

As pelotas de goma foron substituídas por outras municións “non mortais”.

No caso do material, prohibíronse as pelotas de goma, pero ao mesmo tempo adquiríronse novos materiais como canóns de ultrasonidos, lanzadores de Foam ou pistolas Taser. Si teñen medios para iso, si non houbo máis incidentes é porque tiveron a orde de acougar a situación. E é que o meu caso fixo moito dano á Generalitat e aos Mossos. Para facer fronte ao problema, hai que revisar os protocolos da policía e educar aos axentes. Tamén é necesario modificar os procedementos. Si os gobernantes cren que os problemas se resolven con violencia, os axentes que están na rúa farán o que digan os de arriba. Así é este sistema militarizado. Dá igual cambiar o material ou facer máis adestramentos. Hai que preguntarse si a violencia é o camiño para dispersar as manifestacións. A vida é máis valiosa que calquera cousa material. Non son partidario de que se queimen colectores, pero iso non quere dicir que se vaia a disparar a esa persoa. Trátase dunha práctica policial imposta: agredir aos manifestantes para dispersalos e criminalizar a protesta.

Despois do que che pasou, que recibiches dos que che rodean, a xente deixou de ir ás manifestacións?

Moitos se asustaron. Teñen medo de ir ás manifestacións. Si os pais teñen nenos pequenos déixanos en casa, moito non atrévense a ir sós ou regresan ás súas casas antes de que termine a manifestación. Ese é o resultado da represión. O que conseguiron a través da violencia.

Pero vostede ten claro que sairá á rúa sempre que sexa necesario.

Seguirei acudindo ás manifestacións, porque é a miña oportunidade e o meu dereito a expresar publicamente a miña opinión. Desde que perdín o ollo fun ás manifestacións. Non houbo ningunha carga, pero dáme medo ver á policía. Faime sentir inseguro. Con todo, non quero ter esa imaxe da policía, non creo que todas sexan iguais.