En moitos aspectos a crise actual parécese moito á dos anos 30, como coñecemos desde a Gran Transformación de Karl Polanyi. Agora, como antes, o tremendo impulso de abrir e desregular os mercados de todo o mundo está a destruír a vida de miles de millóns de persoas. (...)
Por semellanzas, non é de estrañar que moitos analistas da crise actual volvan á obra mestra de Polanyi. Pero a actual conxuntura é moi diferente á dos anos 30 en canto a un aspecto fundamental: a pesar das similitudes, a resposta de hoxe é claramente diferente. As loitas sociais que rodearon a crise a principios do século XX, segundo Polanyi, deron lugar a un "dobre movemento". Por unha banda, os partidos políticos e intereses comerciais avogaron pola desregulación dos mercados existentes e pola ampliación da mercantilización; doutra banda, unha ampla mestura de clases sociais –traballadores dos núcleos rurais e urbanos, propietarios de terras, socialistas, conservadores…– que buscaba “protexer á sociedade” fronte á destrución do mercado. A medida que a crise avanzaba, a idea de “protección social” gañou. Na posguerra as clases políticas uníanse polo menos nunha cousa: no referente ao traballo, ao medio ambiente e ao diñeiro, había que abandonar a “autorregulación” do mercado, porque pola contra se ía a destruír a sociedade.
Con todo, hoxe non existe tal consenso. As elites políticas son explicitamente ou implicitamente neoliberais, polo menos fóra de China e América Latina. Primeiro de nada, case todos apoian aos investidores, incluídos os que se chaman socialdemócratas, e esixen austeridade e “reducir o déficit”, aínda que estas políticas sexan perigosas para a economía, o medio ambiente e a sociedade. Mentres tanto, a oposición cidadá non se reuniu ao redor dunha solución solidaria, a pesar de que houbo protestas vivas pero breves como a de Occupy ou indignados. Á fin e ao cabo, non temos o dobre movemento de que falaba Polanyi.
Que podemos facer respecto diso? (...) Empecemos a preguntarnos: por que non hai dobre movemento no século XXI? Por que non hai un proxecto en contra da hexemonía destinada a protexer a sociedade e a natureza? (...) O problema é que pomos a vista no que falta, facendo como que non se ve a quen está alí. (...) Refírome á extraordinaria expansión dos movementos emancipadores que estalaron nos anos 60 e seguintes: a loita contra o racismo, contra o imperialismo e a guerra, a nova esquerda, a segunda onda do feminismo, a liberación da LGBT [Movemento de lesbianas, gais, bisexuais e transexuais], o multiculturalismo, etc. (...) Estes movementos foron moi críticos coas formas de protección social integradas no benestar dos estados de posguerra. Observaban con malos ollos os códigos culturais que producían xerarquías inxustas e marxinación social.
Por exemplo, dicían que cando a nova esquerda distribuía burocráticamente os apoios sociais, os cidadáns convertíanse en clientes. Os activistas anti-imperialistas contra a guerra criticaron o marco nacional de protección social do primeiro mundo, que se construía ás costas dos pobos post-coloniais que quedaran marxinados. As feministas destacaron que o carácter opresivo da protección social baseada no “salario familiar” e o carácter androcéntrico do “traballo” e do “imposto” non se apoiaba en si mesmo senón na dominación dos homes.
Neste proceso, espiron a inocencia do significado de “protección”. Por iso, os movementos tomaban con desconfianza a idealización do apoio e a demonización dos mercados. A súa prioridade non era en absoluto defender á “sociedade”, senón superar a dominación. Con todo, os movementos emancipadores non eran partidarios do liberalismo económico. O desexo de romper coa sociedade non lles facía partidarios da “economía”.
Por tanto, en xeral, os movementos sociais da posguerra non se adaptan a un ou outro lado do dobre movemento. Nin a defensa da mercantilización nin a do apoio social, eles abrazaron un terceiro proxecto político, e eu chámoo emancipación. Aínda que non aparece na obra de Polanyi, este proxecto debe ocupar unha posición central á hora de desentrañar a gramática das loitas sociais do século XXI. Propoño analizar esa constelación a través dunha imaxe diferente: o triplo movemento.
A diferenza do dobre movemento, esta nova imaxe articúlase nun conflito tripartito: defensores da mercantilización, que se suman á protección social e defensores da emancipación. O triplo movemento demostra que un proxecto se pode aliar co outro, en contra do terceiro proxecto. (...) Os tres lados son ambivalentes por natureza. Podemos ver, por exemplo, que, en contra do que di Polanyi, a protección social ha tido moitas veces dúas caras, por unha banda, fai fronte ao efecto destrutivo dos mercados nas comunidades, pero por outro, reforza o seu dominio entre elas. (...) A emancipación tampouco está exenta de ambivalencia, xa que xera liberdade e tensións en redes solidarias. A emancipación pode desmantelar a base da ética solidaria da protección social e abrir o camiño á mercantilización. (...)
Quen estamos comprometidos coa emancipación podemos decidir romper dunha vez por todas esa relación tan perigosa co neoliberalismo e establecer unha nova alianza cos principios da protección social. Podemos realinear as diferenzas do triplo movemento e integrar na nosa loita contra a dominación a longo prazo a solidariedade e a protección social cun valor superior. (...) Abrazando unha forma máis ampla de entender a xustiza social, un proxecto deste tipo faría honra ás ideas de Polanyi e enchería as súas lagoas.
Ikerketa bat egin dute Alemanian, hauteskundeen atarian: kontuak sortu dituzte TikToken, X-n eta Instagramen, eta aztertu egin dute algoritmoak zer nolako edukiak erakusten dituen. Guztietan, algoritmoak eskuinera eta eskuin muturrera jotzen du gehien, TikToken nabarmen.
Laborantzaren Orientazio Legea pasa den astean ofizialki onartu du Frantziako Parlamentuak. Ostegunean Senatutik pasa da azken aldikoz. Iazko laborarien mobilizazioen ondotik, aldarrikapenei erantzuteko xedea du lege horrek. Aldiz, ingurumenaren aldeko elkarteek azkarki salatzen... [+]
Hizkuntza bizia orain! egin dute oihu galizieraren aldeko milaka manifestarik Santiago de Compostelan (Galizian) joan den igandean. 2024ko hondarrean, azken inkestako datuek pozteko arrazoirik ez zuten eman: ezagutzak eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da... [+]
Etxera itzuli ahal izan diren arren, joan den azaroan kaleratu zuten Astrabuduko familia berriz ere arriskuan dago. Uribe Kostako Etxebizitza Sindikatuak salatu du mailegu-enpresa berriz ere saiatzen ari dela kanporatzea gauzatzen, oraingoan, desokupazio-enpresa bat... [+]
Ekitaldian, Mileik motozerra bat oparitu dio Muski, murrizketa sozialen sinbolo eta aldarri gisa.
Karen Daniela Ágredok dioenez, zortzi bat ordu eman zituen ziegako zoruan etzanda Ertzaintzak ospitalera eraman aurretik. Segurtasun sailburu Bingen Zupiriak berak eskatu du Eusko Legebiltzarrean agerraldia egitea.
Hamahiru ZirHika kide batu dira hitanoaren erabilera aldarrikatzeko eta antolakundearen ekintzen berri emateko. Azalpenak Badihardugu elkarteko Idoia Etxeberria eta Galtzaundiko Uxoa Elustondok egin dituzte. Horiei, Andoni Egaña eta Amaia Agirre bertsolariak eta... [+]
Administrazio Epaitegiak arrazoia eman dio EH Bilduk Lizarrako plantilla organikoaren hizkutnz profilen aurka jarritako helegiteari.
Yala Nafarroak deitutako manifestazioan 2.000 pertsona inguruk hartu dute parte eta Iruñeko hainbat kale zeharkatu ditu Gaztelu plazan amaitzeko. Azken irakurketan adierazi dutenez, "erokeria distopiko hori geldiarazi daiteke, askoz gehiago garelako kapital handiak... [+]
Eusko Ikaskuntzak adierazi du Ipar Euskal Herriko elkartean “gorabeherak” izan dituztela azken hilabeteetan. Bideratu bitartean marka eta egoitza erabiltzea ukatu diote. Lehendakaria ere aldatu dute.
Sozialdemokratek inoizko emaitzarik kaskarrenak lortu dituzten arren, litekeena da demokristau kontserbadoreekin elkartzea eta gobernua osatzea. Botoen %28,5 jaso ditu CDUk, eskuin muturreko AfDk %20,7 eta SPDk %16,4.
Gertakariak igande egunsentian suertatu dira 5:00ak aldera Gasteizeko Mitika diskotekan. Hildako pertsona 31 urteko gizon bat da, eta lurraren kontra buruarekin hartutako kolpe baten ondorioz hil da, antza atezainak kolpe bat eman ostean.
Jenin hiriaren aurkako oldarraldia duela hilabete bat baino gehiago abiatu zuen Israelek, geroztik 26 palestinar hil ditu gutxienez, eta milaka beren etxeetatik kanporatu. Israelgo armada Zisjordania iparraldean pasabideak eraiki nahian ari dela salatu dute, kanporatutako... [+]