Pode o xornalista François Ruffin ser o novo Pablo Iglesias de Francia? Baseado na revista Fakir, non maior que ARGIA, Merci Patron! coa película deu a maior tunda da historia a unha oligarquía comandada por todos. Cando a socialdemocracia se prepara da man de François Hollande e Manuel Valls o maior retroceso centenario dos dereitos dos traballadores.

A sala L’Autre Cinema de Baiona acolle até o 21 de marzo Merci Patron!. Non é seguro que poidamos vela en castelán. En eúscaro seguro que non. Oito apelidos vascos foi unha secuela de Benvidos ao norte e Chomin do Regacho, ambientada na mesma Francia da fronteira belga. Conseguirán as oligarquías de Madrid e Bilbao ocultar aos vascos españois?

Mira. Serge e Jocelyne Klur viven na miseria. Na empresa Ecce do grupo LVMH –Louis Vuitton, Dior...–, a compañía de luxo máis vigorosa do mundo, estaban a coser as pezas da marca Kenzo ata que foron lanzadas ao paro: o seu patrón deslocalizó a produción a Polonia.

Levan catro anos sen traballo. Esgotóuselles o subsidio de desemprego. Pasar o mes con 400 euros. O inverno prolóngase sen calefacción. Buscades traballo? Si, cando teñen entre cinco e dez euros para pagar a gasolina vanse a dar un toque de queda. “Vivir con tres euros ao día non parece fácil, como o conseguides?”. “Ás veces sen comer. Celebramos Nadal cunha torta de queixo”. Os Klurtarras non buscan misericordia, pero non ocultan a súa condición de pobres.

François Ruffin atópaos a través dun militante da CXT. Bernard Arnault, o home máis rico de Francia, leva tempo investigando e perseguindo ao dono de LVMH. Ruffin fala nunha linguaxe chea de sarcasmos máis que de ironía: que quere a paz entre ricos e traballadores, que o diálogo entre clases, que non pode crer que Arnault sexa tan desapiadado como din...

Unha sorpresa cando están a gravar un documental sobre Arnault: ademais de estar na miseria, aos Klatur tocoulles abandonar as súas casas. O vehículo no que viaxaban sen seguro chocou contra un gran 4x4 e o tribunal impúxolles unha indemnización de 25.000 euros. Perdiches a casa?

A Serge non lle entra na cabeza. Unha humilde casa fría, froito do traballo de toda a vida, restaurada polas súas propias mans, un horto que lles dá comida nas comidas diarias... Prenderalle lume antes de perder a casa e xa non haberá ninguén máis.

“Non hai unha historia máis local, pero tampouco máis global que a da familia Klur, di o economista de esquerdas Frederic Lordon. Os clérigos resumen case todo o sistema”. A partir de aí, Ruffin e o equipo de Fakir non se puxeron a explicar como o neoliberalismo trata aos traballadores na liña da pedagoxía e as análises, como fixeron outros. Merci Patron! clasifícase con dificultade. Frederic Lordon di que “un filme d’action directe“. NA Vangarda Rafael Poch chámalle “unha película vándala”.

Rufián sabe algo da acción directa. Para denunciar as mentiras de Arnault, ademais de publicar artigos e libros, converteuse en accionista de LVMH xunto a moitos dos empregados que este deixara en paro e en 2008 explotou a sosegada xunta de accionistas. Merci Patron! a película tamén vai máis aló da denuncia: Para responder á grave situación da familia Klur, o home máis rico de Francia é chantajeado. Unha chantaxe clara que verás desde a cadeira de brazos cos teus propios ollos. Pero que vinganza!

Sobre todo, non llo digas aos do Fakir

O inicio da fortuna de Bernard Arnault está ligado á desgraza de Boussac e de miles de familias dos departamentos de Picardie, Pas de Calais e Nord en xeral. En 1984 comprou as súas propias teas, 13.000-15.000 traballadores, despediu o 20% e ordenou salvar aos demais… para logo deslocalizarlo todo.

Dior era o único de toda a compañía a quen lle interesaba compralo, tiña o resto da industria en desuso e liquidouna. Pero 30 anos despois case ninguén se acorda dela, os mozos condenados á total precariedade na propia Boussac non saben nada da masacre.

Nestes anos, Arnault conseguiu que ninguén mencionase en ningún lugar o desastre dos Boussac Saint Freres, o paro, os despedimentos, os suicidios, a miseria... ou, por dicilo así, transfigurado por eufemismos. Creou un relato propio –un relato famoso– con libros, entrevistas e reportaxes escritas por xornalistas comprados.

Cando Arnault conseguiu tapar o “pecado orixinal”. Ruffin atopou a última testemuña que custodiou a memoria do crime, móllaa sindicalista Catherine Thierry, nas páxinas de prensa gardadas neses anos, está como saquearon a Saint Freres, falsearon as subvencións para salvalo, esqueceron as promesas de manter os empregos…

Ez joan Merci Patron! Triste a historia do neoliberalismo destes 30 anos: trátase de dar experiencia ao máis insolente dos oligarcas. O noivo vermello Catherine segue enfadado con Arnault. Con todo, Ruffin-David quere rirse de Goliat, ridiculizarla, amolala... e quitarlle 45.000 euros.

Escribirán unha carta ao patrón: estamos en apertos, estamos a piques de cometer unha barbaridade, pero ti podes axudarnos con 45.000 e a Serge dándonos un posto nunha das túas moitas compañías. Un pequeno xesto para ti, un cambio para nós de vida ou morte. Se non, deberemos acudir á prensa a explicar as nosas miserias, Le Monde, Mediapart, Fakir...

A pesar de que a crenza traballa, a trampa funcionará. O oligarca ten que estar preocupado cando lle envía á casa dos Klurtar a negociar cun xefe de seguridade privada que foi comisario da policía secreta francesa. Máis tarde intervirá o asesor de François Hollande e un coñecido político socialista. O Panico no palacio, ao parecer.Padrone está disposto a dar 45.000 euros ao torpe obreiro e o emprego de Carrefour... todo o que sexa se non vai acudir á prensa. Ao final, para que a gargallada dos traballadores sexa completa, Arnault, un Arnault de ouro que nunca perdeu en nada, vaise a pagar e, ademais, queda en ridículo ante todo o mundo.

Velaquí unha película esperanzadora en tempos da opresión xeneral dos traballadores, que quizais non só verán xente da esquerda senón tamén uns pobres diaños esmagados. O ex comisario explica onde está a clave da revolta, cando di aos Cleomenes que teñen que ter moito coidado coa xente do Fakir. Con esa pequena revista? Por que? ”C’est lles minorités agissantes qui font tout”. As minorías emprendedoras son as máis perigosas.