No Plan Sectorial de Incidencia Supramunicipal de Aroztegi faltan datos moi útiles para avaliar o impacto lingüístico, a empresa deu algunhas precisións sobre o proxecto e pódense facer algunhas previsións, pero o proxecto non di de onde poden ser as persoas que virían a Lekaroz a cubrir as vivendas. Non é o mesmo que sexan parisienses e madrileños os novos habitantes ou que vaian xente por Lea-Artibai, Cinco Vilas e Urola Costa. Non é o mesmo si quérese facer unha previsión sobre como afectará á comunidade de vascoparlantes de Baztan no coñecemento e uso do eúscaro.

A falta de datos concretos, realizouse unha previsión xeral na Avaliación de Impacto Lingüístico que o Concello de Baztan elaborou conxuntamente con UEMA (Mancomunidade de Municipios Euskaldunes). Datos de apoio son as infraestruturas e servizos previstos no proxecto: campo de golf, campo de práctica de golf e escola de golf; escola de xardinaría; hotel de catro estrelas de 135 dormitorios; restaurante de alta cociña; 228 vivendas.

Para a avaliación tívose en conta a situación na que se cumprirían todas as previsións, é dicir, cubriríanse 228 vivendas, cun total de 684 persoas por cada unha delas e que vivirían todo o ano en Lekaroz. A partir de aí, o proxecto tería un impacto negativo, grave e crítico na lingua. Na avaliación dividíronse cinco apartados.

Non se espera xente da zona

No primeiro apartado traballaron a calidade de vida. Os desprazamentos a Lekaroz iranse multiplicando, xa que os residentes, que están de vacacións, e sobre todo os que foron ao campo de golf, desprazaranse dun lado a outro. Ligado á oferta turística de máxima calidade, o nivel de vida aumentará e, sobre todo, incrementaranse os prezos das vivendas. Non se espera que os novos habitantes sexan do Val de Baztan ou das comarcas adxacentes, entre outras razóns porque no Val de Baztan hai 860 vivendas buxán (censo 2001). Por tanto, é moi probable que o recentemente chegado non saiba eúscaro.

No segundo apartado analízase o impacto do proxecto nos negocios locais. Cambiaría a tipoloxía de poboación e visitante, polo que a xente que se achegue aos comercios, hostalaría e establecementos da comarca sería diferente. Poden axudar a transformar os servizos.

Posibilidade de desestabilizar o modelo D

No apartado de infraestruturas destacan os centros sanitarios e os centros educativos. Si os novos residentes fosen residentes, o número de matrículas aumentaría e en que idioma matricularíanse? No municipio de Baztan, 11 de cada 15 localidades dispoñen de centros educativos, algúns cun só profesor, é dicir, con moi poucos nenos. Os centros educativos máis grandes están en Elizondo, o pobo máis poboado do Baztan (3.543 habitantes), na escola pública Ikastola e D-IIP (incluído o Programa de Aprendizaxe de Inglés Modelo D). Nos centros educativos de Baztan predomina o modelo D, nos últimos anos non houbo solicitudes para o modelo A e nas aulas do modelo A hai poucos nenos. A chegada de novos nenos a Baztan podería retardar a estabilización do modelo de inmersión.

Os centros de saúde levan tempo loitando polo servizo en eúscaro e non déronse grandes avances. Si os novos pacientes fosen castellanoparlantes sería máis difícil avanzar no respecto dos dereitos dos vascoparlantes.

Baztan seguiría tendo respiro?

No cuarto apartado analízase si o proxecto supón un cambio na tradición e cultura euskaldun da zona, é dicir, na expresión e a axenda cultural, na gastronomía, nos costumes, no deporte. Non se dubida de que tería un efecto negativo. E o último apartado di que o proxecto Aroztegia influiría de forma crítica nas características sociolingüísticas da poboación. Desde o punto de vista lingüístico, as características da poboación cambiarán coa chegada de visitantes, traballadores e residentes.

E volvemos á reflexión inicial: sería erróneo anticipar que o 75,5% dos vascoparlantes de Baztan baixaría e que o 61,2% dos vascoparlantes en uso sería un milagre?