Na marxe esquerda da ría do Ibaizabal, en Bizkaia, tivemos o modelo máis destacado de economía monocultiva. Foi o ámbito da siderurgia e a metalurgia, foron os altos talleres e fornos os que guiaron a vida económica e social de toda a Marxe Esquerda. O mesmo pode dicirse de Encartaciones e Zona Mineira, xa que existía o monocultivo das minas de ferro. Nesta última comarca, nada máis acabar a minería, produciuse o declive da economía até os nosos días. Mirando á esquerda, algo parecido ocorre, porque as últimas grandes industrias están en perigo de extinción, como ArcelorMittal Sestao.

Algo parecido sucedeu nunha cidade famosa da EE.UU. A principios do século XX, Detroit especializouse no sector do automóbil, converténdose en monocultivo. A finais de século, o sector trasladouse a outros países, evacuando economicamente a cidade. O documental From Detroit to De(s)troit mostra moi ben esta situación.

Este tipo de desastres económicos foron ao longo da historia, si a nosa referencia é a rexión, está estreitamente ligado ao funcionamento do sistema económico capitalista. É dicir, durante un tempo impúlsase a “especialización” da economía na rexión, aumentando os tipos de ganancia e sendo moi significativo o monocultivo antes mencionado. Por suposto, cando os beneficios diminúen, os investimentos móvense a outras rexións e territorios e o territorio queda, non importa o capital. Os procesos de desindustrialización son consecuencia diso. Ademais, estes desastres económicos e sociais agrávanse cando estes sectores están en mans de mercados internacionais ou empresas transnacionais.

Cando o futuro do sector industrial faise cada vez máis escuro, parece que o turismo vai ser o salvador da nosa economía; así o expresan os dirixentes políticos: A súa incidencia sobre o PIB é cada vez máis acusada. Na CAV, o paro subiu un 5,8%. En Navarra, un 6%. O emprego que xera vai en aumento, imos deixar as condicións laborais aparte e queremos atraer aos turistas de “calidade”. É dicir, cun nivel cultural moi alto, que é rico ou que gasta moito diñeiro.

O risco é que, tras a decadencia industrial, o turismo convértase no noso novo monocultivo en moitas comarcas. Non debemos esquecer que o sector depende dalgunhas empresas transnacionais e que a oferta das nosas comarcas intégrase nestes circuítos (o turismo rural está fóra deles). Falta un debate público e crítico sobre o modelo turístico para evitar os problemas que tivemos noutros sectores. Os turistas que veñan, iranse, mentres que a nosa necesidade de sobrevivir quedará aquí.