Segundo a interpretación dada por Bernardo Atxaga a esta vella copla “Txantxangorria txantxate, birigarroa errexoa ibilan, txepetxa preso bat egin”, o txantxangorri é un símbolo do novo ano, xa que non podemos velo todo o ano, senón en decembro, ao noso ao redor, e escoitade o seu agarimo. Ser o símbolo do novo ano é bonito, pero en todo o ano apenas aparece, e nunha sociedade cada vez máis popular, cada vez máis descoñecida, máis exótica.

Dise, ademais, que Xesucristo estaba cravado na cruz, que lle estivo arrincando as espiñas, e que a pinga de sangue de Jesús quedara sobre o peito, por iso é o vermello pechar. Con todo, a forza desta expresión é algo insignificante nos nosos días.

É un paxaro pequeno, solitario e individualista. Vívese entre tres e catro anos, do mesmo xeito que na actual lexislatura. Os responsables de política lingüística da CAV elixiron, por tanto, como símbolo do eúscaro, un pequeno paxaro solitario, individualista e pouco coñecido na vida cidadá actual e totalmente descoñecido para a maioría dos cidadáns.

Da man do txantxangorri de onte “é pouco” pasamos a “Eman hegoak euskarari”: “Ao voar xuntos, a vertixe vai. (...) Xuntos, a fronteira do ceo non está tan lonxe. Óuvese unha palabra máis alta entre eles, como o voo de centos de paxaros. Este é o noso símbolo, o de todos. Invitación a falar en eúscaro”.

A invitación faise a ese humilde vasco representado como un pequeno paxaro, para que voe con pequenos paxaros como el e chegue ao límite do ceo, o ceo da salvación do eúscaro, e, para adoralo, dicir que esa fronteira non está lonxe. Que emocións creará a campaña no erdaldun que vive en Euskal Herria? Misericordia? Indiferenza?

Para que os centos e miles de paxaros voen xuntos, a primeira esixencia é a universalización do coñecemento do eúscaro, en primeiro lugar a través do ensino, e a posta en marcha das políticas necesarias para iso –reforzando e ampliando o modelo D; porque A é unha fraude, e B tamén, porque nunha gran porcentaxe é incapaz!–. Doutra banda, que necesitamos motivadores, xente que creará o desexo de falar en eúscaro. Que urxente sería unha gran rede de motivadores que impulsarán aos alumnos a falar en eúscaro, sen esquecer as áreas máis coxas de sempre: Osakidetza, Ertzaintza, Xustiza e Administración de ámbito estatal.

Sen esperar a que se cumpran os obxectivos a longo prazo, os vascos voamos cada vez máis longos e cara a zonas cada vez máis amplas, cada vez con máis paxaros pequenos. Necesitamos campañas institucionais máis atrevidas, obxectivos e recursos!