A tarde do 18 de febreiro, na rúa Buenos Aires de Bilbao, fronte á tenda Movistar. Comeza a carreira de Correscales. Moverse polas escaleiras, en eúscaro inclinado. O nome tomou toda a significación cando o persoal de contratas e subcontratas de Movistar tomou nas súas mans longas escaleiras de madeira e colocáronse a ambos os dous lados da estrada, creando un camiño imaxinario para os primeiros metros da carreira. E aí saíu Correscales, Korrika Precaria, cunha testemuña por diante como a Korrika. Pero esta vez é un teléfono azul. No seu interior ten unha mensaxe, como adoita ser a favor do eúscaro; con todo, o tema non é a lingua, senón a dignidade dos traballadores. Das persoas, enténdase.

“A escaleira é o noso principal instrumento de traballo e convertémolo nun símbolo da nosa loita”, díxonos hai uns días, nun ambiente moito máis tranquilo, o barcelonés Aitzol Ruiz de Azua. Ruiz de Azua é traballador de contrátaa Ecotronic, que opera para Movistar. Tamén é membro da Marea Azul, é dicir, do comité de folga do Movistar.

Contra a todopoderosa Telefónica

En marzo de 2015 o punto de partida desta historia foi a folga de traballadores para a marca comercial de Telefónica. Primeiro en Madrid, pouco despois en todo o Estado español. A folga tivo máis forza en Barcelona, xa que “tras anos de traballo tiñamos un tecido sindical forte”. Contrátalas, subcontratas e “falsos autónomos” de Movistar secundaron a folga durante dous meses e medio. “Ao principio pensabamos que ía ser unha folga como calquera outra”, lembra Ruiz de Azua, “é dicir, sen traballar estariamos a prexudicar á empresa, pero démonos conta de que iso non servía para facer fronte a Telefónica; Telefónica é unha multinacional con grandes ganancias, é moi difícil loitar contra ela”.

Á empresa non lle importa perder o diñeiro e deixar aos clientes sen subministración, segundo explicou Ruiz de Azua. “A imaxe era a súa única preocupación”. Ao principio, esta imaxe non foi especialmente debilitada, xa que aos folguistas custoulles un oco nos medios de comunicación. A ocupación da principal tenda de Movistar en Barcelona, onde se instalou o destino de Correscales, conseguiu cambiar a situación. Paralelamente, producíronse mobilizacións significativas noutros lugares, sobre todo en Bilbao. Con estas accións conseguiron empuxar á compañía a negociar, pero o resultado non foi tan bo como se quixo, polo menos en Cataluña –os folguistas de Euskal Herria conseguiron un mellor acordo– e por iso moitos continuaron en folga. Ao finalizar a ocupación da tenda de Barcelona coñeceron as consecuencias: traballadores despedidos, listas negras…

O movemento popular acompáñanos

Esta loita provocou unha onda de solidariedade. A folga prolongouse e creouse unha caixa de resistencia para que os traballadores puidesen mantela, a través dun préstamo desinteresado concedido polo servizo financeiro ético Coop57. En total, en Cataluña recibíronse 67.200 euros. No País Vasco creouse outra caixa de resistencia por importe de 7.000 euros. Déronse prazos flexibles para devolver estas cantidades aos folguistas, de tres ou catro anos, pero non quixeron esperar tanto, xa que “o que tiñamos sementado arrefriaríase”, segundo Ruiz de Azua. A situación que quixeron aproveitar para empezar a construír un novo proxecto foi o xerme de Correscales.

Como se conseguiu converter a loita da Marea Azul nun proxecto que reúne en tan pouco tempo a decenas de grupos e centenares de persoas? Unha das claves déunola o coordinador técnico de Correscales, Ernest Gutiérrez: “Cando ocuparon a tenda en Barcelona non entraron sós”. A folga de Movistar desde os seus inicios tivo numerosos apoios, o que é evidente: dalgunha maneira, conseguiu revivir algunhas vellas loitas que estaban durmidas, segundo Gutiérrez. “Traía un eco do M-15, pero sobre todo lembrounos a algúns a loita contra a globalización do ano 2000”.

Fondo para soster futuras loitas

Por razóns xustificadas, a Marea Azul xerou unha gran empatía, o que lle permitiu garantir o préstamo concedido por Coop57 a máis de duascentas persoas que se atopaban en varios grupos. A iniciativa Correscales nace da colaboración de todos eles. “Chegou o mes de setembro e pensamos: si construímos todo isto xuntos, tamén nos xuntamos para volver”, di Gutiérrez. Pero querían facer algo diferente, máis aló de devolver unha cantidade determinada. “En lugar de crear unha caixa de resistencia, por que non unha especie de mutualización?”, preguntáronse.

Máis concretamente, decidiron crear un fondo de axuda aos que se atopan nunha situación de división similar á de Movistar. “Non é o mesmo que os traballadores dunha fábrica negocien cun só patrón, ou que estes traballadores estean dispersos en contratas, subcontratas e subcontratas”, explicou o coordinador de Correscales, “nesas condicións é moito máis difícil abordar unha folga”. O obxectivo da iniciativa é, en definitiva, sementar a primeira semente do fondo de apoio a futuras loitas, unha vez saldada a débeda da caixa de resistencia da Marea Azul. “Que ninguén deixe de facer unha folga indefinida por falta de tempo”.

O crowfunding púxose en marcha co dobre obxectivo de conseguir o diñeiro necesario para a devolución das caixas de resistencia mencionadas, a organización da carreira de Correscales e o financiamento do documental que estreará na primavera, uns 94.000 euros, así como a creación do embrión deste fondo cooperativo. Para o segundo obxectivo, puxéronse o reto de recadar un total de 40.000 euros. Iso significa que Correscales quere cobrar un mínimo de 146.000 euros, e todo iso até mediados de marzo. No momento de redactar estas liñas recádanse 120.000 euros, cuns obxectivos mínimos que se cumpren con fartura, e non lonxe da creación do fondo. Ese é o verdadeiro destino de Correscales.