A repetición de eleccións é a única opción que ten o presidente do Goberno español para manterse no cargo de presidente. Neste caso, é posible que o pp non teña máis opción que presentar a Rajoy e que, si recupera parte dos votos que se escaparon a Cidadáns por esa vía, poida prorrogar a curta vitoria do 20 de decembro.

Por tanto, en principio, o pp pode ser o máis favorable á repetición de eleccións. En cambio, o resto de partidos ten motivos para temer unhas novas eleccións. Na práctica sería unha “segunda volta” cuxos efectos están ben medidos en países con sistemas electorais en ambas as voltas. Salvo excepcións, en xeral, aumenta a participación e o número de votos que vai ás dúas principais formacións.

En España, o único caso no que se analizan unhas eleccións con sabor a segunda volta é o de Andalucía. As eleccións autonómicas de 1994 foron gañadas polo PSOE, pero para a gobernabilidade necesitaba o apoio de Esquerda Unida (EU). A inestabilidade foi tal que, finalmente, o 3 de marzo de 1996 celebráronse novas eleccións: a participación aumentou un 10%, sobre todo a favor dos socialistas. EU foi condenada por non apoiar o acordo de esquerdas e por un voto útil.

Se se tratase dunha segunda volta, o pp obtería o voto útil da dereita, pero entre os de esquerdas non hai un liderado claro para conseguilo. En Andalucía, o PSOE contaba con 45 deputados e EU con 20, o que supuña unha gran diferenza para identificar o voto útil. No actual Congreso dos Deputados, as principais forzas progresistas votaron de forma similar (341.000 votos para os socialistas) e a distancia nos deputados non é tan grande para 90 socialistas e 69 para Podemos e os seus aliados. A isto pódeselle engadir que no coto de case un millón de votos que sacou EU, Podemos pode mobilizar un voto útil ao seu favor.

A estreita competencia dificulta o acordo entre os partidos que poden ser aliados nas políticas públicas, xa que son inimigos na repartición de recursos (sufraxio/cargo/poder). Por tanto, a loita está na narración das negociacións. Se o Goberno de esquerda non se conforma, o que os electores designan como culpable será o perdedor na loita polo liderado de esquerda. Ese temor pode levar a Podemos e ao PSOE a chegar a un acordo. Se así fóra, terían un percorrido inicial para facer retroceder as leis e reformas postas en marcha polo pp: A lei mordaza, a LOMCE, a reforma laboral, a lei do aborto e o artigo 135 da Constitución que limita o gasto público. Artigo (este último impulsado polo PSOE).

Con todo, sábese que haberá resistencias por parte dos poderes fácticos e dos socialistas que están á súa disposición. Con todo, a alternativa non é fácil. Unha gran coalición, explícita ou disfrazada, que fixese a defensa do réxime, sería moi perigosa para o PSOE, que sufriría un gran desgaste e podería deixar de ser a principal referencia da esquerda. Por iso, o que menos custaría para o PSOE sería un acordo entre o PSOE e Cidadáns coa abstención do pp. Pero para chegar a ese punto, primeiro de nada, o pp e os poderes fácticos deberían ver e sentir que unha coalición de esquerdas pode ser posible e crible. Até agora, Pedro Sánchez fixo algúns xestos á coalición de esquerdas, como a visita a Portugal, pero si quere ser presidente do Goberno, haberá máis.