Europa non está á vangarda da crise dos refuxiados a nivel mundial, escribe na revista Foreign Policy Christian Caryl: “Porque nas crónicas e imaxes dos medios de comunicación móstrasenos a xente a través dos campos húngaros e en barcos cargados até o pescozo á costa mediterránea, cremos que as cousas son así. Pero a realidade é moi diferente a nivel planetario. Os datos demostran que a maioría da poboación desprazada vive en países pobres que non teñen nada que ofrecer, que non ten visos de cambiar e que no futuro isto vai causar grandes danos”.

Xordania, por exemplo, conta con preto de 700.000 refuxiados nos seus campamentos de refuxiados para 6,6 millóns de habitantes dun país con moi pouca capacidade económica. Carlyl lembrou un exemplo histórico que non é tan antigo, que Paquistán empezou a perder estabilidade na década de 1980 cando chegaron a Afganistán millóns de fugitivos. É dicir, que a estabilidade política e social de Líbano, Turquía, Xordania e o resto dos países non se verá afectada polas inundacións.

Pero aos europeos non lles preocupa iso, non lle digan a Dinamarca ou ao pobo holandés que en Xordania está a facerse máis estrito. Os cidadáns europeos senten que os novos inmigrantes cambiaron bastante de vida xa que non son moitos nos seus arredores: víronlles de cerca na televisión. Até agora bástalles, din... sen darse conta de que veñen máis ondas ao soportal.

Xa non hai ningún paraíso en Europa. Dinamarca e Suíza ocuparanse de quitarlles xoias e diñeiro aos refuxiados que se fuxan en Suíza. Alemaña tamén. Noruega envía de novo aos sirios a Rusia. Suecia, Holanda, nin que dicir de Hungría ou dos países que foron comunistas... A humanidade tivo que reducir moito entre os cidadáns cando os políticos deciden cousas así de face aos resultados das eleccións.

No intento de previr unha nova onda a partir da primavera de 2016, os gobernos da Unión Europea multiplican as súas propostas. Construír máis barreiras de arame. Peche de fronteiras. Deportar á patria aos sobreviventes. Enviar máis militares a Grecia para axudar a vixiar as fronteiras. Paga a Turquía para que manteña aos refuxiados máis tempo na súa terra.

Turquía, Grecia e Alemaña teñen un protagonismo especial na xestión da onda xigante de inmigrantes, segundo explicou o xornalista inglés Paul Mason na crónica “Europe’s refugee story has hardly begun“ (a historia dos refuxiados en Europa non fixo máis que empezar).

A famosa xornalista da televisión pública Channel 4 cre que Alemaña se enfronta a decisións difíciles: “Si estás disposto a aceptar un déficit nos orzamentos do Estado para acoller aos que buscan asilo, como explicar que aos cidadáns que foron esmagados polos salvaxes recortes de Angela Merkel non tiñas diñeiro para a infraestrutura e outros investimentos?”.

É certo que a maioría dos desprazados dirixíronse a Alemaña, ao redor dun millón o ano pasado. A necesidade de albergalos cambiou a forma de vida de moitos pobos e cidades: lugares de acollida, vivendas, alimentación, ensino do idioma, escolarización de nenos, procura de emprego de adultos… Como exemplo, a televisión franco-alemá ARTE mostrou o 2 de febreiro como o fan no pobo de Sasbachwald, con 700 refuxiados nun municipio de 2.400 habitantes. O caso de Baigorri, que se popularizou no noso país –medio centenar, un gran número para os de aquí–, parece un pouco máis que o de Sasbachwald.

As agresións sexistas en Colonia levantaron o po, pero é moito máis que iso, no século II. O maior movemento de masas que coñeceu en Europa desde a Guerra Mundial ha sacudido a economía e a sociedade alemá. Os negocios en torno ao refuxio dos fugitivos: os que venden casas probicionales como colectores e as compañías de seguridade están de parabén, adaptando o negocio máis redondo de todos os tempos.

Política versus xentes de corazón

A onda de inmigrantes chega a Europa a través de Turquía, onde Turquía se atopa sumida nunha recesión política global, definida por Paul Mason como moral implosion. Recep Tayyip Erdogan converteu á rexión do Kurdistán nun campo de guerra sen precedentes. Dous xornalistas da revista Cumhuriyet están condenados a cadea perpetua por publicar, tras ser investigado, que as autoridades de Ankara forneceron armas a Estado islámico.

“Non é a decisión dun xuíz singular –di Mason- senón que é o propio Erdogan o que pediu 30 anos de cárcere. E Turquía de Erdogan segue querendo entrar na Unión Europea, segue sendo socio da OTAN e até agora ninguén desde Bruxelas díxolle unha palabra”.

Por unha banda, a Unión Europea, cada vez máis dereitista, Turquía, polo outro, ten a Grecia atrapada no cepo. A piques de masacrarse diplomáticamente. Ante a imposibilidade de controlar unha beira mariña tan fermosa como complicada, desde Bruxelas envióuselle un ultimato que si en poucos meses non consegue que a fonte procedente de Turquía sexa expulsada do Tratado de Schengen. Xa que se están burlando dos gregos, hai algúns que propuxeron construír un novo enreixado para illar a Grecia... Por parte de Macedonia, non da Unión Europea!

O aguillón nunha man e a zanahoria na outra, os diplomáticos alemáns han filtrado que Merkel estaría disposta a parar aos fugitivos a recompensar a Grecia: A cancelación da débeda grega a cambio de manter a 400.000 refuxiados prisioneiros nos campamentos de Grecia.

Gideon Rachman, do Financial Times, confesou con máis detalle o plan: “O modelo podería ser o II. Campamentos construídos tras a Guerra Mundial para exiliados. (...) Os principais fíos do acordo serían simples. Grecia acepta selalo á fronte do Norte coa axuda da Unión Europea, bloqueando así a chegada de persoas ao Norte de Europa. Como contrapartida, Alemaña acepta perdoar boa parte da débeda grega e prestar axuda especial a Grecia para que poida xestionar a crise dos refuxiados”.

A enorme crise económica de 2008, deste xeito, podería dar un novo salto para Grecia: destruímosche a economía, desestabilizaches a sociedade, negámosche o alento, pero agora contratámosche como policía de estranxeiros.

Fóra da política, afortunadamente, queda xente, para Paul Mason: “En silencio e sen reticencias, produciuse o maior movemento de solidariedade xamais visto por encima das fronteiras para axudar aos refuxiados. Igrexas, ONGs, concellos, servizos sociais, máis xente que vive á marxe das grandes axendas... todos eles están a saír ás persoas, dando comida, bebida e roupa, e tratando de que sentan como en casa”.