“O aumento da débeda dos estudantes profunda na inxustiza de toda unha xeración”, escribiu en The Guardian o director de Hertford College, Will Hutton. “Con este trato aos mozos, Gran Bretaña está a crear unha sociedade que é a maior estratificación, a menor mobilidade social e a máis cruel inxusta”.

O 25 de abril de 2012 os estudantes estadounidenses celebraron o One Trillion Day para denunciar que estaban máis endebedados que en ningún outro lugar do mundo. O 67% dos estudantes terminou a carreira de catro anos con débedas pendentes. Tres anos máis tarde, os británicos arrebatan o primeiro posto no triste ranking: máis do 80% dos novos diplomados viven en débeda.

Basta de París! Emmanuel Sanseau conta nun xornal: “Pourquoi lles étudiants britanniques croulent sous lles dettes”, é dicir, por que os estudantes británicos desafóganse en débedas.

Para empezar, visitou a Universidade de Manchester. Sorprendeuse de atopar un campus tan fermoso, ordenado, repleto de árbores, como un oasis no medio da cidade contaminada. Ata que se atopa con universitarios de carne.

Emma ten 21 anos e... 27.000 libras de débeda (35.000 euros). O día no que se empece a gañar 21.000 libras (29.000 euros) ao ano, o crédito que lle concedeu o Estado empezará a pagarse.

Emma: “Sumando os soldos do pai e da nai gañan 30.000 libras ao ano, sacrifícanse para que eu poida aprender. Eu saio adiante dun modo ou outro, prestando máis atención a un pequeno traballo de horas e ao control dos gastos correntes que aos estudos. Non me queixo, un amigo meu fai substitucións, doce horas pola noite, e tivo que interromper toda a vida social”. En cambio, o director da súa universidade gañaba 251.000 libras ao ano, 29.000 libras ao mes.

Desde o inicio da guerra dos recortes por parte do Goberno de Cameron, as universidades fixeron tres veces estas taxas, desde 3.000 libratas até 9.000. Coa outra man, Cameron eliminou a bolsa ou o sistema de bolsas para os estudantes. Os primeiros poucos millóns de estudantes británicos –un máximo anual de 3.387 libras (4.600 euros)–, pero agora nada. Como contraprestación, ofréceselles un sistema de créditos.

Os diplomados endebedados que completaron tres anos de carreira teñen un buraco medio de 44.000 libras (63.000 euros). En pesetas algo máis de dez quilos. O Institute for Fiscal Studies calculou que a maioría dos estudos pagarán a partir dos 50 anos de idade.

Cando chega un licenciado e gana 21.000 libras ao ano, a partir de aí a compañía de crédito do estado Student Loans Company descóntalle un 9% ata que se cancela o préstamo aprazado. Esta dedución termina 30 anos despois do inicio, independentemente de que a débeda sexa pagada na súa totalidade ou non.

Con 10.000 millóns de libras anuais adiantadas aos estudantes, o Estado realizou unha chea de préstamos extraordinarios: o Goberno calcula que entre 2018 superarase o límite de 100.000 millóns de libras (138.000 millóns de euros). Por exemplo, o orzamento total das xubilacións en 2014 foi de 103.000 millóns de libras.

Algúns estudos demostraron que podería chegar ao 45% o número de diplomados que non poderán saldar a súa débeda, e no Reino Unido empezan a ouvir as chamadas de alarma porque hai unha bomba de tempo que podería explotar. O propio Ministerio de Finanzas calcula que si a falta de pagamentos chegan ao 48,6%, o custo para o Estado será maior que o que desmontou o sistema actual. Coa escusa de adelgazar ao Estado, o sistema aumentará a débeda pública.

Pensións de pais para a aprendizaxe infantil

Estudantes que non poden pagar por iso atópanse a mercé dos usureros prestamistas de Internet. Voitres como PiggyBank presentan servizos a un tipo de interese vergoñoso por Internet: Entregaranlle 300 libras á semana... en seis meses, si vólvenlle 582.

Cada ano, 30.000 alumnos tocan aos préstamos deste tipo no Payday Loan. A falta de pago causou un accidente. En 2013, Kane Sparham- Price foi atopado por suicidio na súa casa de Ashton-under-Lyn, preto de Manchester, en Nova York. A imposibilidade de devolver a débeda non lle permitiu mellorar as circunstancias psicolóxicas que xa presentaba. Horas antes de suicidarse, a compañía Wonga, líder do loane Payday, baleiroulle todos os fondos que tiña no banco, sempre dentro da lei.

Emmanuel Sanseau relatou que os medios ingleses han mostrado a miúdo aos estudantes que viven en situación de pobreza, sobrevivindo sen un céntimo en apartamentos esnaquizados, sen calefacción. Parece que a xente se afixo a esa nova normalidade. Para sobrevivir, tres cuartas partes dos estudantes británicos teñen que traballar.

En traballos precarios, o prefecto, con contratos de cero horas, sen garantías de fin de mes decente. Outros teñen que recorrer a asociacións caritativas, bancos de alimentos, etc. Algunhas universidades xa comezaron a estudar a organización dos seus comedores sociais. “Este é o extraordinario balance social do goberno de Cameron –di Sanseau–. Proclama con orgullo que a economía empezou a revivir no Reino Unido, lexitimando sen titubeos a miseria de que o diploma lles permita gañar máis, pero daquela as estatísticas demostran que o 60% dos diplomados están en postos de traballo por baixo do seu cualificación”.

O director da universidade, Will Hutton, escribiu que as políticas de Cameron van deixar graves consecuencias ás familias. Por unha banda, para que os pais poidan regalar a súa pensión aos fillos aliviando os impostos sobre as herdanzas, e por outro, destruíndo o sistema de bolsas, os ricos serán capaces de aliviar as débedas dos fillos, pero os que están máis fecheiros afundiranse pola necesidade de usar todo o que teñen para pagar débedas atrasadas.

As universidades entraron en competencia entre si, utilizando a mercadotecnia para atraer a novos estudantes, especializándose nas carreiras que se anuncian que obterán os mellores salarios no mercado, transformando o seu carácter -di Hutton- dun sólido ensino académico a uns estudos de emprego de alta gama.

Todos eles ocorren en Gran Bretaña. Pero ao noso ao redor? Gloria Mbilla informou de que coa política establecida por José Ignacio Wert no Goberno do pp localizáronse na Comunidade de Madrid 70.000 mozas que se viron obrigados a renunciar aos seus estudos universitarios. As débedas e as frustracións non van ser menos cando o novo Goberno de Madrid comeza a aplicar os recortes de 12.000 millóns prometidos pola Unión Europea.