Menos mal que é ambicioso...

Moitas grazas á coordinadora Diane Matte e ao responsable da mobilización, Manon Massé. Aínda que non era consciente da idea, tiña dificultades para imaxinar a organización. Na época non había relacións mundiais en grupos feministas! Convencidos os membros da Federación de Mulleres de Quebec, votamos a favor da idea na asemblea xeral de 1996. Naquel momento era o presidente da Federación. Tamén a min convencéronme e púxenme a convencer da execución, pensando que era necesario que sucedese.

As bases acordáronse con bastante facilidade.

En 1998 reunímonos por primeira vez en Montreal, unhas 150 mulleres dun centenar de pobos. Nós queriamos que fose unha marcha contra a pobreza, pero non era do agrado de todos. Preferimos ser unha marcha contra todas a pobreza e a violencia. As vinte reivindicacións que levabamos á Organización das Nacións Unidas (ONU) acordámolas con bastante facilidade.

Ano 2000, ano de execución.

Foi un gran traballo. Ao principio empregamos a un coordinador, ao pouco, a outros dous, e aos poucos eran 30 as persoas que traballaban. O asunto volveuse monstruoso. Por suposto, era un peso, ademais de na organización a nivel Quebec, na de Canadá e tamén na internacional. Case fracasou en decembro de 1999. O coordinador informoume de que non tiñamos máis de 300.000 dólares. Quedábannos seis semanas para botar a eslamiada.

Como o conseguistes?

Por casualidade, conseguín reunirme cun ministro de Canadá. O goberno federal non nos rectificou aínda o diñeiro, mentres que o de Quebec repartiunos xa un millón de dólares. Era a época de Canadá. Collemos o diñeiro por milagre e acabamos a marcha sen buracos.

Os últimos pasos déronse en Nova York.

Estabamos nesa manifestación final 10.000 mulleres, a maioría delas de América do Norte, aínda que tamén de todos os continentes. Reunímonos co substituto do secretario xeral da ONU, o Fondo Monetario Internacional e o Banco Mundial.

Que mensaxes enviásteslles?

Falámoslles de mulleres e tamén de liberalismo. Ademais de feminista, o noso movemento é altermundialista. O neoliberalismo e o patriarcado están intimamente unidos, aliméntanse mutuamente.

O neoliberalismo necesita unha austeridade que vai forte.

As mulleres tamén son as máis afectadas pola austeridade. En Quebec, por exemplo, o 75% das persoas que traballan en servizos e funcións públicas son mulleres. Traen inestimables servizos que fan que a sociedade estea aínda en pé. O goberno búrlase desas mulleres cos recortes. O Estado abandona as súas obrigacións pero, inevitablemente, quen executa eses servizos? En gran medida as mulleres, xa sexa en familia, en veciñanza, en asociacións...

A Marcha Mundial das Mulleres está con forza.

Nos primeiros EMM, as mulleres do Norte e do Sur eran conflitivas, dicían que as tratabamos con consciencia. Creo que agora se ouve máis. Algunhas lesbianas que estiveron inmersas na organización lamentaron non falar suficientemente da súa realidade. Tiñan razón. Tamén estamos a traballar cos autóctonos. A capacidade de representación da diversidade foi crecendo e é evidente que é o resultado da EMM.

Vostede é deputado do partido soberanista Quebec Solidaire.

Propomos un proceso independentista baseado nun proxecto social. É un proxecto feminista, ecoloxista e progresista. Animamos dous referendos, gañamos case o segundo. Con todo, vinte anos despois, temos todo por facer. Entre o 35% e o 38% son partidarios da soberanía, non é suficiente. Aos mozos non só hai que falarlles da bandeira, do escano da ONU ou do mal goberno federal, senón que hai que proporlles un gran proxecto social.

Como sería o proceso independentista?

Se chegásemos ao Goberno, formariamos un congreso constituínte, preferido pola cidadanía e que representaría á diversidade da poboación. Paralelamente, en Quebec organizariamos unha votación sobre o futuro político. Temos, por tanto, un dobre trazo: reflexionar sobre o político e, ao mesmo tempo, redactar a constitución. Nese texto estarían consolidados os nosos valores, incluído o feminismo.

Como asegurar que o feminismo non pasará a segundo plano?

O feito de que o partido que propón o proxecto independentista sexa feminista é a única garantía de que a hipotética independencia estea baseada no feminismo. Dicimos claramente que somos feministas, temos a paridade fixada nos nosos estatutos. Se soubeses cantas veces falo de mulleres nas miñas intervencións! Pero non estou aí para sempre... Teño a garantía de que Quebec Solidaire seguirá difundindo a mensaxe feminista?

Pregúntolle...

Non temos nunca garantía. Pero o partido seguirá sendo feminista ata que todas as feministas que coñezo sigan en Quebec Solidai. Doutra banda, creo que o movemento das mulleres ten que coidar de Quebec Solidaire. Aínda que temos aliados, non é certo que sexan homes.