Árbore do solsticio de inverno
Judea, a. Século VII. O profeta Jeremías dixo que “os costumes dos pobos eran a vaidade”, porque adornan un anaco de madeira “con prata e ouro, con cravos e martelos” e “adoran obxectos sen valor, en lugar de adorar ao Deus verdadeiro”. Jeremías criticaba o vello costume dos “pobos do norte”, é dicir, dos babilonios: cortaban unha árbore e decoraban o tronco para deixar as súas ofrendas. O adiviño non predixo o éxito que tería séculos máis tarde outro anaco de madeira, a cruz, a adoración.
Tertuliano (ca. 160–ca. 220) combateu os cultos pagáns dos romanos. Durante as festas de Saturno, no Imperio decorábanse as rúas: puñan o loureiro ás portas e acendían as luminarias a comezos do inverno.
Os celtas adornaban os carballos con froitas e velas no solsticio de inverno para asegurar a volta do sol e das plantas.
Os esforzos de Jeremías, Tertuliano e outros cristiáns que se opuñan á árbore pagá foron inútiles. E o cristianismo, como non podía destruír o costume, fixo súa, como tantas outras veces. Segundo a lenda, no século VIII, na rexión alemá de Hesse, existía un carballo dedicado a Thor que cada ano lle ofrecía un sacrificio no solsticio de inverno. A misioneira Bonifazio cortou a árbore e, tras ler o Evanxeo, deu aos nativos un tiz, símbolo da vida eterna, “porque as follas sempre son verdes e a copa apunta ao ceo”.
O costume de pór o piñeiro nas casas durante o Nadal foise estendendo nestas zonas, aínda que nun principio se lles colgaba no teito por copas. Segundo contan, o teólogo Martin Luther (1483-1546) decidiu colocar unhas velas nas ramas da árbore de Nadal, probablemente sen saber a tradición dos celtas, “porque as estrelas brillan como nas noites de inverno”.
No Nadal de 1510, uns comerciantes de Riga (Letonia) colocaron un abeto na praza do mercado, adornárono con rosas, bailaron ao redor e, finalmente, prendéronlle lume. En Tallín (Estonia) dise que uns anos antes, en 1441, fixeran algo parecido. E, así, as dúas cidades do Báltico dispútanse nunha praza pública quen puxo por primeira vez a árbore de Nadal, coma se fose un novo costume, coma se Jeremias non falaría deste tema 2.000 anos antes.
Euskalgintzak Senpereko Larraldea etxea faltan botako du. Uda gabe, Bertsularien lagunak, bertan gelditzen den azken elkarteak, lekuz aldatuko du eta etxea hetsiko dute. Euskararen, euskal kulturaren eta arteen ohantzea izan da Larraldea, urte luzetan Andoni Iturrioz mezenasak... [+]
Berrogei urte dira Euskal Herrian autismoaren inguruko lehen azterketak eta zerbitzuak hasi zirela. Urte hauetan asko aldatu da autismoaz dakiguna. Uste baino heterogeneoagoa da. Uste baino ohikoagoa. Normalagoa.
Txinparta izeneko prozesua Martxoaren 21ean hasiko da eta urte bete iraungo du. "Udaberriaren hasierarekin batera proiektu herritar berri bat" aurkeztu nahi dutela adierazi dute.
PP, Vox, Junts eta EAJren botoekin Espainiako Kongresuak onartu du otsoa espezie babestuen zerrendatik ateratzea eta, horren ondorioz, berriz ehizatu ahal izango dute Duero ibaitik iparrera.
Protestak 24 ordu bete dituenean, suhiltzaileak bertaratu dira udaletxera eta kateak moztu dizkiete bi gazteei. Bi kateatuek gaua bertan igarotzea "udaletxearen hautua" izan dela adierazi du Gazte Asanbladak, eta udalaren ordezkariek "ekintza deslegitimatzeko eta bi... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Iruñeko Zaldiko Maldiko Elkartean eta Baigorriko Bixentainean aurkeztu da aurtengo Nafarroaren Eguna, egun berean. Ohi bezala, apirileko azken igandearekin bat egingo da festa Baigorrin, eta horrez gain, apirilean hainbat ekitaldi egingo dira eskualdean.
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Hezkuntza eredu propioa "ezinbestean" independentziatik etorri behar dela adierazi dute, eta sistema propio hori "publikoa eta komunitarioa" izatea nahi dutela. Ikamak deituta, goizean zehar piketeak egin dituzte Euskal Herriko hainbat hezkuntza zentroetan.
Euskal Pilotako Nazioarteko Federazioaren eta Espainiako Federazioaren arteko gatazkak bere horretan jarraitzen duen bitartean, Jose Manuel Rodriguez Uribesek euskal selekzioaren aldeko adierazpenak egin ditu. Desadostasunak direla eta, Nazioarteko Pilota Federazioaren eta... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Puntueusek eta Cyberzaintzak elkarlanean ikusentzunezko baliabide pedagogiko bat sortu dute gazteentzat eta haiekin lan egiten duten profesionalentzat: irakasle, guraso eta hezitzaileentzat. Ikusentzunezko honen bidez, ziberjazarpena ezohiko ikuspegi batetik... [+]
Kamioiak ez sartu ez atera. Horrela eman dute goiza BSHko Eskirozko lantokian. Parez-pare langileak aurkitu dituzte protestan. Hilkutxa batekin, elkarretaratze formatuan lehenbizi eta Foruzaingoak esku hartu behar zuela jakin dutenean eserialdia egin dute erresistentzia pasiboa... [+]
Dakota Access oliobidearen kontrako protestengatik zigortu du Ipar Dakotako epaimahai batek erakunde ekologista, Energy Transfer Partners enpresak salaketa jarri ostean. Standing Rockeko sioux tribuak protesten erantzukizuna bere gain hartu du.