O bilbaíno Iñigo Calleja estaba un pouco canso. No metro sempre vía escrito ‘Sopelana’, e hai anos que Euskaltzaindia aceptou o nome de ‘Sopela’. O seu amigo de Sopelana sempre lle dicía o mesmo. Pois ben, Metro Bilbao solucionou a queixa interposta na páxina web do Observatorio. Calleja, agora, aplaudiu a súa actitude a través da aplicación Akuilari.

Tamén puxo unha segunda queixa, na que di que fixo unha crítica construtiva. Na oficina da compañía de autobuses PESA na Praza Amase de Donostia sempre vía a seguinte nota: “Pide e asegúrache do teu cartón”. Cre que é un erro ortográfico que hai que corrixir como no colexio, sen darlle máis importancia, pero pide que se quite a h que non necesita; sácase unha foto co peto e quéixase a través de Akuilari.

Sen preguntarnos, díxonos que lle gustou moito a posibilidade de ver as queixas e felicitacións duns e outros, “serve para crear comunidade e esperta curiosidade sobre como se moven noutros lugares. Por exemplo, deime conta de que en Baiona se producen moitas vulneracións de idioma, desde Baiona chegan moitas queixas”.

Acuario para denunciar as vulneracións da linguaxe

Este é o instrumento que puxo en marcha o Observatorio. Non é novo, o Teléfono do Eúscaro –a posibilidade de chamar por teléfono ou a forma de facelo a través da web– ten a mesma función. Con todo, adaptouse ás necesidades actuais, as vulneracións pódense denunciar a través do móbil que temos todos os días. Tal e como afirma o usuario David Cascan, “agora non hai escusas para non presentar queixas”.

A directora do Observatorio, Garbiñe Petriati, sinalou que, ademais de utilizar algunhas para denunciar, a ferramenta pode servir para concienciar a outras persoas, é dicir, cumprir coa misión de chegar ás persoas que teñen as violacións tan naturalizadas, “mire, algo así me ocorreu hai dúas semanas!”. En opinión de Petriati, o uso de Akuilari é unha práctica pequena, pero unha actitude de gran valor, xa que “o obxectivo máis importante está formado por pequenos pasos”.

Aínda que partiu o pasado 24 de novembro, o Observatorio mostrouse satisfeito co percorrido realizado até o momento. Realizáronse 1.100 descargas e detectouse un incremento no número de reclamacións.

Asun Ramos: “Recibín a próxima declaración da renda en eúscaro”

Asun Ramos Alfaro é de Pamplona/Iruña. Antes de empezar a utilizar a Aguila fixo dúas queixas no Teléfono do Eúscaro do Observatorio, fai catro ou cinco anos. É traballador do Goberno de Navarra e díxolles en once ocasiones que quería recibir a declaración da renda en eúscaro, pero non había maneira de facelo: "Tenteino pola miña conta e non conseguino. Entón deime conta de que o teléfono existía e probeino. A seguinte declaración da renda recibina en eúscaro”. Nin sequera acórdase da segunda queixa que interpuxo naquela ocasión.

Utilizou a aguila dúas veces e está convencido de que a vai a utilizar máis veces. En comparación co Teléfono do Eúscaro, desde novembro xa utilizou o móbil dúas veces máis para presentar as súas queixas. Sinal de que se lle fixo máis accesible. Cre que a calor ou a indignación pasan e ao final non o fan. A aplicación permítelle facelo no momento.

A primeira queixa presentouna o Concello de Pamplona/Iruña. O domingo, cando non hai servizo, sen darse conta chamou ao teléfono de atención cidadá e saíulle un contestador en castelán. Enfadouse e protestou. A segunda, foi para os escritos enviados por varios partidos durante a campaña electoral das eleccións. Dixémoslle que terá que esperar ás próximas eleccións para ver o resultado. Riuse, pero sabe moi ben por que se queixou: “Cando me queixo, teño dúas cousas na cabeza. Por unha banda, si hai un efecto, como no exemplo da declaración da renda, magnífico. Doutra banda, como no exemplo das eleccións, non vou ter resultados inmediatamente, pero o Observatorio vai ir recompilando información e logo vai ter o seu reflexo nalgún momento e nalgún lugar”.

Para Ramos, cando o falante vasco é maltratado sente frustrado e o feito de que lle queixen dálle un camiño a ese sentimento. “Os do Observatorio tiveron unha idea xenial”.

David Cascan: “Podes ver que non es o único no mundo”

O de Barakaldo, que colle o metro de Bilbao catro veces ao día, faio en Vitoria-Gasteiz. Sempre escoitou en castelán observacións que non son habituais, aínda que se lle dixo que tamén se fan en bilingüe. A última vez que escoitou o aviso de megafonía en castelán, decidiu pór unha queixa. Debido a que o seu móbil era demasiado vello, utilizou o de traballo para baixar a Aquila e introducir a queixa. Di que tamén se queixará no metro, xa que cre que é mellor que nun sitio no que expresarse.

Cre que é importante facelo no momento: “Si pasa o tempo e non lembras o día en que ocorreu, a que hora... podes ter problemas ao presentar a queixa”. Di que lle sucedeu a el. Na Policía Municipal interpuxo a queixa varios días e respondéronlle que non podían dicir nada, porque non sinalou con exactitude a hora na que ocorreu. Os Axentes da Policía Municipal poderán realizar unha quenda até as dúas da mañá e a partir desa hora outra quenda. No suburbano acordouse deste suceso e por iso queixouse no momento de facelo. Cóntanos o sucedido na Policía Municipal: “Algunha vez chamei e parece que estamos no Congo, non enténdenche... Unha vez pedín que o outro lado do teléfono fose vasco e empezaron a burlarse de min. Ouvía como se dicían, “di que quere falar en eúscaro!”. Entón dixen: ‘Basta, vou pór unha queixa’. Púxeno no Concello, no Observatorio e en Elebide. Resposta: que o tentarían, pero que non había vascos. O Concello actual ha respondido con maior concreción, pero polo momento non se produciron cambios. “Quizá teña que presentar unha nova queixa dentro duns anos”, ri.

O que máis lle gustou de Akuilari é ver que mensaxe de queixa ou de felicitación está a pór a xente en Euskal Herria, “podes ver que non es o único no mundo e dáche forza”.