Cales son as prioridades do Servizo de Eúscaro que vostede dirixe?

Para empezar, hai que dicir que entre os menores de 40 anos temos a Álava máis euskaldun, e por tanto, aos alaveses que aprenderon euskera debémoslles crear e ofrecer oportunidades para vivir en eúscaro. Para iso, queremos incidir especialmente no lecer e o deporte durante os próximos dous anos, dando oportunidades a quen sabe eúscaro para que o faga en eúscaro. Teremos que formar monitores e adestradores, converternos en aliados, para que sexa o esforzo de todos e todas, para que o que o sabe fágao en eúscaro, sobre todo os que se encargan dun grupo. As horas de clase non son suficientes para vivir en eúscaro, as horas de clase non chegan ao 14%. Debemos pensar e incidir no tempo que pasan os nosos nenos e mozos.

Para que vivan ese tempo en eúscaro, en 2015 creamos dous guías, e en 2016 queremos seguir coa distribución, chegar a todos os lugares onde hai un grupo organizado, xa sexa no comedor, nas colonias, no deporte escolar, na cultura, na actividade física, no deporte de adultos.

Vostedes tamén quererían influír na contorna familiar.

Tamén é unha prioridade. Os alaveses que estudaron euskera nas ikastolas e euskaltegis de Rioxa Alavesa e Vitoria-Gasteiz están en idade de crear novas familias e coñecemos a algúns deles. É difícil avanzar sen pór a lupa neste tema, a clave é ter en conta a este colectivo e comprobar si a transmisión do eúscaro está a producirse de maneira eficaz, porque pola contra corremos o risco de ter esa xeración perdida. Até o final do segundo Plan Estratéxico comezamos a repartir o folleto Ku Ku con Osakidetza e teremos a oportunidade de recoller os datos. Tamén realizamos unha enquisa no territorio e estamos á espera dos datos para reflexionar sobre iso. Seguramente, a preocupación e o obxectivo dos servizos de eúscaro de Álava serán os próximos anos.

En Álava existen varias iniciativas para reunir aos vascos locais, que contan coa colaboración da Deputación. Entre as vosas prioridades están os medios de comunicación?

Cando se creou o noso servizo, en 2008, non sei máis medios que a revista Berria e Geu. Hoxe en día, temos a revista Alea, Aiaraldea.eus, Hirinet.eus, pronto Alea.eus, a radio Ala Bedi… Traballan desde Araba a Álava. Álava é o único territorio que creou novos medios de comunicación nos últimos anos. Aínda que están a colaborar connosco, non puidemos ofrecerlles a axuda que tiñan, sobre todo a económica. Nos nosos dous plans estratéxicos faise referencia explicitamente ao ámbito dos medios de comunicación. Desde entón, propuxéronse as vías para o seu desenvolvemento e cremos que en 2016 terán unha partida especial no noso Servizo, para que calquera cidadán poida saber que ocorre na súa contorna en eúscaro. Queremos apoiar aos medios de comunicación en eúscaro e, xunto a iso, dar a coñecer aos medios de comunicación en castelán a súa influencia na normalización do eúscaro e as colaboracións que podemos ter.

Durante anos tentastes coser a rede de servizos e técnicos de eúscaro. Na época na que o pp gobernou na Deputación tamén houbo altibaixos respecto diso.

Nós somos alaveses. A presenza de técnicos de eúscaro nos municipios de Gipuzkoa e Bizkaia tomouse con normalidade, entre outras razóns porque a decisión de integrarse na política lingüística dos concellos alcanzou un consenso. Coñecendo a demografía de Álava, isto non era posible e así se viu a posibilidade de realizar a rede de técnicos de eúscaro por comarcas –por cuadrillas, en Álava-. Tras longos anos de seca vermella, parece que a xestión da normalización lingüística ha entrado con normalidade nas institucións alavesas, a cidadanía ten fame de eúscaro, ven que se pode facer, son novos pais e queren os servizos en eúscaro… é importante ter unha solicitude. Na época na que o pp mandou a sesión reuniuse cos técnicos de eúscaro, que tentaron cuestionalo e deixalo fóra dos orzamentos unha e outra vez. Con todo, cando se ía a reunir a mesa de negociación, chegaron mensaxes a favor da rede de técnicos das Xuntas Xerais, polo que non se atreveron a desmantelar a rede.

Cal é a situación actual destes servizos de eúscaro?

A situación dos servizos é inmellorable, os últimos postos de técnicos creáronse en 2009 grazas a unha convocatoria de subvencións e aínda seguen aí os técnicos en seis cuadrillas e no condado de Treviño. Desde alí foron definindo o seu propio ámbito de traballo, xa que todos eles son iguais e diferentes na cuadrilla e nos concellos. O inicio non foi fácil, pedíannos que definísemos que era un técnico de eúscaro e como non había unha única definición e dedicación, tiveron que ir adaptándose ás necesidades de cada lugar, cos orzamentos e con todas as tarefas que tiveron ao redor, xa que as prioridades e necesidades non foron as mesmas. Pero o máis importante hoxe en día, na nosa opinión, é que ninguén pon en dúbida a necesidade dos técnicos de eúscaro, nin o seu papel, nin a súa figura. E iso é o importante de face ao futuro. Este é o exemplo de consenso mínimo: todas as cuadrillas deben contar polo menos cun técnico de eúscaro para desenvolver plans de eúscaro e políticas de normalización do eúscaro.