O Congreso dos Deputados de España conta con 350 escanos e a cuestión é quen ten a capacidade de chegar aos 176 escanos. Dise que o bipartidismo termina, pero haberá que ver en que medida. Segundo todos os enquisados, polo momento, a orde dos gañadores é o seguinte: O pp, o PSOE, Cidadáns e Podemos tamén votaron a favor da investidura. O pp gañaría, pero moi lonxe da maioría absoluta, e, por tanto, a necesidade de que Cidadáns o faga. Non terían demasiados problemas para chegar a acordos, pero se a situación o requirise, nin Cidadáns nin o PSOE entre eles.

En calquera escenario, parece que Cidadáns vai ter unha gran importancia en España. Coas palabras dos representantes do partido sabemos bastante do seu carácter, a última radiografía que fixeron sobre o eúscaro móstranos o seu interior transparente. As Xuntas Xerais de Álava fixeron un recoñecemento unánime a todos os alaveses e alavesas que se achegaron ao eúscaro cunha declaración aprobada polo PP. Cidadáns retrocedeu no discurso público aos anos 80 e 90: “O modelo de ‘euskaldunización’ da sociedade alavesa está baseado na imposición e o adoctrinamiento político, máis aló da realidade, máis aló da verdadeira dimensión e transcendencia social do eúscaro en Álava”. Si na Moncloa estarán o pp e Cidadáns, non é precisamente a corrente centralista propia de Madrid a que debuxa o mal.

Acabáronse os soños dos jeltzales sobre a reforma do Estatuto de Gernika e o pacto pola bilateralidad. E acabáronse os soños de EH Bildu para canalizar o tema da paz con sentido común. As rúas de España estiveron bombardeadas nos últimos cinco anos, entre crises e corrupción, a imaxe do pp baixo terra e a esperanza de que gobernase o PSOE e Podemos. Nesta situación hase balanceado en varias ocasións a idea da Segunda Transición española. Pero todo se desvaneceu dunha maneira estraña como un fume.

Sempre queda unha físgoa, por exemplo, que os partidos españois teñan necesidade doutros partidos nos tratados. Este tipo de situacións déronse antes e sobre todo foron aproveitadas por CIU e o PNV, tanto co PSOE como co pp. Na lexislatura que se avanza, 33 escanos formáronse cos escanos nacionalistas de Cataluña, Galicia e Euskal Herria. Se se apertan moito os equilibrios, poden ser decisivos.

Dobre competencia en Navarra

En Navarra elixiranse cinco deputados e dous farano para UPN-PP, outros dous para PSN e Podemos e, segundo as enquisas, o último, de momento, para EH Bildu. É moi posible, con todo, que esa quinta coalición compita con Geroa Bai. Amaiur logrou en 2011 sacar 7.000 votos máis, pero desde entón foi baixando un pouquiño e Geroa Bai fíxose coa Presidencia do Goberno de Navarra. Que ten en contra Koldo Martínez? Que non é Uxue Barkos. E lárgasche? Que a portavocía de Geroa Bai no Parlamento fíxolle máis coñecido.

O PSN e Podemos, que estiveron detrás dos abertzales nas eleccións forais, seguro que esta vez van por diante deles. Podería ser curioso, por exemplo, que se o pp e Cidadáns chegasen a un acordo, UPN tivese que votar a favor de Mariano Rajoy, cando o seu socio declarou que anularía o Convenio Económico.

Unha das peculiaridades de Navarra é que as catro forzas que apoian ao goberno foral presentaranse conxuntamente no Senado. Tres de cada catro senadores serán probablemente elixidos, pero tamén ten os seus riscos, por exemplo, conseguir menos votos que en maio. Unha vez máis, Cidadáns parece que vai quitar un gran picotazo de voto a UPN-PP.

O PSE-EE e o pp repiten

Na CAV elixiranse 18 deputados e parece que a tendencia das últimas eleccións vai prevalecer: O PNV sairá igual ou quizais cun deputado máis (de 5 a 6); EH Bildu pode baixar (de 6 a 5); Podemos ten unha previsión moi boa, segundo a maioría das enquisas, con 4 escanos; e o PSE-EE e o pp seguirán baixando, aínda que estas eleccións son as máis axeitadas para eles.

No que respecta a Podemos, haberá que ver como lle afecta a dimisión tan extraordinaria de Roberto Uriarte, sobre todo porque se produciu antes das eleccións. O pp e o PSE-EE tamén seguen cos seus malos resultados, pero é difícil crer que os resultados que lles prognostican as enquisas sexan malos (dous por cada deputado). Con todo, os bos resultados de Podemos tamén están aí e parece que van afectar sobre todo ao PSOE. Cidadáns, en cambio, vai afectar moito ao PP –ou a UPN-PP-, aínda que non se lle prevén escanos en Hego Euskal Herria.

Outra situación produciuse de saír adiante a candidatura de esquerda convocada na CAV antes do verán por varias personalidades da sociedade vasca. EH Bildu, Podemos e outras organizacións de esquerda máis pequenas, era en definitiva unha chamada á unidade, a aproveitar o impulso dos concellos de maio e, sobre todo, a entrar no escenario post-ETA cun proxecto verdadeiramente innovador. Ese será un dos retos do futuro próximo e medio da política vasca, pero aínda está verde.

En Navarra non quedou clara a posibilidade de que as forzas do cambio presentásense conxuntamente, xa que Geroa Bai anunciou de inmediato a súa vontade de ir en solitario. Con todo, do mesmo xeito que na CAV, houbo dúas propostas de confluencia de forzas de esquerda, pero Podemos renunciou ás ofertas e, por tanto, tamén Esquerda-Ezkerra. Estes últimos presentan a Unión Cidadá, pero só están detrás da candidatura as súas siglas.

De face ao conxunto do Estado, Cataluña será a zona máis cálida da próxima lexislatura. A finais de ano é moi posible desbloquear o nó de Junts Pel Si-CUP, o que dará lugar á primeira gran colisión entre a legalidade catalá e a española. Mirando a Cataluña, cada vez son máis os que pensan que en Euskal Herria tamén se debería levar a cabo unha mobilización significativa en solidariedade con ela. Haberá ocasión.