Cando o interese político máis básico é a defensa dos valores da propiedade privada, as institucións de poder, aínda que sexan públicas, están rexidas polos intereses das propiedades privadas. “Corresponde ao Concello conceder devandita autorización cando se solicita a licenza de derriba, non é opcional. (...) pola contra sería prevaricación” (aínda que a sospeita xudicial é diferente). E así, o caso de Kortxoenea convértese en “algo entre particulares”. Son palabras da concelleira de Cultura, Miren Azkarate. Tan asustada como a práctica mafiosa dos especuladores é a protección que as institucións públicas han dado á práctica. A peor contradición da democracia é a económica; o medo, pola contra, a cultural.

Baleirar. Demoler. Construír. O espazo e a súa produción foron a actividade crave no último ciclo de expansión da economía mundial. Noutras palabras, o capitalismo global ha tentado superar as súas propias contradicións a través do proceso de produción e destrución do espazo. E a violencia caracteriza o urbanismo neoliberal tanto como o consenso que se tenta no seo da hexemonía. O reverso da mesma moeda.

A dinámica de loita, devastadora e asimétrica para adquirir a propiedade do espazo, leva consigo conflitos, contradicións e enfrontamentos de intereses insuperables. A violencia cambiou drasticamente o comportamento da poboación e, en consecuencia, as formas de entender e facer a cidade tamén cambiaron. A violencia supuxo a ruptura das relacións sociais entre ambos os países. Ha estratificado o territorio e as formas, materializando os límites materiais e virtuais; caracterizando os conflitos identitarios, de clase e de xénero. Vivimos en cidades deseñadas pola estética do terror. Canto máis medo, máis fragmentaria é a sociedade. E o terror conquistará facilmente a cidade dividida. Con todo, non se acepta como tal toda violencia. A fragmentación, a segregación, a gentrificación, a apropiación especulativa do territorio, a degradación do medio ambiente... difúndense ocultas ou marxinadas ante a crecente demanda de seguridade excluínte e xeneralizada derivada do auxe da posible criminalidade. É dicir, que no barrio levántese un novo edificio e, ao día seguinte, móvase porque o café e o aluguer aumentaron, pódese violentar.

A violencia que se produciu no desaloxo do Gaztetxe Kortxoenea, con todo, é explícita e evidente. O que non xera dúbidas, aínda que sexa novo polas súas formas e formas na contorna. Seúl, Delhi, Xangai, Pequín, Londres, Madrid, Barcelona… e agora tamén Donostia. Tras o derrube do edificio convertido en símbolo dunha cultura alternativa e auterizada, Donostia-San Sebastián entrou nunha desas listas mundiais que tanto gusta ás autoridades. Na lista de cidades que estrearon a cultura da violencia con malditos e paus de ferro en cuestións especulativas no ámbito urbanístico. Recentemente, San Sebastián foi galardoada cun premio europeo de urbanismo outorgado pola Academia de Urbanism-Urbanismo. O xurado avalía exemplos de boas prácticas urbanas en ámbitos como liderado e goberno, comunidade, benestar e capacidade de aprendizaxe. E aprendémolo neste Donostia School of Medicine propio. A contratación dos asaltantes asalariados para o desaloxo dun edificio que o empresario, que non obtivo unha orde de desafiuzamento, pretende demolelo custe o que custe, era cousa remota, a pesar das prácticas xa observadas: Primeiro na casa ocupada Maison 13 de Bilbao (2014) e despois na zona social ocupada Itsas Gain de Donostia (2015). Obsérvese o lector que non estamos a falar de traballadores da empresa privada de seguridade, senón dunha cuadrilla de homes presuntos, sen uniforme, dispostos a golpear ao urko a cambio de diñeiro. Só dependente do diñeiro, o pagador como única autoridade. Eles roubaron, na Capital da Cultura, a cuestión da mesma cultura.