A lección máis importante que se aprende na escola é que o importante non se aprende na escola”. Nin idea da quen ouvín a frase, pero estou completamente de acordo coa mensaxe. Aínda que sabemos que a escola pode dar moito, tamén coñecemos os seus límites. Ninguén pensa que os seus fillos entren nas aulas e fáganse con todo o que hai que saber. Por unha banda, porque na escola aprendemos moitas bobadas e, por outro, porque as principais leccións da vida veñen doutras maneiras. Como todos sabemos, son moitos os profesores sen título que nos saen ao paso, leccións sen libros: uns doces, outros amargos. Leccións que nunca esqueceremos. A golpe de golpe, a puñadas.

Cando era estudante, me dedicé a moitas actividades que para min eran pura tortura. A pretenciología, o nome e o ser resultábanlle odiosos por citar unha; non só me acordo dos nauseabundos problemas de matemáticas, senón que, de cando en vez, sigo protagonizando pesadelos desagradables; por sufrir en menos tempo, mesmo metería na clasificación das torturas da época escolar cuestións escuras da química, que nunca entendera.

O suplicio terminou por primeira vez cando o neno de quince anos preguntoulle por onde tiña que ir. E de súpeto descubrín a lección que me fascinou ao abandonar aquelas operacións e aquelas fórmulas. Os profesores comentabamos e comentabamos un tema, cada un daba a súa opinión: o paso do tempo, a beleza, a verdade, a xustiza… Era curioso que algúns sabios de hai séculos lesen o devandito: para o noso asombro, os textos tan vellos eran ao mesmo tempo novos e de gran actualidade.

Debo confesar que até o feito de que o que se traballaba naquela materia non tivese unha solución clara atraíame moitísimo. Demasiado tempo estivera perdido entre os labirintos das matemáticas, tan lonxe da solución escrita polo profesor na lousa, que non podía comprender como se podía chegar até alí. A clave da nova lección, para a miña felicidade, era dar voltas dun lado a outro, sen chegar nunca á meta. A experiencia de anos ensinárame que me movería facilmente nisto.

Chamábase filosofía a lección que me cativou, a que agora queren deixar fóra do sistema educativo. Se o pensas, a decisión non é de estrañar. Porque preguntar sen parar, sabendo que non chegas a ningunha parte, é unha perda de tempo, unha estupidez. A nosa sociedade prefire cousas prácticas que achegan beneficios inmediatos. En lugar de preguntas, respostas: o máis rápido posible. Nun click, si é posible.