É evidente que a crise económica é a que máis golpeou aos mozos. Trátase dunha crise que está a destruír a toda unha xeración e que vai xerar unha sociedade máis envellecida con máis adiccións, desigualdades e exclusión social. Levará a miles de persoas á pobreza. O paro afecto ao 50% dos novos –miles de vascos e vascas–. Segundo a Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico, no Estado español o 15% dos mozos españois de entre 15 e 29 anos non estuda nin traballa. Pola contra, o 71% dos mozos que traballan fano baixo contrato temporal, traballando por horas. E unha cuarta parte deles non o quere. A Formación Profesional, aínda que pode conseguir maiores taxas de emprego, estivo completamente abandonada. Os soldos son moi baixos, poucos superan os 700 euros. Onde están os mileuristas?

O acceso á vivenda, tanto en aluguer como en compra, non é posible para un mozo. Na CAV, o aluguer medio dunha vivenda é de 732 euros e en Navarra, de 490 euros. No que vai de ano, o aluguer de vivendas na CAV incrementouse un 6%. E comprar unha vivenda é aínda máis difícil, xa que en Hego Euskal Herria o prezo medio é de 2.015 euros por metro cadrado, mentres que en Iparralde é de 3.000 euros. Así as cousas, é difícil que os mozos saian de casa dos seus pais e teñan un proxecto de vida de face ao futuro. A idade media de emancipación dos nosos mozos é de 30 anos, catro anos superior á dos europeos.

A solución que nos ofrecen da patronal e os gobernos é ir ao estranxeiro a traballar. Esta fórmula non debería ser a habitual. O País Vasco, do mesmo xeito que o resto dos pobos, necesita renovar as súas estruturas, tamén no ámbito educativo, produtivo e laboral. Necesitamos arraigar aquí á mocidade, respectando a quen queren ir ao estranxeiro a traballar e a vivir. Non podemos ofrecer esta alternativa de emigración en xeral. As empresas, gobernos e institucións teñen a responsabilidade de levar a cabo políticas intelixentes para que os mozos non teñan necesidade de emigrar.