Que é LanEus?

LanEus é un plan estratéxico para a nosa loita. Non é unha oferta para a loita que fai unha empresa en particular. Este camiño de loita debería permitir que se inicien algúns procesos de normalización do eúscaro.

O mundo do traballo segue, por tanto, necesitando euskaldunizarse.

De face a casa, o sindicato LAB deu moitos pasos para euskaldunizar, e queriamos botar fose eses pasos que deramos de face ao interior. O sindicato, do mesmo xeito que o mundo laboral, creouse en castelán, e agora o obxectivo do plan estratéxico é traducilos ao eúscaro. No ano 2000 o sindicato aprobou no congreso a súa propia política lingüística, declarando así o eúscaro como lingua oficial do sindicato.

Cales son as principais novidades deste plan de loita?

A principal novidade que introduciu foi situar o reto da normalización do eúscaro dentro da acción sindical. Situamos os dereitos lingüísticos dentro dos dereitos laborais e imos utilizar todas as ferramentas que ten o sindicato para euskaldunizar o mundo laboral: mobilizacións, negociacións, alianzas…

E os eixos principais?

Ademais do que acabo de mencionar, realizar un proceso para normalizar a euskaldunización do mundo laboral; protexer os espazos respiratorios do eúscaro; ver o eúscaro como investimento; recoñecer os dereitos lingüísticos aos traballadores e traballadoras; e comprender o mundo laboral desde unha perspectiva integral, empezando polo ensino obrigatorio.

Apostando pola normalización lingüística en tempos de crises.

A política lingüística é algo dinámico, polo que as propostas deben partir dunha análise social. Nós vimos que, coa escusa da crise actual, están a profundarse nas políticas neoliberais; iso pode ser unha oportunidade e un risco para nós. Hai dous modelos na colisión: A do capital, é dicir, a que promove o modelo neoliberal e as relacións laborais en castelán, e a outra que busca o cambio, baseada na garantía dos dereitos sociais. Nese cambio situamos a transformación das relacións laborais. De feito, o diñeiro cambia de man, pero non desaparece. O que nós reivindicamos é que non podemos ver o eúscaro como algo deficitario, temos que velo como un investimento de futuro. Queremos vincular o eúscaro e o mundo laboral co proceso político que vive Euskal Herria.

O plan estratéxico é, por tanto, parte dun proceso máis amplo.

En Euskal Herria nos últimos anos construíuse un proceso de normalización e o eúscaro tamén necesita o seu proceso de normalización; e que dicir, no mundo laboral. Seguramente, o ámbito socioeconómico é o que menos se adiantou neste momento na normalización do eúscaro. Doutra banda, a influencia da lingua no desenvolvemento dun pobo é moi grande. As linguas teñen diferentes funcións e unha delas é a do ámbito socioeconómico. Á fin e ao cabo, é unha estratexia nacional. Cada sector e territorio ten o seu ritmo, pero tendo en conta a situación sociolingüística o obxectivo é o mesmo para todo o País Vasco; non podemos entendelo doutra maneira, é unha estratexia confederal que serve para todos os ámbitos administrativos e pobos. Á hora da súa execución posterior corresponde a cada federación reflexionar e adecuarse á súa realidade.

No entanto, as institucións tamén teñen políticas lingüísticas.

Desde as administracións non se impulsa unha verdadeira política lingüística no mundo laboral. As políticas lingüísticas supoñen sempre un cambio de realidade, e para iso hai que facer unha análise da realidade. É curioso, non se fixo unha análise da situación do eúscaro no mundo laboral. Non polo menos por parte das institucións públicas. Pon en marcha políticas sen ter en conta o rumbo.

Hai quen insiste moito na imposición da linguaxe no mundo laboral.

O idioma é a opción e non a imposición. O uso do eúscaro é un dereito de todos, e iso non se impón, garántese.

Que importancia teñen os convenios para executar unha estratexia deste tipo?

Identificamos algunhas áreas de influencia e alianzas; todo isto terémolo que facer a través da colaboración. En canto ao ámbito de influencia, como sindicato, debemos incidir no ámbito laboral: hai que buscar acordos entre os traballadores para que a actitude hexemónica a favor do eúscaro sexa. Doutra banda, temos a estratexia popular, como soberanía propia. Queremos ser motor e acicate na tarefa de traducir o mundo laboral, pero para iso temos que traballar sobre vías baseadas na alianza; só é imposible.

Consensos tamén dentro do sindicato. De feito, o plan fixéstelo a través dun proceso participativo.

Queriamos que desde o principio tivésemos unha reflexión sindical. Recollemos as opinións de máis de 150 persoas: Militantes de LAB, militantes de Ernai e Sortu, xente da cultura vasca, particulares… Utilizamos diferentes formas: entrevistas persoais, grupos de debate, borrador de debate e achegas... O proceso foi participativo, público e amplo. De todos os xeitos, aínda é un proceso inacabado, reflexionamos, pero agora falta pór en práctica a estratexia deseñada.

Que acollida tivo?

No seo do sindicato tivo unha acollida moi positiva, xa que foi maioritariamente compartida. Tamén é certo que o maior reto que temos é o de levar a cabo; neste momento, tal e como están as relacións laborais en todos os territorios, non vai ser fácil. Con todo, hai un convencemento por encima de todo.

Creo que un dos poucos sindicatos é o que fixo unha estratexia definida. A necesidade de definir o rumbo é unha das principais lagoas das accións que levan a cabo desde as institucións públicas.