Anos de peregrinación e loita chegou en 1995 a mans dos editores Jose Mari Esparza e Iñaki Egaña. Recibírona de mans de Federico Krutwig. As razóns polas que non se publicaron vinte anos están no prólogo do libro. Segundo os txalapartaris, Krutwig foi “o único”. Federico Krutwig Sagredo foi membro de ETA. Por pouco tempo, en efecto, pero un interlocutor especial. O home do coñecemento e a cultura. Hoxe en día, ao xulgar a historia de máis de 50 anos dun fenómeno armado como ETA, subliñamos ante todo a necesidade de facer autocrítica moral sobre as vítimas do conflito. Traballar a memoria. Obrigación esencial. Con todo, tamén sería conveniente facer unha autocrítica política estrita. Anos de peregrinación e loita paréceme unha axuda para analizar o fenómeno socio-político-cultural ETA, así como para coñecer ben a nova historia deste pobo.

Autor do libro Vasconia

Federico Krutwig é único. E para achegarse a el convén ler Vasconia. Asdo. Fernando Sarrailh de Ihartza. Formado nA nova Vasconia (Edicións Vascas). Tamén é recomendable ler Anos de peregrinación e loita para comezar a sección de Autobiografía. O autor distingue expresamente os xéneros de memoria e autobiografía.

ETA e Enbata

Na súa obra Anos de peregrinación e loita escribiu sobre a historia de ETA. Con todo, como ben concreta, escribiu a historia de ETA. E lembremos que el non coñeceu os últimos 20 anos longos de ETA. Unha das súas opinións máis importantes é a seguinte: “Son os etarras os menos conscientes do que está a suceder ao seu ao redor”. Coidado! V Congreso de ETA Refírese á época da Asemblea, na que el participou. Utiliza a palabra espionitis. Refírese á espionaxe entre etarras de entón. Deixo ao lector do libro o elucubramiento sobre espionitis ou conspiracións posteriores.

Krutwig advertiu que na época en que escribiu Vasconia, a sociedade europea estaba en pleno desenvolvemento: abriuse a primeira “fornada” de computadoras. Trinta anos despois, en cambio, subliñou que Europa entraba nunha nova revolución tecnolóxica. Krutwig xa criticara duramente o marxismo e, de paso, todo o que quería impregnar a ETA de marxismo. Refírese á ETA inicial, e á Unión Popular post-Transición. Na súa opinión, o proletariado non é o motor da revolución desde entón. Non parece que exista nunca para el, nin sequera para ser o modelo de vangarda da revolución que el propuxo. Velaquí unha máxima: “Dicir que a cultura hai que baixar a nivel de país é dicir, non facer cultura”. Ademais di: “Os dirixentes de Herri Batasuna teñen a cabeza amquilosada en Marx e non entenden nada”. Severo!

O fundador de ETA, aínda que non todos á vista, cualificounos de reaccionarios. Algúns deles eran rexeitados por el como os sabinianos. A súa opinión sobre o movemento Enbata non deixa indiferente a ninguén. Os membros de Enbata, por exemplo, Jakes Abeberry e Ximun Haran non están ben representados no libro. O anarquista Marc Legasse é un dos poucos que lle acompañan entre os nacionalistas de Ipar Euskal Herria, o único que salgue libre das súas duras palabras. Segundo Krutwig, Ipar Euskal Herria é un país gobernado por escravos e piratas somalíes de Francia, e que foi moralmente destruído. O Aberri Eguna de 1963 é un relato novelesco. Acusou os fundadores de ETA de esclarecer a autoría de Vasconia –Fernando Sarrailh de Ihartza–. O País Vasco “debe” a Manuel Fraga Iribarne, ministro de Goberno de Franco, a fama do libro Vasconia, así como o seu conversión na alma de ETA. O País Vasco debe a Vasconia romper a ideoloxía da sancristía de ETA. Krutwig criticou a ETA por apropiarse da esencia do libro. Txillardegi cualifica de "ignominia" as súas acusacións e críticas.

Sesión da guerrilla: 5. Asemblea

Krutwig –a súa– quixo ceder unha especie de corrigendum da historia. Para Berbara, ETA non foi a primeira en organizar a denominada “guerrilla vasca”, senón Gatarrieta. Iker Gallastegi, presidente de EGI, a organización xuvenil do PNV. Era fillo de Eli Gallastegi, gudari jeltzale independentista. Nacido en Lapurdi e criado en Irlanda, os seus pais eran biscaíños. Krutwig dá a súa opinión sobre Irlanda. Á IRA non lle dá a benvida, non lle fala ben de Irlanda. Irlanda non é o seu modelo.

E V. O relato sobre a Asemblea é fundamental para entender a Krutwig. Nunha palabra: Fose marxista leninista! Un nome crave: Carl von Clausewitz e o seu libro Von Kriege. Critica duramente a mala interpretación e aplicación da estratexia e táctica da guerra no noso país. Para entender ben a Clausewitz, os militares deben obedecer as ordes dos civís. Aínda, Txabi Etxebarrieta non estaba morto. Nin Txabi, nin o seu irmán Juan Antonio, que tivo unha participación especial no proceso de Burgos, son da súa devoción. Krutwig asume o nome e o ser do Congreso Pequeno, un órgano que leva a dinámica da organización á estratexia. De feito, na historia de ETA o Cojonímetro foi o que prevaleceu na última década. É dicir, a acción ou iniciativa táctica impúxose á estratexia. 5. Na asemblea dominaron o espírito e a filosofía das frontes de ETA, pero, ao seu xuízo, fronte á fronte política, da clase social e militar e por encima da Fronte Cultural. Maiúsculas. Para entón xa se percibe nas súas memorias unha especie de “o noso fixo”.

Etnia vasca e cultura grega

Os apelidos Krutwig e Sagredo denuncian as culturas e orixes de Europa. Federico, non en balde, preferiu mergullarse na “cultura” por encima das disciplinas de economía, guerra e política. O recoñecemento da nosa etnia por parte dos vascos e o desenvolvemento dunha cultura grega complementaria á mesma. Afirmaba firmemente que a política debe estar ao servizo das ocupacións superiores, non ao revés. Krutwig “agride” a case todas as persoas e cousas. Son moitas as persoas mencionadas, só algunhas delas son as mencionadas neste artigo. Non só escribiu sobre a historia de ETA, senón tamén sobre o PNV, encabezado por Ajuriagerraza. É evidente que para criticalo sen piedade. Aínda que critica duramente ao marxismo, para completar a idea nacional vasca, Krutwig quere unir o anarquismo, o liberalismo e algunhas tendencias do marxismo. Trátase dunha mostra de varios países. Entre as celebracións máis eloxiadas atópanse as de Bélxica (Lovaina) e Italia. Os países e culturas de Alxeria ou América do Sur non son un modelo. E moito menos para ter modelos dunha posible revolución vasca. A evolución da historia dos últimos anos deulle a razón. Fai 25 anos, anunciou que o traballo manual dos revolucionarios imporíase no automatismo dos computadores actuais, subliñando que a intelixencia e a tolemia das máquinas deben dominar o coñecemento e a cultura das persoas. A nova realidade di que necesita persoas cultas e creativas. Que a autocicefalía do País Vasco ten que centrarse en dous alicerces: a nosa cultura étnica e a cultura grega.

Foi un singular Krutwig. Membro de ETA e membro de Euskaltzaindia, entre outros. Entrou na Real Academia da Lingua Vasca con 23 anos, da man de Resurrección María de Azkue. Un dos xenios que deu o País Vasco. Con todo, por xenio que sexa, hai certas cousas que che sorprenderán.