Efectivamente, o leite non procede da fonte. Iso é o que os traballadores das explotacións lácteas vascas e do Estado español han dito ao ministro español de Agricultura. E o mesmo díxose aos responsables forais e autonómicos. O leite require un traballo previo, unha explotación axeitada. Isto ten un prezo que inclúe os custos mínimos. Con todo, o mercado, as industrias e os grandes almacéns non queren admitilo, xa que están a aplicar prezos por baixo dos custos de produción. Isto provocou a agonía do sector, que nos últimos anos obrigou ao peche de centos de explotacións e a perda de miles de postos de traballo. Os caseríos produtores de leite na CAPV pasaron de 3.274 a 735 nos últimos catorce anos, e o número de vacas baixou á metade: No ano 2000 había 40.434 vacas, fronte ás 20.565 de 2014. Ante esta situación, os gandeiros iniciaron mobilizacións e deixaron aberta a posibilidade de endurecer a súa postura no caso de que non se chegue a un acordo.

Cal é o problema? Os gandeiros están desprotexidos fronte a un mercado no que non hai normativa algunha. Os prezos establecidos pola industria a miúdo non dan para pagar os custos de produción. É habitual que este prezo se sitúe entre 0,24 e 0,28 euros por litro de leite, pero os responsables sindicais calculan que o mínimo para pagar os custos é de 0,35 euros. Nalgúns caseríos só pagar 0,15! Así non se pode traballar, están a pecharse as portas. A vaca de leite pode desaparecer, non xerar emprego, abandonar zonas rurais e degradar o medio ambiente.

Ante as mobilizacións, o Goberno español ha anunciado unha axuda de 300 euros por vaca para un gandeiro que non poida asumir o custo de produción. Non parece suficiente. Os sindicatos piden que se fixe un prezo mínimo para a venda do leite de orixe. As empresas e as institucións forais do País Vasco, así como a administración autonómica, non poden deixar morrer ao sector lácteo, xa que del viven miles de familias e están en risco os espazos agrarios e o propio medio ambiente.