“Do mesmo xeito que a POLICÍA agrediu fisicamente á xente, entendemos que é un ataque directo ao proceso de resolución. A violencia non fai máis que empeorar as cousas”, son palabras de Antton Seychal, membro da comisión creada en Ortzaize (Baixa Navarra) en relación á operación da policía francesa contra o desarmamento de ETA.

“A violencia non fai máis que empeorar as cousas”. Cantas veces escoitamos, pero dirixido a ETA: “A violencia non é o camiño”, “non representades á sociedade vasca”, “si deixades as armas, todo é posible”, “as armas a cambio dos presos”, “en democracia pódese conseguir todo”, “terminou a época da loita armada…”. Adoitan escoitarse desde a dereita máis dura de España até a esquerda abertzale, por boca de políticos de todo tipo.

Evidentemente non era certo. Como o recentemente falecido Javier Krahe cantaba “home branco falar con lingua de serpe”. A historia está aí, por suposto, sen poder eliminala e ante a sociedade vasca cada cal terá que manter a súa propia carga, pero xa non vale a pena traballar no tren que ETA perdeu. Xa é hora de falar dos trens que a sociedade vasca está a perder ante a paz.

Unha vez máis, a lección procede das terras do Norte:O pobo de Ortzaize tomou a substitución da Conferencia Humanitaria de París e, nesta ocasión, Grazi Etxebehere trasladou ao catro ventos o xesto humanitario e político de apoiar a ambos os membros de ETA. A enfermeira xubilada de Ortzaize foi detida e procesada por albergar e axudar a dous etarras que querían entregar as armas.

As forzas de seguridade francesas golpearon aos cidadáns que protestaron no marco da operación antiterrorista en Francia. E máis tarde, 600 veciños convocaron unha manifestación o vindeiro sábado en Donibane Garazi en protesta pola guerra e en defensa da paz. Todo iso non en Hernani, Arrasate, Errenteria, Zona vella de Bilbao ou Pamplona, senón nun pobo de 694 habitantes da Baixa Navarra.

O Goberno Vasco respondeu por boca de JOSU ERKOREKA: “A ETA non lle convén atrasar os pasos a dar”. E do mesmo xeito que Mariano Rajoy, engadiu: que as armas se entreguen e disólvanse canto antes. E acabouse. Os asinantes do proceso de Aiete e os representantes do PNV na solución ordenada abandonan unha e outra vez toda a carga desa saída sobre ETA e os presos. A entrega das armas, a súa disolución e unha visión autocrítica do pasado son as principais concepcións da saída ordenada que até agora mostran os jeltzales.

Pero a realidade tamén mostra outras situacións: Arnaldo Otegi e o resto dos encarcerados de Bateragune foron encarcerados por apoiar o proceso de ETA de abandonar a loita armada. Foi moi criticada pola maioría da sociedade vasca e consideróuselle anti-xustiza. A Audiencia Nacional tamén citou o ano pasado a declarar aos intermediarios do desarmamento Ram Manikkalingam, Ronnie Kasrils e Chris Maccabe, que acompañaban a ETA no seu proceso de desarmamento. O lehendakari, Iñigo Urkullu, e o presidente do Goberno Vasco, Jonan Fernández, acudiron a Madrid para apoiarlles. O desarmamento de ETA, tal e como ocorreu agora con Etxebehere, estaba a levarse a cabo en colaboración. É comprensible que o PNV pida a ETA o desarmamento e a disolución, iso é o que sempre fixo; o que non é comprensible é que se mostre tan silencioso ante a actitude agresiva de Madrid e que a saída ordenada equipárese aos movementos unilaterais de ETA.

En Pamplona tamén se recuperaron varios espazos de dignidade nos sanfermines, non só porque a ikurriña sexa no Concello, senón porque non houbo ningún tipo de malleira nin detención e porque se demostrou que sen violencia legal todo vai mellor.

A única sanción foi a que recibiu o propio alcalde Joseba Asiron o pasado 7 de xullo, cando o forte asubío da sombra invadiu a praza de touros. Cando desde o Sol asubiábase a Yolanda Barcina, agora tratábase dos pitos que se dicían para non politizar as festas. Comentouse que o Concello de Pamplona estaba a politizar tamén coa imposición da ikurriña; desde a sede pública máis miserable, decenas de bandeiras españolas suspendidas a catro ventos todos os días en Pamplona, coma se fosen neutras.