En Euskal Herria estamos a escoitar con frecuencia o termo “fronte ampla”. En Cataluña fálase da “fronte popular” cunha formulación diferente: a lista de candidatura popular. A primeira delas referiuse ás aspiracións e obxectivos políticos dunha coalición, mentres que a segunda está no centro do debate sobre a liberación dun país.

EH Bildu utiliza o termo fronte ampla como referente, pola boa prensa que ten o caso de Uruguai e porque é unha alianza sólida entre os diferentes partidos progresistas. Nalgúns países este tipo de experimentos tiveron éxito para pór nos gobernos as forzas políticas que están á esquerda da socialdemocracia. Si trasladásemolo á realidade da CAV, iso significaría que EH Bildu chegase ao Goberno Vasco. O caso de Cataluña, con todo, é distinto. Trátase de eleccións plebiscitarias e, en casos históricos como este, para revalidar o carácter de plebiscito e gañar por ampla maioría, formáronse candidaturas de fronte populares.

En ambos os casos búscanse maiorías claras nas urnas, pero isto non sempre é posible a través da acumulación de forzas. En Cataluña déronse conta diso, porque esa lóxica ten unha gran probabilidade de funcionar si a loita política organízase nun único eixo e compite nun sistema electoral con maiorías absolutas ou con pouca proporcionalidade. En Uruguai teñen un dos sistemas electorais máis complexos do mundo, grazas ao cal nas eleccións parlamentarias o votante pode votar ao mesmo tempo á fronte amplo e a calquera dos partidos que o compoñen (comunistas, socialistas…). Doutra banda, nas eleccións presidenciais están obrigados legalmente a realizar as primarias abertas. Resúltanos difícil imaxinar a unha coalición como EH Bildu organizando primarias, pero, sen dúbida, é imposible votar á coalición e, ao mesmo tempo, aos partidos que a compoñen. Ademais, en Euskal Herria non temos a mesma situación que en Escocia: os eixos de esquerda e centro-periferia técense case de forma perfecta, é dicir, cada vez máis de esquerda, máis soberanista escocesa aínda. Temos algo así na nosa contorna, pero estamos lonxe do teito perfecto, as linguas e as identidades nacionais afastadas divídennos. En consecuencia, as sensibilidades políticas son máis numerosas e a acumulación entre elas é máis difícil: o que nun dos eixos é o consenso no outro é o desacordo.

En Cataluña ocorre algo parecido á posibilidade da fronte popular. Nos países do Báltico utilizáronse sistemas electorais con pouca maioría ou proporcionalidade nas súas eleccións plebiscitarias. Non é a única diferenza, en Cataluña hai dous eixos de loita. Hai unha fronte popular para recibir todo o apoio á independencia e hai opcións políticas diferentes na pugna contra el. Se un dos que defenden a independencia prioriza o eixo de esquerda a dereita, dificilmente votaría a favor da fronte popular. Para facer fronte a esta realidade, os independentistas cataláns teñen claro que no sistema proporcional é mellor que haxa polo menos dous ou tres sensibilidades independentistas no eixo esquerda-dereita para adaptarnos mellor ás diferentes concepcións dos electores. Así mesmo, a coalición de goberno creada tras as eleccións que representa ás distintas sensibilidades ideolóxicas pode ser máis útil para formar un goberno na CAV que unha fronte ampla, máis situado á esquerda da socialdemocracia, como ocorrerá precisamente en Navarra.