Zer egin gure pribilegioekin?
Feminista izatea ez da batere erosoa. Betaurreko moreen metafora erabili ohi dugu: normaltzat jotzen diren bidegabekeria ugari begi-bistan ditugu betirako. Alabaina, azken boladan feminista izatea are eta deserosoagoa bilakatu da.
Europan oso berritzaileak sentitzen gara, orain dela gutxi hasi gara Ameriketako mugimendu sozialetan 80ko hamarkadan garatu zen funtsezko kontzeptu bat barneratzen: intersekzionalitatea. Ikuspuntu horren arabera, ezin dugu dominazio sistema bat (sexismoa, esaterako) era isolatuan aztertu.
Orain arte “diskriminazio bikoitzaz” ari ginen, emakume ijitoen, baserritarren edo etorkinen errealitateaz aritzerakoan. Ikuspegi horrek logika aritmetiko sinplea zekarren. Pentsa genezakeen itsua den lesbiana batek eta transexuala den gizonezko etorkin beltz batek antzeko diskriminazioa bizi dutela: hiru faktore. Baina izan liteke kontuan hartu ez dugun osagai batek pisu gehiago izatea; esaterako, klase sozialak.
Intersekzionalitatea, gainera, ez da soilik diskriminazioez ari, baizik eta zapalduen erresistentziarako baliabideez eta zapaltzaileen pribilegioez. Feminismo klasikoaren arabera gizarte patriarkala unibertsala da: emakumeak zapalduak gara eta gizonak zapaltzaileak, baina argi dago errealitatea konplexuagoa dela. Bi adibide erraz. 1. Angela Merkelek sexismoa bizi dezake, baina boteretsua izateagatik rol zapaltzaile bat ere badauka eta gizonezko langile gehienak bera baino zapalduagoak daude. 2. Gosea bizi duen Niger-eko emakumearen alboan edota transexuala izateagatik langabezian dagoen emakumearen alboan, pribilegiatua naiz ni.
Gizonei askotan esan diegu: berdintasunaren alde egiteko lehenengo pausoa, pribilegioei uko egitea da. Beti amorratu nau gizonak bero direnean esparru publikoetan kamiseta eranzteko ohitura. Emakumeok bularrak ezkutatu behar ditugu; publizitate sexistak apaintzeko eta haurrak edoskitzeko bakarrik erakutsi ahal ditugu. Beraz, emakumeoi eskubide hori ukatzen diguten neurrian, pribilegioa da gizonek titiburuak parke edo gaztetxe batean erakusteko erabakia. Stop Gordofobia (lodifobia) kolektiboak dio edertasuna zapalkuntza sistema bat dela eta kode estetikoak betetzeak pribilegio estatusean kokatzen gaituela. Orduan, minigona daramadanean, argal egotearen pribilegioaz gozatzen dut? Ez al da gizonek kamiseta kentzearen antzekoa?
Atzerrira bidaiatzen dudanean, zuria eta europarra izateagatik, muga-postuetan eta aireportuetan ez naiz urduri jartzen. Inork ez du pentsatuko “etorkin ilegala” naizenik. Nola uko egin abantaila horri?
Pikara Magazinen maiz saiatzen gara halako gai deserosoak jorratzen. Esaterako, kontraesana al da feminista etxeko langilea izatea? Ez al du sistema klasista, sexista eta xenofoboa elikatzen? Ez al du botere harreman gaiztoa garatzen? Bikote heterosexuala kalean musukatzea ez al da pribilegio? Zergatik borrokatzen dugu lesbianok abortuaren alde eta heterosexualek ez dute neurri berean lesbofobiaren kontra borrokatzen? Horrelako artikuluen komentario gehienetan jarrera defentsiboa eta batere ez autokritikoa sumatzen da.
Deserosoa da bizi ditugun zapalkuntzak antzematea; are eta deserosoagoa zuriak, heterosexualak edo argalak izateagatik ditugun pribilegioak onartzea. Erronka galanta da botere eta diskriminazio sistema guztien amaraun konplexua kontuan izatea, baina berdintasunaren eta giza eskubideen aldeko borroka koherente eta zintzoa egiteko beharrezkoa.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
O camiño faise paso a paso, e hai un tempo aprendín que parece feito polo principio. Pero a xente tamén quere aprender a encher esa frase de contido. Só non podemos conseguir nada, quizá axiña que como comecemos. Incluso a gran afluencia de xente pode complicar a... [+]
Non actuou correctamente, había que tomar medidas, si non, non aprendemos. Ao parecer, non se daba conta do impacto do que fixera, seguía normal, ás veces cun aspecto máis feliz que os que lle rodeaban. Ademais, fala demasiado alto, iso non lle gusta a ninguén. Como as... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Profesor de Historia en homenaxe a un ex compañeiro que acaba de xubilarse. Bravo e máis bravo!
As leis educativas subliñan a importancia de fomentar o pensamento crítico no alumnado. Pero o claustro de profesores, nun tempo un espazo de debate de ideas e contraste de... [+]
A democracia liberal nos países occidentais parécese cada vez máis a unha democracia minimalista. O núcleo da definición sería que se respectan os cambios de goberno nas eleccións. A esta variante autoritaria, os politólogos Levitsky e Way chamárono autoritarismo... [+]
Esta cuña que o anuncio de substitución da bañeira por unha ducha en Euskadi Irratia anima xa ás obras no baño de casa. Anúnciase unha obra sinxela, un pequeno investimento e un gran cambio. Modificáronse as tendencias dos sanitarios nos aseos e estendeuse de forma oral a... [+]
Mentres escribía esta columna, tiven que cambiar o tema, porque a miña atención se viu afectada polos aranceis de Trump. Necesitaredes poucas explicacións, é novo en todos os sitios, impuxo aos produtos chineses un 10% e aos produtos canadenses e mexicanos un 25%. O que... [+]
Recollín o seu e-mail no portal da folga, no correo persoal. Ao principio pensei que era para dar a coñecer, como moitos outros, as posibilidades que temos ante a folga. Pero non, o e-mail recibido era o movemento político e comunicativo contra a folga.
Confesareivos que me... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
O día anterior, en Bilbao, reuninme cun amigo no bar Bira. Púxenme a pasear e dixen: “Claro, como es Giputxia, ja, ja”. E el subliñou que non era guipuscoano. Sen entendelo, continuei dicindo, “Ah! Non? Pero naciches en San Sebastián?”. “Si, nacín alí, pero eu... [+]
Tiven moitas dúbidas, independentemente de que abrise ou non o melón. Atrevereime, maldita sexa! Quero pór sobre a mesa unha reflexión que teño en mente hai tempo: non é xusto que a muller que deu a luz teña a mesma duración que o outro proxenitor. Mellor dito, o mesmo... [+]
Mundu mailako erasoaldi inperialista betean gaude, mendebaldeko burgesiak gidatuta. Ofentsiba inperialistak hartu duen forma gerrarena da, aldaera guztiekin: gerra ekonomikoa, gerra kognitibo eta kulturala, lawfarea; eta, noski, gerra militarra. Mendebaldeko inperialismoak... [+]