Camiño á cidade

Natalia Ginzburg

Tradución: Pello Lizarralde

Ra, 2001

“Adóitase dicir que a casa onde hai moitos nenos é alegre, pero eu non atopaba nada de alegría na nosa”. Delia é quen fala dese modo. Unha nena de dezasete anos. O segundo de cinco irmáns. A superiora está precedida pola súa irmá: “Casei pronto e esperei que me fose, como fixo Azalea. O amante casou ao dezasete anos”. E foise, pero onde? Pois á cidade. A cidade non ten nome, pero si o da II. Pode ser unha cidade situada á beira de calquera pobo antes da Guerra Mundial. Con todo, o camiño non sempre será fácil de percorrer.

Por tanto, a cidade e o matrimonio. Cidade e matrimonio. Estes dous elementos delimitan o horizonte Delia. A cidade como símbolo do futuro, do progreso, da liberdade. Non é preciso, con todo, que o pobo se ridiculice, a non ser que mostre un pequeno orgullo: “Non todos son tan fortes como nós. Nós vivimos entre campesiños e el creceu demasiado preto da cidade”. Pero sempre en busca da cidade, da cidade, da cidade. E o matrimonio como única saída para aquela época. Pero, por unha banda, as observacións das demais mulleres: “Os problemas que se lle expoñen á muller cando casa. Aí están os nenos gritando, a necesidade de servir ao seu marido, os pais e nais que dificultan a vida”. Por outra banda, os proxectos máis fermentados da propia Delia: “Pensaba que cando me casase gustaríame ser libre e pasalo xenial”. Andarán á deriva –“está verde como un limón e sempre se está torcendo a boca”–, mentres que é unha persoa robusta –“díxenlle que non tiña ganas de facerme criada e que prefería traballar na fábrica”–, e cando as cousas se complican terá un só desexo: “Volver ser o primeiro, vestirme o meu traxe azul e marcharme todos os días á cidade, e buscar a Nin e ver si namorouse de min, e tamén ir ao piñeiral con Giulio, pero sen necesidade de casar”.

Natalia Ginzburgo, como corresponde a unha narradora de dezasete anos, explícanos nun estilo chan, minucioso e sinxelo, que sen grandes complicacións narrativas, sen grandes reflexións, lévanos da primeira á última palabra, mantendo a tensión, atando a atención, máis de fame. Paréceme un libro axeitado para acceder á obra do escritor italiano. Despois viñeron outros dous, na mesma editorial Igela. E sempre pensei que si Ginzburgo levara á tradución a un escritor como Pello Lizarralde, non só bo, senón tamén suxestivo, a saber, que habería motivos máis prosaicos, tiña que ser forzoso. E ten, con todo, a mesma sensación que un home que se atreve a cruzar o camiño que leva á Cidade vaino a descubrir deseguido.