En Vitoria-Gasteiz, o día 18 viviu unha nova experiencia de muralla popular. A protesta consistía en responder a unha situación inxusta a través da resistencia pacífica e a desobediencia civil. Responder ás “Todo é ETA” que o Estado español estableceu na pasada década e ás súas consecuencias coas visións e estratexias actuais. Iso é agora e pode ser máis que iso no futuro.

Na análise da de Vitoria-Gasteiz a clave é a palabra ‘resposta’, que en definitiva, é a que están a levar a cabo os mozos condenados tan brutal e inxustamente, responder as penas de cárcere dos anos que se impuxeron pola súa actividade política. Responde á Audiencia Nacional, responde á estratexia represiva de España na mentira e a tortura.

Por iso é curioso ler títulos como: “A esquerda abertzale desafía á Ertzaintza con outro muro popular” (Deia, 18 de maio). No caso de que haxa desafío neste acto basicamente de protesta, os mozos das murallas populares desafían á Audiencia Nacional, ao Estado e non á Ertzaintza.Por suposto, como a Ertzaintza é policía do Estado neste caso, a situación complícaselle, do mesmo xeito que ao Goberno Vasco que a manda, tamén se lle complica. As contradicións afloran máis claramente.

Ou non é unha contradición que un policía que non se identifica coa estratexia de ilegalización do Estado cumpra o mandato da Audiencia Nacional? Trátase dun estudo para outro capítulo, pero hai formas e formas e a violencia “proporcional” empregada en Vitoria non mostra a mellor cara da Ertzaintza. Que sería “non proporcional”?

O castigo a estes mozos é unha cuestión de dereitos humanos na medida en que afecte os dereitos civís. O dereito á participación política é claramente vulnerado polas penas da Audiencia Nacional, a pesar da bendición do Tribunal Constitucional. E hai unha gran maioría da sociedade vasca en contra da doutrina “todo é ETA”.

Hai que lembrar unha e outra vez: As persoas só están a ser castigadas por ser de Segi, HB ou Batasuna; non por fumar un coche, facer estragos nas rúas ou colaborar con etarras… non, só por pertencer a esas organizacións. Desde o punto de vista dos dereitos humanos, é vergoñoso ler a sentenza da última condena: As reunións de Segi, os adhesivos e os carteis de Jarrai e Segi levan aos mozos ao cárcere durante seis anos.

O PNV xa mostrou desde o principio a súa oposición á estratexia “todo é ETA”. Tamén saíu á rúa, xunto á esquerda abertzale, en defensa dos dereitos fundamentais. En outubro de 2013 EH Bildu e PNV escenificaron conxuntamente no Parlamento Vasco un documento no que pedían "o respecto aos dereitos civís e políticos".

Os documentos da Secretaría de Paz e Convivencia do Goberno Vasco están repletos de referencias aos dereitos humanos e neles precísase con claridade que é hora de pór fin ás lexislacións de excepción. Tamén a importancia da Ertzaintza no respecto e protección dos dereitos humanos no novo tempo. Entón, como casan esas posicións e a Ertzaintza coa execución destas inxustizas da Audiencia Nacional? Si, o da policía integral é o que explica a visión do Estado, pero como o explica o Goberno desde o apartado de paz e normalización política? Non se pode dicir nada? O que si é denunciable é que no lado máis interesante non di nada.

Na análise equivocarase quen pense que este novo capítulo de murallas populares de Vitoria-Gasteiz responde á estratexia electoral da esquerda abertzale. Esta sentenza, que chegou o pasado 6 de maio a Madrid, non a puxo a esquerda abertzale en vésperas da campaña electoral. Pero máis importante que iso, esta dinámica de muros populares non é a de onte pola mañá, os sectores xuvenís que a impulsan teñen unha vida e unha estratexia propias, foxen da dinámica partidista e a súa base é facer fronte á inxustiza do Estado cunha resistencia pacífica.

Aos poucos vanse gañando a solidariedade de sectores cada vez máis amplos da sociedade vasca, e o que é máis sorprendente, en España tamén se moveron os fíos da solidariedade. Quen podería pensar iso hai cinco anos?