O último bastión do pp podería caer en Álava
- Álava permaneceu moitas veces ás agachadas entre os territorios vascos, sen destacar moito. Ou si, a dereita española mostrouse nos últimos anos como o seu bastión vasca. Iso é o que agora se puxo en cuestión e, do mesmo xeito que en Navarra, a mirada de moitos vascos asentouse en Álava.
Álava foi durante os últimos 30 anos territorio de jeltzales e populares, tanto no Concello de Vitoria-Gasteiz como na Deputación Foral de Álava. José Ángel Corda, Ramón Rabanera, Alfonso Alonso... son os dirixentes máis coñecidos das últimas décadas. Houbo poucas excepcións, o PSE gobernou en dúas ocasións, unha na Deputación –asasinado por ETA de mans de Fernando Buesa 1987-1991– e outra no Concello de Vitoria-Gasteiz (2007-2011, de Patxi Lazkoz). Nos últimos 16 anos, o pp foi a forza maioritaria no territorio (con excepcións en 1999 e 2003 en coalición entre PNV e EA), pero o apoio de EA entregou o bastón de mando da Deputación ao jeltzale Xabier Agirre.
De súpeto, con todo, produciuse unha gran sorpresa en 2011, como se ve claramente nas infografías. Bildu (sortu, EA e Alternatiba) rexistrou un repunte histórico e nas dúas próximas eleccións a tendencia electoral volveu ser a mesma que nos anteriores comicios. Até entón, aínda que sumaban os mellores momentos da esquerda abertzale e de EA nos últimos 25 anos, non chegaban aos 30.000 votos. No Parlamento de España de 2012, a coalición Amaiur (actual EH Bildu) logrou uns 34.000 votos de diferenza. O último choque foi nos europeos de 2014, que por primeira vez na historia unha coalición de esquerdas conseguiu gañar en Álava, iso si, cun 43%.
En calquera caso, unha cousa ten que ser moi clara en Álava, o 65% dos escanos das Xuntas Xerais decídese en Vitoria-Gasteiz, 38 de cada 51. Vitoria-Gasteiz aumentou en 50.000 habitantes nos últimos 35 anos (Bilbao perdeu preto de 84.000) e a consolidación do Goberno Vasco en 1980 ten que ver con ese crecemento. En calquera caso, ao pp non lle gusta o cambio de hexemonía que se está producindo, xa que nos últimos anos o voto español está a sufrir un forte retroceso. Hai que ver si mantense a tendencia dos últimos cinco anos. O deputado xeral, Javier de Andrés, teno claro e ao seu xuízo, tanto os datos positivos de euskaldunización de Álava como o aumento do voto abertzale son consecuencia das persoas que, coa vantaxe do eúscaro, veñen quitar “ o traballo aos alaveses” na administración. E nese contexto, na precampaña expresouse con máis claridade con respecto a EH Bildu: “ese morralla”.
Con todo, o tema estrela do pp é o dos inmigrantes que veñen traballar a Álava e o alcalde de Vitoria-Gasteiz, Javier Maroto, lanzou unha dura campaña dicindo que son estafadores coas axudas da RGI. Os cidadáns responderon con éxito á iniciativa popular Gora Gasteiz, pero Maroto xa recolleu máis de 40.000 firmas para presentar unha proposición de lei no Parlamento vasco.
Nos últimos 16 anos, o pp non tivo que actuar con tanta brutalidade, xa que o seu voto se viu reforzado polo conflito con ETA. Pero agora ten a Vox e, sobre todo, a Cidadáns, e todos os votos son importantes na loita polo podio. Haberá que ver como afectarán os supostos casos de corrupción baixo a súa xestión que chegaron aos tribunais (Iradier Area, Ensanche 21, locais da rúa San Antonio...).
Tal e como está por ver, o caso De Miguel afectará ao PNV, xa que as persoas máis significativas dos 30 imputados que están implicados son as súas. Polo momento, as enquisas non lle auguran ningún contratempo neste sentido.
A evolución de EH Bildu vaise a seguir estritamente, pero iso ten a súa base. A sorpresa nesta ocasión podería vir de Podemos, a pesar de que se está baleirando o globo nas enquisas. Os seus votos poden ser claves, sobre todo se os utilizan para gobernar.
A hexemonía do pp foi grande nos últimos 16 anos e, do mesmo xeito que en Navarra, non faltou a demanda de cambio en Álava. Volverá gañar o bloque PP-PSE o PNV-EH Bildu, do mesmo xeito que en 2011? Vén o PNV-PSE a prometer unha liña moi antiga a Vitoria-Gasteiz e Álava? Ou, simplemente, o PNV recibirá os votos de EH Bildu?
Infografietako emaitzetan 2007 eta 2011ko emaitzak ikus litezke eta ondorengo lerroetan lau inkesta, hiru hedabiderentzat eta hainbat garaitan eginak.
Eusko Jaurlaritza (El Correorako, maiatzak 8)
Araba: EAJ %20,7; EH Bildu %20,4; PP %19,7; PSE %15,0; Podemos %12,2; Ciudadanos %3,7; Irabazi %3.
Gasteiz: PP %20,5 (6 eserleku); EAJ %20 (6); EH Bildu %19 (6); PSE %16,5 (5); Hemen Gaude %9 (3); Irabazi %5 (1), Ciudadanos %4,5. (Informazioaren bilketa apirilaren 22tik 29ra. Lagina, 2.170 pertsona).
Gizaker (Deiarako, apirilak 25)
Araba: EAJ %24,6 (16); EH Bildu %22,3 (13); PP %16,4 (9); PSE %13,9 (8); Podemos %10 (4); Ciudadanos %4,1. (1).
Gasteiz: EAJ %22,5 (7); PP %22,3 (7); EH Bildu %18,6 (6); PSE %14,2 (4); Podemosek lagundutako hautagaitza %10,5 (3). (Apirilaren 13tik 20ra egin zen. Lagina, 1.150 pertsona).
Gizaker (Deiarako, urtarrilak 24)
Araba: Podemos %20,7 (12); EAJ %19,9 (12); EH Bildu %17,3 (11); %13,7 (7); PSE %12,5 (6); UPD %4,7 (2); Ezker Anitza %4,2 (1).
Gasteiz: PP %18,5 (6); %18,4 (6); Podemosek sostengatutako hautagaitza %16,3 (5); EH Bildu %14,3 (4-5); UPD %5,3 (0-1); Ezker Anitza %4,7 (0-1). (Urtarrilaren 7tik 13ra. Lagina, 3.000 pertsona).
Torrene Consulting (Gararako, 2014ko azaroak 21)
Araba: EAJ %23,5 (14); EH Bildu %21,5 (12); PP %20,3 (12); PSE %14,5 (8); Podemos %8,5 (4); UPD %2,7 (1).
Gasteiz: PP %22,7 (7); EAJ %21,0 (6); EH Bildu %19,8 (6); PSE %15,1 (5); Podemos %10,5 (3). (Urriaren 13-31. 1800 pertsona).
Orain dela lau urte PPk irabazi zituen udal nahiz foru hauteskundeak, Araban eta Gasteizen. Maroto alkate izendatu zuten, eta De Andres ahaldun nagusi, PSEren botoei esker. Gezurra badirudi ere, hemendik egun gutxira, maiatzaren 24ko bozetan, bi erakunde horietan gobernu abertzaleak eratzeko baldintzak daude. Aldundian batez ere, eta neurri txikiago batean, hiriburuan ere bai.
Batzar Nagusiak
Hiruren arteko lehia estua sumatzeko nahikoa da, inkestak bazterrean utzita, herrialdeko azken bozketak neurtzea: 2011n PP garaile, 2012ko autonomikoetan EAJ, 2014ko europarretan EH Bildu. Edonork irabazi dezakeen oreka horretan, lehenbiziko suertatzeak ez du Arabako agintea bermatuko. Indar bozkatuena oposizioan gelditu da zenbaitetan: 1987an, 2003an eta 2007an. Oraingoan ere bai, hauteskundeen osteko akordioetan egongo da gakoa.
Alderdi Popularra esku hutsik utziko luke Gasteiz eta Araba galtzeak. Dena ematen ari dira kanpainan haien azken euskal gotorlekua defendatzeko. Kezkatzeko arrazoiak dituzte. Espainiako PPren beherakadak islada izan ohi du Araban. Eta, azpimarratzeko arrazoia: De Andresek ez du inbestidura saioan PSEren babesik izango, 2011n izan zuen bezala, orain ez dagoelako Ajuria Enean mesedea itzuli behar dion Patxi Lopezik.
Eskurik onena EAJk dauka. 2012an 40.000 botoen langa gainditu zuen Araban, Urkulluren alde. Horri eutsiz gero, lehen indarra lirateke. Baina bestela ere, PPren atzetik egonagatik, gehiengoa lortzeko EH Bilduren botoak jaso ditzake Aldundian.
2011n koalizioak “doan” eman zizkion. PSEren babesa ere hel dakioke. Aldundiko makila hartzeko aukera handiak Ramiro Gonzalez jeltzaleak ditu.
EH Bilduri dagokiona Europako hauteskundeetako sorpresa berrestea da. Boto leialaz gain, Salburua eta Zabalgana auzo berri, gazte eta jendetsuetan zabaltzeko joerari eustea. Garaipena gaitza da, Gasteizen zein Araban, baina inoiz baino posibleagoa. Hori bai, lehenbiziko izanda ere, nahikoa babes izango ote luke EH Bilduk Aldundirako inbestidura saioan? EAJrena? Irabaziko ezkertiarrena, akaso? Madrilen gorrotoko luketen Podemosena? Aliantzen jokoa da, itxura batean, EH Bilduren Akilesen orpoa. Dena den, ezingo zaio Gipuzkoa eta Nafarroa aldean gertatuko denari begirik kendu, horrek ere eragina izango baitu Arabako itunetan.
Udalerriak
Udalerri handienetan ere oreka harrigarria da: Laudion, Amurrion eta Agurainen, bi alderdi abertzaleen arteko lehia ehunka boto batzuen bueltan ibili zen 2011n. Aurten ere aurrez aurreko berdina espero dute Aiaraldean eta Lautadan.
Gasteizen, Maroto alkatearen berrespen froga dator. PPren itxaropena. Batetik, hirian garatutako azpiegiturek eskaini dioten aitortza dauka: autobus geltokia, Hiribidearen berritzea, Salburuko Gizarte Etxea... baina, bestetik, zenbateraino higatuko dituzte lorpenak, azken urteko iskanbilek? DBEren kontura sortutako afera arrazistak kaltetuko duen, ala, aldiz, txokokeria vitorianoak indartuko duen, zinez gauza ezezaguna da.
Azken finean, popularrek udaletxean erraz irabaztekotan, ezohikoa litzateke “galtzaileek” Marotori alkatetza galaraztea. Aldiz, EAJ zein EH Bildurekin berdinketa gertatzekotan 25.000 botoren inguruan, giltza hauteskunde osteko itunek izango dute. Koalizioak kanpainan iradoki du, behar izanez gero alkategai jeltzalearen alde egingo duela.
Nafarroako Ahal Duguko bozeramaile ohiak bere kontra abiatutako prozesua salatu, eta aldaketa arriskuan ez dagoela azpimarratu du.
Eremu mistoko hainbat herritan egingo dute kanpaina. Herritarrak instituzioei zonifikazioarekin amaitzeko eskabidea egitera bultzatu nahi dituzte.
Nafarroako Parlamentuko Bozeramaileen Batzordeak ferietako liskarragatik auzipetutako gazteen kontra fiskaltzak egindako zigor eskaeren aurka egin du.
Nafar Gobernuak energia plan berria aurkeztu du “2030 Ikusmuga Plan Energetikoa” zirriborroan. Energia berriztagarrien erabilpena %21etik %51ra handitzeko asmoa duen arren, planak Castejóngo zentral termikoak ixteari buruz ez duela ezer esaten salatu du... [+]
Hainbat sindikaturekin batera egindako agerraldian Nafarroako Gobernuari galdegin diote Madrilekin mantentzen ari den negoziazio eteteko eta "tren soziala zehazteko", herritarrei "parte hartzeko aukera" emanda.
Foruzaingoaren jarduna eraberritu eta gomazko pilotak ez erabiltzeko erabakia bururaino eraman dute, Ertzaintzak eskainitako bi prestakuntza ikastaro jasoz eta material berria eskuratuz.
UPN, PPN eta Ciudadanosekin batera parte hartuko du PSNk ekainaren 3ko manifestazioan. Nafarroako bandera defendatzeko aitzakiarekin egin dute bat deialdiarekin. Alderdiaren militante batzuek desadostasuna adierazi dute.
Nafarroako eta Espainiako Gobernuek AHTaren inguruan “ez-betetze klausulak” sinatzea proposatu du Iñigo De la Serna Barne Ministroak. Manu Aierdik ontzat hartu du proposamena: "Izugarri ona iruditzen zait ardura duena behartzea sinatutakoa... [+]
Mugikortasun planak sortu ditu desadostasunak. Ostegun goizean Podemosek, Aranzadik eta Izquierda-Ezkerrak agerraldia eginen dute. Joseba Asiron alkateak desadostasunak onartu ditu baina harrituta azaldu da udal gobernuaren krisia dagoela entzutean.
"Zigortzailea eta murriztailea" den legea bertan behera utziko dute Gobernua babesten duten lau alderdiek. 2003. urtetik dago abian Ikurren Legea, baina orain, Udalen autonomiaz baliatuta, udalerri bakoitzak erabakiko du zein ikur jarri erakunde ofizialetan.
Nafarroan 2003tik indarrean dagoen Ikurren Legea baliogabetu egingo du foru gobernuak, hura sostengatzen duten lau indarrek (Geroa Bai, EH Bildu, Podemos eta Izquierda-Ezkerra) hala adostu eta gero. Zigorrik eragingo ez duen lege berria sortzeko prozesu parte hartzailea iragarri... [+]