Atópome nun apuro, nos últimos tempos, sobre o novo libro da horta. O xardín está na miña boca, pero a miña lingua (Viscum album) está na miña cabeza. O primeiro sermón da miña vida deino: tiven que presentar o libro na igrexa, porque na casa de cultura non cabían o cento sesenta asistente. Da casa de cultura á igrexa diríxese a Casa Rural de Garai. No dintel da porta leva un feixe de muérdago engalanado con luras vermellas. Cor: De ouro; será o do ano pasado, non será o novo. Non en balde dise “o corno de ouro” ao muérdago. Nos Sanjuanes ponse o vello ao lume e un novo lote. Incide verde en fresco, pero pronto se dourará. Cando protexe a casa é de ouro o “corno de ouro”.
A Zugarramurdi, onde se atopa o caserío Mihura. En aparencia, xunto co Urdax do mesmo nome, o niño de quen difunden ese apelido no mundo. Tamén o Miura, coa marca de ferro máis coñecida nas corridas de touros. Esa caste que ten fama de ser un asasino de touros e vacas, si; desde a súa creación, esa caste matou a once persoas. En Donostia-San Sebastián, o 15 de agosto de 1921, o banderillero valenciano Emilio Moreno Moreno foi asasinado en Arruceto ou Pamplona/Iruña o 8 de xullo de 1977 na entrada da praza de touros José Joaquín Esparza Sarazibar.
Á altura do barrio de Herriondo de Lezo, tamén se atopa o caserío Mihura.
Os que se moven en pendente son os voadores, os fresnos voadores (Fraxinus excelsior). Pero, desde cando voa o fresno? Como aprendeu a voar? Quen llo ensinou, a estrela que se representa cos seus cornos? Lizar é un voador que nace de forma autodidacta. É o mesmo que é ditoso por natureza. Os fresnos voadores son aqueles que nacen e viven no solo, non sobre outra cousa: sobre algún outro árbore, sobre o tellado... Noutro tempo, calquera que fose o perigo que se lle presentaba, si levaba consigo a folla dun fresno voador, dicíase que estaba protexida.
Despois de percorrer Bizkaia, Navarra e Gipuzkoa, despedinme da estrela voadora que teño sobre o tellado da miña carreira doméstica e funme á cama.
Nas dúas parcelas que hai xunto á nosa casa, en Mallua e no fondo do chamado Río, algunhas grandes árbores casáronse coa primavera. Vestiuse de branco e negro e casou. Son fresnos, espectaculares de lonxe. Wikipedia di que “no País Vasco, de forma natural, só atópase... [+]
Denomínase “receptáculo” ao conxunto de ramas de folla que se poden envolver nun brazada. Hai moitos nomes nesa jaca que se recollía para os xantares de inverno. Para todos os grans, herbas, ramas, madeiras... utilizáronse os mesmos nomes. Lémbranme a man e a man, o... [+]
“Lizarra gure hilerrietara”, diot azkenekoetan. Sendotasunaren eta indarraren ikur da, bai eta hilezkortasunarena ere, Eskandinavia aldean, adibidez. Ez du botanikarien izena alferrik jarria: Fraxinus excelsior. Fraxinus latinezko lizarra da, baina excelsior hitzak... [+]
Gurea, lizarraren herria. Lizar, Eizaola, Eleixar, Elejarmozaaldea, Elejarmozadana, Elejarpe, Elesarmintegi, Elesarrekosoloa, Elesarzaondoa, Elexar, Elexarbe, Elisar, Elixar, Elizardia, Erreisala, Erreisalpea, Erresal, Erresalde, Erresaleta, Erresaletea, Erresaluzea, Errexaleta,... [+]
Gure mitoetarako zein landare egoki jotzen ditudanari tiraka, aurrekoan hurra, Corylus avellana, aitatu eta “hur” hitza gure hiztegiko zaharrenetakoa ez ote zen galde egin nuen, bateren batek erantzun zezan. Di-da erantzun dit nafartutako lagun giputx batek. Bere... [+]