“Cremos que fixemos unha boa achega á relación amor-odio entre literatura e tradución. Con todo, todo ten un final, e co aniversario chegou a culminación da película de Elearazi. Puxémonos a discorrer sen darnos conta de que estabamos a nos mergullar en grandes augas, aínda que diriamos que non nos saímos tan mal daquel charco lamacento. Empapado de barro, si quérese”. O último texto publicado no blog ten data do 11 de marzo. Despois de traer 264 posts e máis de 80 autores ao blog; despois de recibir as achegas de catorce colaboradores e o número de comentarios difícil de contar; e, en definitiva, despois de conseguir convertelos nun recuncho a visitar para os amantes da literatura, decidiron que o ciclo terminou. Por que?

Rótula: “Tamén hai que saber pechar proxectos e, na medida do posible, antes de empezar a decaer”. Sarriugarte: “Eu polo menos sentíao, e creo que aí estamos de acordo Garazi e eu, que as nosas vidas e actuacións cambiaron moito neste tres anos”. Engadiu que poderían continuar até xuño, pero que o proxecto chegara ao límite: “Cuns obxectivos conseguidos, converteríase nun esforzo para manter o nivel alcanzado na súa maioría”.

A decisión estaba tomada desde hai uns meses e o 11 de febreiro deuse a coñecer a quen deixaron algún comentario no blog a través dunha mensaxe enviada ás súas caixas de correos. As últimas semanas foron especialmente frutíferas, cada día cun artigo, o último grolo.

As innumerables vías da tradución literaria

Comezaron a ver o baleiro: o traballo do tradutor non recibe con frecuencia o merecido recoñecemento, nin aquí, nin noutros lugares onde a teima dos cans é tan mala para andar descalzos. E non había ningún blog de referencia que recollese a súa visión –aos poucos meses da posta en marcha de Elearazi apareceu 31 por iniciativa de Eskutik EIZIE, un blog colectivo que segue chispeando todos os días; ambos se viron influenciados polo ecosistema da literatura vasca–.

“A tradución ten cada vez máis importancia e visibilidade, os recursos para traducila son mellores. Dásche conta diso cando falas con alguén con máis experiencia”, di Arrula. No entanto, Sarriugarte cre que aínda hai “moitos prexuízos que hai que desmentir”.

Por tanto un blog dos tradutores para os tradutores? Nin sequera pensei: Arrula explica que a disciplina foi o eixo, pero sobre todo o “camiño”, xa que coas súas reflexións e traducións publicadas falouse máis genéricamente da literatura.

Necesidade de debate público

Sarriugarte sinalou que “había que estimular o debate”, “ou máis exactamente, a necesidade de facelo máis presente, máis público”. A Arrula coincide con: “O debate público segue sendo limitado, sobre todo nos recunchos ou xornadas literarias ou na cociña”. E non no mellor ambiente, si fixámonos en algo que mencionou Sarriugarte: “Notei rancores e resentimentos nos bares, fóra da praza pública, pero que serven para explicar moitas cousas que suceden na praza pública. Neste sentido, creo que se pode mellorar moito a crítica e o debate sobre a literatura, deixando de lado personalismos e ego ofendidos, tentando desatascar un pouco da normalización e dos sufrimentos da pequena e oprimida comunidade”.

Precisamente, quixeron dar a volta a esta tendencia a través das seccións “Tradutores Mintzo” e “Autores Plazara” do blog. A primeira deixou unha serie de entrevistas a modo de patrimonio www.elearazi.eus. Tamén conseguiron pór en conversación os máis discretos, e serviu para que os lectores saiban que tipo de traballo hai detrás das obras traducidas que reciben terminadas. Pola contra, coa sección “Autores á praza” trouxeron a escritores de todo o mundo ao eúscaro, ofrecendo a cada un a súa presentación correspondente. Algúns máis coñecidos pero non traducidos até agora, como Joyce Carol Oates, o último da serie, deron ao lector a oportunidade de descubrir novos autores. “A medida que avanzabamos e eu fomos aprendendo e facendo outras cousas, fomos incorporando máis liñas transversais, pero o eixo principal sempre foi a tradución”, explica Sarriugarte.

A ocupar novas prazas

Blog fini, as dúas persoas que o guiaron teñen novos traballos entre mans. Sarriugarte está a preparar un exemplar da colección Munduko Poesia Kaieren que acaba de publicar tres novos libros da man de Susa e até setembro poderédelo ver no espectáculo Erractus xunto a Kattalin Miner e Jule Goikoetxea. Arrula tamén segue o norte tomado en Elearazi: “Seguiremos o camiño da tradución e da literatura, si non nos cansamos do todo”.