Sen dúbida, os cárceres, a excepción do paro e a crise, son o tema que máis se repite nos nosos informativos e faladoiros. Nos últimos días, por exemplo, falamos de moitas noticias, sempre ao redor dos cárceres. Todos merecen unha reflexión.

O secretario de Paz e Convivencia do Goberno Vasco, Jonan Fernández, visitou este xoves a Rafa Díez en Bilbao. Unha iniciativa deste tipo parece razoable para coñecer a situación e as reflexións políticas dalgúns presos de face ao futuro. Pero a visita terminou bruscamente porque a un funcionario, por tanto á dirección, non lle gustaba o papel que Díez ensináralle a Fernández, que consideraba que o documento era político. Fernández falou diso con rotundidade e claridade. Tamén foi gravemente manipulado por diversos medios de comunicación, xa que o secretario do Goberno Vasco creu que se reuniu con ETA.

O Tribunal Supremo ha anulado a liberdade do preso Alberto Plazaola, condenado pola Audiencia Nacional a oito anos de cárcere. O Tribunal Supremo considera que as penas de cárcere cumpridas no estranxeiro non son acumulables ás cumpridas en España, polo que a sentenza ditada pola Audiencia Nacional foi anulada. A suposta filtración provocou que o preso se marchase e que non poida facer cumprir a sentenza de prisión.

Valentín Lasarte atópase na rúa, tras cumprir 19 anos de condena. O tribunal condenoulle a 30 anos de cárcere polo asasinato, entre outros, de Gregorio Ordóñez e Fernando Múgica. Lasarte tomou o camiño de Nanclares e emprendeu un camiño de reinserción: por esa opción foi expulsado do Colectivo de Presos Políticos Vascos (EPPK). Neste sentido, o ministro español de Xustiza, Rafael Catalá, mostrouse "sorprendido" ao cualificar de "mornas" algunhas sentenzas e considerou "inxusto" que Consolo Ordóñez, presidenta de COVITE e irmá dunha vítima de Lasarte, non mostre vontade de colaborar coa xustiza.

Este tres feitos convídannos á reflexión. Por unha banda, toda a sociedade debería alegrar a un preso que, cumprindo a súa condena –considerando os beneficios penais que lle correspondían–, está na rúa e, neste caso concreto, manifestou a súa intención de volver á sociedade –hai que lembrar que, nese sentido, reuniuse en prisión con Consolo Ordóñez–. Lasarte foi, como tantos outros, un preso vasco, e hoxe en día un vasco libre. Claro que nunca poderá borrar o seu cruel pasado, pero esta sociedade cumpriu a súa condena aos delitos cometidos e puido reflexionar sobre a súa actividade. Non vou negar que poida ser inxusto para as súas vítimas e os seus familiares, pero talvez a necesidade de “vinganza” das vítimas non estea de acordo coa necesidade de “xustiza” da sociedade. É máis grave que o Ministro de Xustiza exprese a súa sorpresa: iso non ten ningunha xustificación e debería dar máis dunha explicación respecto diso, que noutros países estaría obrigado a dimitir.

A fuga do Plazaola non ten xustificación. É comprensible que ninguén queira encarcerarse, pero hai que facer fronte ás responsabilidades e responsabilidades de cada un. Con todo, como xa dixen o outro día, o Tribunal Supremo ha feito unha interpretación moi estrita das normas europeas, que segundo a Audiencia Nacional non é correcta. Non esquezas que en decembro do ano pasado estes maxistrados denunciaron as presións do Goberno español sobre este tema. Inquietante, non?

O de Fernández non ten ningunha xustificación, pero trátase dun "réxime" penal. Duro, non é así? Por que non pódese facer política nos cárceres se é o camiño perfecto para a reinserción? Quizá porque se pide aos presos outra política? Pero socializar non é en absoluto cambiar as ideas políticas de cada un, senón respectar os dereitos humanos.