Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Galindok barrabilak estutzen zituenekoa

  • Mikel Zabalza  atxilotu zuten gau berean eraman zuten Ion Arretxe Intxaurrondoko kuartelera. Tortura latzak jasan zituen, eta orduan bizitakoa bildu du liburu batean.

Ion Arretxe, Zabalzarekin batera tortutak jasandakoa. FiatLux.com

Intxaurrondoko kuartela, 1985eko azaroak 26.
    Norbait garrantzitsua sartu zen gelan. Berehala nabaritu nuen. Akaso bere inguruan egin zen isiltasunagatik, edo hartu zuten morrontza moldeagatik. Nire aurrean jarri zen… Kaputxa kendu zidan…
    –Ba al dakizu nor naizen?– galdetu zidan.
    –Bai. Galindo zara.
    –Zure komandokoek jarraipenen bat egiten ari zarete edo?
    –Ez, inondik ere ez.
    –Orduan zergatik ezagutzen nauzu?.
    –Telebistan ikustetik ezagutzen zaitut.
    Barrabiletatik heldu eta bihurritu egin zizkidan.
    –Gauzak kontatzeko ekarri zaitugu hona… Beraz ez dezagun denborarik galdu eta hasi hitz egiten mutil… bestela, lehertu arte bihurrituko dizkizut barrabilak.
    Barrabilak estutu zizkidan eta jota utzi ninduen. Kaputxa jarri zidan berriz eta alde egin zuen.

    

Horrela ezagutu zuen Ion Arretxek Enrique Rodríguez Galindo, garai hartan Intxaurrondoko Guardia Zibilaren buru zena, eta geroago Joxi Lasa eta Joxean Zabalaren tortura eta hilketengatik espetxeratutakoa. Rodríguez Galindok 75 urteko kartzela zigorra bizkarreratu zuen baina 4 urte pasa zituen espetxean, gaixotasun larria argudiatuta eman zioten askatasuna.

Ion Arretxek Madrilen aurkeztu berri duen Intxaurrondo. La sombra del nogal (Intxaurrondo. Intxaurrondoaren itzala) liburuaren pasarte bat da goikoa. 2008an egin zen ezagun bera ere Mikel Zabalza atxilotu zuten gauean eraman zuela Guardia Zibilak. Eraman eta torturatu. Urte horretan, Jaime Rosales zine zuzendariak Tiro en la cabeza filman protagonista etakide bat zen aktore nagusiaren papera eman zion eta, horren harira, Ion Arretxek 1985ean atxilotu zutenekoa kontatu zuen. Madrilen bizi da egun eta gidoilari, marrazkilari, zuzendari artistiko eta idazlea da.

Arretxe 1985eko azaroaren 26ko goizaldean atxilotu zuen Guardia Zibilak Errenteriako bere gurasoen etxean, 21 urte zituela. Gau horretan bertan atxilotu zituzten Mikel Zabalza, Idoia Aierbe haren neskalaguna, Zabalzaren lehengusu bat eta Ion Arretxe bera.

Guardia Zibilak ETAko komando bateko kide izatea leporatu zien, baina Arretxeren esanetan berak ez zituen beste hiruak ezagutzen. Arretxe etxean atxilotu eta mendira eraman zuten, kolpeez eta irainez gain, erreka batean burua behin eta berriz sartu zioten, ia itotzeraino. Tortura latzak jasan zituen hamar eguneko atxilo aldian eta, Madrilgo Carabanchelgo espetxean hiru egun egin ondoren, epaileak kargurik gabe libre utzi zuen.

“Nik ez nuen inoiz ikusi Zabalza –dio Arretxek liburuan–, eta zer gertatu zen segurtatzeko moduko ausarta ez naiz izango. Baina irudika dezaket, eta ez da asko irudikatzea, atxilotu gintuzten gauean ni eraman ninduten toki beldurgarri eta ilun berera eramango zutela, burua erreka berean sartuta torturatuko zutela, eta eskuetatik joan zitzaiela”.

“Zabalza eskuetatik joan zaie”

Pedro Gómez Nieto guardia zibila Intxaurrondon zegoen garai haietan eta CESID Espainiako zerbitzu sekretuen buruetakoa zen Juan Alberto Peroteri zera esan zion 1985ean: “Zabalza eskuetatik joan zaie, galdeketetan geratu zaie”. El Mundo egunkariak eman zuen horren berri 2004an.

Antza, hil eta berehala kuartelean bertsio bat asmatu zuten: atxiloketaren gauean hiru guardia zibilek zainduta zulo batera zihoazenean Bidasoara egin zuen salto Zabalzak. Horretarako, Intxaurrondoko igerileku batean –beste batzuen esanetan Bidasoako urez betetako bainuontzi batean– eduki zuten gorpua, eta egun batzuk geroago Bidasoara bota zuten.

Espezialista askoren ikuspegitik, ostera, Zabalzaren ihes modua sinesgaitza zen. Baina 25 urteren ondoren kasua artxibatu egin zen eta hala jarraitzen du.


ASTEKARIA
2015eko martxoaren 22a
Azoka
Interésache pola canle: Guda zikina
Homenaxe a Xabier Galdeano asasinado polos GAL no 40 aniversario de Algorta
O acto de recordo tivo lugar este domingo ao mediodía na localidade natal de Algorta, a pesar de que o traballador e directivo de egin foi asasinado en San Juan de Luz. Familiares e amigos tiveron sempre presente que foi asasinado pola violencia de estado.

2025-03-26 | Axier Lopez
Espainiako Guardia Zibilaren historia bat
Hemendik alde egiteko arrazoiak

Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]


2025-03-14 | ARGIA
GALeko 18 biktimak jarriko dute Barrionuevoren aurkako kereila

GALeko biktima talde batek eman du kereilaren nondik norakoen berri Bilbon egindako prentsaurrekoan, Egiari Zor fundazioak eta Giza Eskubideen Euskal Herriko Behatokiak lagunduta. GALen aurkako eta, zehazki, José Barrionuevoren aurkako kereila aurkeztuko dute.


2025-03-12 | ARGIA
Barrionuevoren kontrako kereila, “hilketak, bahiketak, torturak, GAL” eta bestelakoen ardura leporatuta

Felipe Gonzálezen garaian Espainiako Barne ministroa zen José Barrionuevoren aurkako kereila aurkeztuko dute, Ipar Euskal Herriko errefuxiatuen aurka abiatu zuen estrategiagatik. ZEN Zona Especial Norte Planaren barruan egindako ekintzen erantzule nagusietako bat... [+]


Maixabel Lasa di que desde os aparellos de Estado quíxose matar a Juan Mari Jauregi e a el
O seu marido, Juan Mari Jauregi, vivía entón no Palacio de La Cumbre de Donostia-San Sebastián, cando o primeiro era o Gobernador Civil de Gipuzkoa, a mediados dos anos noventa. Jauregi foi asasinado por ETA en Tolosa no ano 2000.

2024-11-12 | Julene Flamarique
Sortu manifestarase o 20 de novembro en Bilbao con motivo do aniversario dos asasinatos de Brouard e Muguruza
Sortu advertiu de que os Estados español e francés queren "afogar o movemento de liberación nacional" e afirmou que os asasinatos dos militantes de HB Santi Brouard e Josu Muguruza "forman parte da guerra sucia" que fan ambos os estados.

Propoñen que La Cumbre sexa a “casa das vítimas do Estado”
Grupos memorialistas e familiares de Joxean Lasa e Joxi Zabala propuxeron que o Palacio de La Cumbre convértase nun espazo de recoñecemento, reparación e divulgación das vítimas. Segundo a Lei de Memoria Democrática, o edificio quedará en mans do Concello de Donostia-San... [+]

Eneko Etxeberria: “Hitz bakarrean, inpunitatea bilatzen du Gobernuak”

Maiatzaren 30ean Nafarroako Gobernuak zenbait biktimaren aitortza egin zuen eta senitartekoek Sekretu Ofizialen Legea bertan behera uzteko eskatu zuten. Horien artean, Mikel Zabalza eta Mikel Arregiren familiak. ‘Naparraren’ anaiak ere egina du eskaera hori. Eneko... [+]


2024-06-28 | Ahotsa.info
Novo paso para recoñecer a pegada da tortura en Sakana co documental 'Arg(h)itzen'
As bancadas da Sala Principal do Centro Cultural Iortia de Altsasu enchéronse de público este mércores na estrea do documental Arg(h)itzen. Trátase dun relato da pegada da tortura na Sakana, e por primeira vez, elixiuse a data idónea para a súa exhibición pública.

Lizartza homenaxeou ao ‘Naparra’ e lembrou 44 anos despois da súa desaparición
José Miguel Etxeberria Naparra foi visto por última vez en Ziburu o 11 de xuño de 1980 e a súa morte non foi desvelada até a data. No caserío Igarolabekoa de Lizartza celebróuselle o acto de memoria e a familia solicitou un ano máis que aclárese a súa desaparición.

Bigarren saioan ere ez dute ‘Naparra’-ren gorpuzkirik aurkitu Landetan

Jose Miguel Etxeberria, Naparra, aurkitzeko bigarren saioak porrot egin du Landetako Mont de Marsan herriko inguruetan. Iruñean ostiral honetan egindako agerraldian horren berri eman dute Eneko Etxeberria Naparra-ren anaiak eta Iñaki Egaña Egiari Zor... [+]


Quince anos despois da desaparición de Jon Anza, as preguntas seguen sen contestar
Hai quince anos desapareceu o militante vasco. En Baiona colleuse o tren para Tolosa (Occitania) e non volveu aparecer. Ao once meses, o cadáver foi detectado no depósito de cadáveres de Tolosa (Occitania). Os seus achegados e os seus avogados reivindican o "dereito a saber a... [+]

Aos 40 anos da súa tortura e asasinato, Zabala e Lasa aínda non foron consideradas vítimas do terrorismo
O vindeiro domingo, 15 de outubro, cúmprense 40 anos do secuestro de Joxean Lasa e Joxi Zabala en Baiona por parte do GAL. Tras ser torturadas e asasinadas pola garda civil, aínda non foron consideradas vítimas do terrorismo.

2023-09-26 | Axier Lopez
Presentado o proxecto cidadán para axudar a resolver o asasinato de Xabier Kalparsoro
Hoxe 30 anos morreu en mans da Policía Española o militante zumaiano Xabier Kalparsoro Golmaio. Coa apertura da web Anuk.eus celebrarase hoxe, 26 de setembro. Segundo Hegiak, a asociación impulsora da iniciativa, os anos están detrás da escura morte de Anuk.

Eguneraketa berriak daude