A pesar da firma do Tratado Minsk-II, hai algunha posibilidade no fondo de que a diplomacia, no conflito de Ucraína, supere a pólvora? Quizá a única esperanza sexa o medo. O medo a que as chamas da guerra entre Estados Unidos e Rusia propáguense dentro de Europa. Algúns dos principais líderes europeos parecen comezar a ter en conta as opinións de xentes que saben moito de guerras secretas e obvias.

O 16 de febreiro, cando a tregua pactada en Minsk o 12 estaba suspendida pola batalla de Debaltseve, John Sawers, xefe supremo do servizo británico MI6 (espionaxe para o estranxeiro), dixo: “Occidente ten que aprender a vivir con Vladimir Putin. A provocación rusa non fará máis que profundar na crise de seguridade que agora ten Europa”.

En King’s College dixo aos seus alumnos: "A crise de Ucraína non é a mesma que a de Ucraína, senón que se converteu nunha crise moito maior, máis grave, entre Rusia e os países occidentais, de valores e orde europeos. (...) Calquera cambio que poidamos prever na autoridade rusa será peor. Nos próximos anos, a xestión das relacións con Rusia será o principal problema para definir a seguridade de Europa”.

O líder do MI6 non é o único que alertou do perigo xeopolítico que causou o devastador Donald Trump. Por citar só outros dous, Noam Chomsky e Henry Kissinger, que viven nos dous extremos do mapa de eleccións políticas, puxéronse de acordo en poucas ocasións, pero así se viron ao falar da guerra de Ucraína.

Kevin Zees, activista do movemento Occupy e avogado de longa traxectoria, recolleu as opinións de Chomsky e Kissinger na web de Mint Press News: “Chomsky And Kissinger Agree: Avoid Historic Tragedy In Ukraine” (Chomsky e Kissinger de acordo: hai que evitar a traxedia histórica en Ucraína).

Kissinger foi un factótum na política exterior de Estados Unidos, xestionou os últimos anos da Guerra Fría coa Unión Soviética, a guerra de Vietnam, os nenos tamén saben que en moitas partes do mundo promoveu golpes de estado militares para enterrar aos elixidos non amantes dos americanos.

UU. en Ucraína, afirmou Kissinger cun "man máis aberta" a Rusia: “Non podemos pasar por alto o risco. A resurrección da Guerra Fría sería unha traxedia histórica. Si pódese evitar o conflito, desde a moralidade e a seguridade, hai que tentar evitalo”.

Noam Chomsky sempre estivo nas antípodas de Kissinger, un crítico desapiadado do imperialismo dos Estados Unidos, dixo que Kissinger é un criminal de guerra. Pero tamén foi sempre moi crítico coas autoridades rusas, xa que se trata dun anarquista exixente. Mostrouse preocupado polo de Ucraína: “A autocracia rusa [a ditadura de Vladimir Putin] non é en absoluto inocente, pero como antes nos estivemos moi preto da catástrofe, estamos a xogar de novo coa catástrofe. (...) Agora, unha vez estalada a crise en Ucraína e nas fronteiras con Rusia o que chaman ‘sistema de defensa por mísiles’, a situación é de alto risco”.

Si vis pacem, para bellum?

Son moitos os que alertaron dos perigos dunha guerra fría e dunha guerra cálida, aínda máis grave? Canta forza teñen? O que sabemos é que o conflito de Ucraína viuse envolvido nunha guerra de até 5.500 mortos e nunha intervención cada vez máis intensa das grandes potencias, que foron alimentadas polos grandes intereses.

Son moitos os que claman que a democracia en Ucraína protéxase da ditadura que Vladimir Putin impuxo en Rusia, e están alentados polos fortes lobbies que necesitan conflitos. A cambio, en Rusia non queren aparecer débiles ante os seus inimigos. A través da procura na prensa internacional, pódense atopar datos preocupantes tanto a favor de OTAN como a favor de Putin. Por exemplo, como se distribuíu a ameaza de usar armas nucleares tácticas nos medios oficiais de Moscova, no caso de que se desvíe aínda máis o de Ucraína. Poucas bromas con elas.

Segundo unha recente análise do Semanario alemán Der Spiegel, Angela Merkel tamén se mostraba recentemente galo nas políticas contra os soviéticos. Varios xornalistas de Spiegel escribiron en colaboración “The War Next Door: Can Merkel’s Diplomacy Save Europe? Merkel pode salvar a Europa) mostraron cun detalle clarificador como Merkel achegouse agora á chamada real politica que agora reclama para Ucraína.

Mentres Merkel, nacida en Eki Alemaña e famosa de desconfiar dos rusos, atopábase na oposición, en 2003, publicou un duro escrito en The Washington Post titulado “Schroeder Doesn’t Speak for All Germans” (Schroeder non fala en nome de todos os alemáns) no que criticaba con dureza o rexeitamento da ameaza militar contra os rusos: “Quen rexeita a acción militar como última opción está a debilitar o nivel de presión que se debe exercer contra os ditadores e con iso non afasta a guerra, senón que a achega”. É dicir, que fai falta unha ameaza crible.

Agora, os xornalistas de Spiegel aseguran que moitos cren que Merkel móstrase débil no seu comportamento, e que Merkel non está preparada. Os senadores de Estados Unidos critican especialmente a procura dunha solución con Putin, ao que reprochan que está a actuar como cando outros entregaron a Hitler a Checoslovaquia en 1938 co tratado de Múnic. Con blandura, a guerra non se afasta, senón que se achega máis.

Merkel, en cambio, pediu paciencia a Barack Obama nas negociacións de Minsk-II antes de enviar as armas ao Goberno de Kiev. “Temos que esforzarnos unha e outra vez, para iso somos políticos”, dixo.

“Merkel teme –din os de Spiegel que beberon de fontes oficiais de Berlín– que as potencias nucleares de EEUU e Rusia acendesen unha guerra representativa en Ucraína”. Iso chámase proxy war: os dous grandes peléxanse entre si, pero mandan os seus criados, uns excitando ao goberno de Kiev e outros aos que queren construír a Novorossia en Donbass.

Cando estas liñas cheguen aos ollos do lector, estará aínda en vigor Minks-II, cando a batalla de Debaltseb poña en dúbida o primeiro punto do pacto? Na tempada de xadrez que se xoga en Donbass, todas as partes parecen estar a pouco de manobrar e obrigadas a seguir adiante coas provocacións. Todos os europeos sufriremos consecuencias.