Un Estado ten dúas formas de encher a súa caixa e de sacar adiante as súas obrigacións: con débeda ou con impostos. Por suposto, nunca é só unha cousa ou outra, porque a débeda axuda ao recadado en impostos. Todo está en equilibrio. Aconsella aos Estados que non endebeden os seus discursos de austeridade e que reduzan o gasto público. Pero, ao mesmo tempo, este discurso recomenda baixar os impostos como única maneira de estimular a actividade económica e o crecemento da economía. Baixe os impostos e non contraia débedas, o mesmo dá que baixe o diñeiro, o mesmo que recorte.

A forza ponse na ampliación do tramo de torta para a súa posterior distribución, o que supón un incremento do PIB. Pero o produto interior ten que subir moito, como se ve en moitos países en desenvolvemento, para que sectores moi amplos reciban máis dese anaco de torta. A maior parte da torta produciuse en Europa e Estados Unidos, cun crecemento económico superior ao das últimas tres décadas. Grecia, España, Irlanda, Portugal… e noutra medida a maioría do resto de estados da UE tamén se viu afectada nos últimos oito anos: baixar o crecemento da economía, baixar os impostos, endebedarse até os topes e pór en marcha unha política de austeridade de recortes.

A algúns países da UE afectoulles moito máis que a outros, pero afectou moito á maioría dos cidadáns de todos os países, fundamentalmente porque se produciu menos riqueza no país e este distribuíuse máis desigual que antes. Aumento constante das rendas do capital e diminución das do traballo. Como sacalo do bulebule?

Todo o peso da pregunta veuse centrando agora en Grecia. Alexis Tsipras é agora “máis que un soño” e o país helénico “a loita do desexo e o non poder chea de sitios tormentosos”. Como vai saír Syriza da tempestade? Ninguén o sabe tan ben como quereríano os partidarios do soño, pero si mellor do que a oligarquía grega desexaría. O símbolo foi a súa vitoria e o seu desenvolvemento como símbolo.

O cidadán quere mellorar, pero en xeral sabe que, mesmo coa mellor vontade, é imposible saír da situación na que vive en pouco tempo. Foi fácil en tres anos trasladar a débeda pública grega do 120 ao 170%, e que a maioría da poboación vísese arrastrada a medidas de pobreza que nunca se imaxinaron. Vai ser moi difícil volver á situación anterior, como o demostra a historia sobre os retrocesos na defensa da maioría e na repartición da riqueza.

Tsipras di que agora empeza a guerra, pero polo menos gana a primeira batalla: catro meses máis para pagar a débeda. Si antes había que obedecer á Troika, hoxe xa non é. Tsipras xa non ten auga na liña dos beizos, baixóuselle ao queixo e non é pouco. Deixárono ou o gañaron? Por que non conseguiuno o líder conservador Antoni Samaras?

É unha cuestión de dirección, aos poucos e gañando as maiorías, non hai outra forma de dar a volta á situación en Grecia. Syriza ten o seu maior inimigo na oligarquía chupadora da zona, non na UE, ou en Alemaña, pero como se aceleraría o cambio de rumbo se Bruxelas relaxase un pouco a corda.

Nas reformas que Bruxelas prometeu ao anterior Goberno perdéronse máis de 400.000 postos de traballo públicos. Tsipras restableceu 3.500 deses postos de traballo, e iso non foi do agrado de Bruxelas. Entre as medidas que presentará Tsipras a Bruxelas atópanse, por exemplo, o plan de loita contra a corrupción, as medidas de loita contra os carburantes e o contrabando de tabaco. Con eles Atenas pretende recadar máis de 6.000 millóns de euros. Que é iso para devolver os 240.000 millóns de euros que ingresou en concepto de rescate desde 2010? Respiraba apenas. Aceptará Bruxelas esa marxe?

Grecia pagaba 12.000 millóns de euros en intereses de débeda en 2011, en 2015 paga 3.500 millóns pola baixada dos tipos de interese, dos que España gaña uns 600 millóns cada ano, pero nunca poderá facer fronte á totalidade da súa débeda se non se cede gran parte dela. Todo o mundo sábeo.

Pero continuando cos recortes, a Tsipras tampouco se lle conceden os 100 días habituais para valorar a actividade de calquera autoridade. Deséxanse resultados aos 30 días. Por iso, cada bocanada da súa respiración converteuse nun símbolo para cada cidadán que quere un cambio na UE. Símbolo de dignidade.